Арганізацыя эксперыментальнай дзейнасці па выкарыстанню азбукі навучальным працэсе

6. Фізвілінка для вачэй

• Малайцы. А наша перадача працягваецца.

7. Праца ў пропісях

• З літарай Х мы ўжо пазнаёміліся. Цяпер будзе вучыцца пісаць маленькую літару х.
• З якіх элементаў складаецца літара х?
• Паказ напісання літары на дошцы.
• Пісьмо ў паветры.
• Пісьмо ў пропісях.
• Літару х навучыліся пісаць, цяпер будзем вучыцца злучаць яе з другімі літарамі.
• Пісьмо слоў.

8. Вынік урока.

• З якімі гукамі пазнаёміліся?
• Якой літарай абазначаюцца гэтыя гукі?
• Наша тэлеперадача “У свеце цікавага” падышла да канца. Мудрэйшая сава вам дзякуе і ўручае медалі за ўдзел у тэлеперадачы. Але так як яна Мудрэйшая Сава, медалі з сэрпрызам, дома падумайце, якія словы яна зашыфравала на зваротнай старане медаля.
• Урок закончаны.

 

 

2.3. Вынікі даследвання

 

 

Тэарэтычныя звесткі абусловілі правядзенне опытна-эксперыментальнага даследвання. У Шамаўшыцкай КПК ДС-СШ у 1 “А” класе было праведзена даследаванне: як прымяненне Буквара А. Клышкі ўплывае на тэхніку чытання навучэнцаў. Усяго ў апытанні ўдзельнічала 25 чалавек. Даследванне праводілася на пярыяд 2014 – 2015 навучальнага года.

Эксперыментальная праца ўключала ў сябе 3 этапы: канстатуючы, навучальны і кантрольны.

Мы паставілі перад сабой наступную мэту даследавання: вывучыць асаблівасці навучання чытанню на беларускай мове з дапамогай сучасных беларускіх азбук.

У адпаведнасці з гэтым для кожнага этапу эксперыменту былі сфармуляваны задачы.

Задачы канстатуючага этапу эксперыменту:

• высветліць стан распрацаванасці праблемы выкарыстання на ўроках навучання грамаце Буквара Клышкі;

• вызначыць узровень навыку чытання да выкарыстання на ўроках навучання грамаце Буквара Клышкі.

Для рэалізацыі дадзеных задач была прааналізавана псіхолага-педагагічная і метадычная літаратура па тэме даследавання; зроблены аналіз азбук для малодшых школьнікаў, праведзены назірання за эксперыментальным класам, вызначаны узровень навыку і тэхнікі чытання.

Праверка навыку чытання паказала сярэдні ўзровень сфарміраванасці агульнавучэбных уменняў і навыкаў вучняў 1 класа.

Вынікі прадстаўлены ў табліцы 1 і дыяграме 1.

 

 

 

Табліца 1

Узровень навыку чытання ў 1 “А” классе на 1 чвэрць 2014 – 2015 навучальнага года.

№ п\п	Фамілія і імя	Узровень навыку чытання
1	Антонаў А.	Нізкі
2	Батраева Д.	Нізкі
3	Башлоўкін Д.	Сярэдні
4	Бялова В.	Сярэдні
5	Бабылёва Е.	Высокі
6	Габрыелян Г.	Сярэдні
7	Гаснікова М.	Сярэдні
8	Гарошка А.	Высокі
9	Гузаева Е.	Высокі
10	Двугрошэва М.	Нізкі
11	Кондрацьеў Д.	Высокі
12	Констанцінаў І.	Высокі
13	Капылоў В.	Высокі
14	Міхайлава В.	Высокі
15	Міхайлава І.	Сярэдні
16	Марозава А.	Высокі
17	Падгорны І.	Нізкі
18	Разін Н.	Сярэдні
19	Раманаў Д.	Сярэдні
20	Сініцына К.	Высокі
21	Сулейманаў Р.	Высокі
22	Сульёзнаў А.	Сярэдні
23	Цеплякова Ю.	Сярэдні
24	Фралоў Д.	Сярэдні
25	Шыршаева К.	Сярэдні

 

 

Дыяграма 1

Узровень навыку чытання ў 1 “А” классе на 1 чвэрць 2014 – 2015 навучальнага года.

 

 

Наступны этап — навучальны. Задачы навучальнага этапу эксперыменту:

• апрабаваць прымяненне Буквара А. Клышкі з мэтай павышэння ўзроўню навыку і тэхнікі чытання;

• абгрунтаваць выкарыстанне Буквара А. Клышкі.

У эксперыментальным 1 «А» класе намі былі праведзены ўрокі па Буквары А. Клышкі. Канспекты ўрокаў прадстаўлены ў главе 2.2.

Кантрольны этап эксперыменту заключаўся ў праверцы эфектыўнасці выкарыстання Буквара А. Клышкі.

Праверка навыку чытання паказала высокі ўзровень сфарміраванасці агульнавучэбных уменняў і навыкаў вучняў 1 класа, што сведчыць аб эфектыўнасці выкарыстання Буквара А. Клышкі.

Вынікі прадстаўлены ў табліцы 2 і дыяграме 2.

Табліца 2.

Узровень навыку чытання ў 1 “А” классе на 4 чвэрць 2014 – 2015 навучальнага года.

№ п\п	Фамілія і імя	Узровень навыку чытання
1	Антонаў А.	Сярэдні
2	Батраева Д.	Сярэдні
3	Башлоўкін Д.	Сярэдні
4	Бялова В.	Высокі
5	Бабылёва Е.	Высокі
6	Габрыелян Г.	Высокі
7	Гаснікова М.	Высокі
8	Гарошка А.	Высокі
9	Гузаева Е.	Высокі
10	Двугрошэва М.	Сярэдні
11	Кондрацьеў Д.	Высокі
12	Констанцінаў І.	Высокі
13	Капылоў В.	Высокі
14	Міхайлава В.	Высокі
15	Міхайлава І.	Сярэдні
16	Марозава А.	Высокі
17	Падгорны І.	Высокі
18	Разін Н.	Высокі
19	Раманаў Д.	Сярэдні
20	Сініцына К.	Высокі
21	Сулейманаў Р.	Высокі
22	Сульёзнаў А.	Высокі
23	Цеплякова Ю.	Высокі
24	Фралоў Д.	Высокі
25	Шыршаева К.	Сярэдні

 

 

 

 

Дыяграма 2

Узровень навыку чытання ў 1 “А” классе на 4 чвэрць 2014 – 2015 навучальнага года.

 

 

 

 

 

Вынікі да другой главы

 

 

Такім чынам, мэта, якую мы паставілі ў пачатку даследвання: вывучыць асаблівасці навучання чытанню на беларускай мове з дапамогай сучасных беларускіх азбук, цалкам дасягнута. Аб гэтым сведчыць высокі узровень навыку чытання першакласнікаў.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЗАКЛЮЧЭННЕ 

 

Стварэнне ўпарадкаванай славянскай азбукі адносіцца да 862 г. ці 863 г. Яна была створана братамі Кірылам і Мефодзіям. Славянская азбука была была пабудавана ў асноўным на грэчаскам статутным пісьме з дабаўленнем адмысловых літараў, якія перадавалі спецыфічныя для славянаў гукі.  
Варта адзначыць, што ўвядзенне адмысловай азбукі для славян адыграла выключна станоўчую ролю[2].

Па-першае, славяне атрымалі хрысціянскія кнігі на роднай мове. Што прывло да таго, што богаслужэнне у славянскіх царквах вялося на роднай мове. Зразумела, што гэта спрыяла культурнаму развіццю славянскага рэгіёна. 

Па-другое, з увядзеннем славянскай азбукі рэзка павялічыў шанец хуткага давучэння славянаў да культурнай сусветнай скарбніцы[2]. 

Азбука – першы падручнік для шасцігадовых дзяцей. Таму да яго прад’яўляюцца павышаныя патрабаванні. Ён павінен быць маляўнічым, бездакорным з пункту гледжання паліграфіі, цікавым, прывабным для дзяцей. Навучанне грамаце ў школах з беларускай мовай навучання ажыццяўляецца па ― “Буквары” Анатоля Канстанцінавіча Клышкі[7], а ў школах з рускай мовай навучання карыстаюцца “Букваром” Сторажавай Надзеі Аляксееўны[15].

У выніку сваёй работы мы дасягнулі пастаўленых у пачатку даследвання задач: прааналізавалі метадычную, гістарычную літаратуру па дадзенай тэме; правялі опытна-даследчую работу па тэме, распрацавалі і правялі ўрокі з прымяненем “Буквара” А. Клышкі; зрабілі вынікі аб эфектыўнасці выкарыстання сучасных беларускіх азбук.

У Шамаўшыцкай КПК ДС-СШ у 1 “А” класе было праведзена даследаванне: як прымяненне Буквара А. Клышкі ўплывае на тэхніку чытання навучэнцаў. Усяго ў апытанні ўдзельнічала 25 чалавек. Даследванне праводілася на пярыяд 2014 – 2015 навучальнага года.

Эксперыментальная праца ўключала ў сябе 3 этапы: канстатуючы, навучальны і кантрольны.

Пры рэалізацыі задач канстатуючага эксперыменту была прааналізавана псіхолага-педагагічная і метадычная літаратура па тэме даследавання; зроблены аналіз азбук для малодшых школьнікаў, праведзены назірання за эксперыментальным класам, вызначаны узровень навыку і тэхнікі чытання.

Праверка навыку чытання паказала сярэдні ўзровень сфарміраванасці агульнавучэбных уменняў і навыкаў вучняў 1 класа. Вынікі прадстаўлены ў табліцы 1 і дыяграме 1.

На этапе навучальнага эксперымента у 1 «А» класе намі былі праведзены ўрокі па Буквары А. Клышкі. Канспекты ўрокаў прадстаўлены ў главе 2.2.

Кантрольны этап эксперыменту заключаўся ў праверцы эфектыўнасці выкарыстання Буквара А. Клышкі.

Праверка навыку чытання паказала высокі ўзровень сфарміраванасці агульнавучэбных уменняў і навыкаў вучняў 1 класа, што сведчыць аб эфектыўнасці выкарыстання Буквара А. Клышкі.

Вынікі прадстаўлены ў табліцы 2 і дыяграме 2.

Такім чынам мы цалкам дасягнулі пастаўленай мэты: вывучыць асаблівасці навучання чытанню на беларускай мове з дапамогай сучасных беларускіх азбук.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

СПІС ВЫКАРЫСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ

 

1. Барташевич Г. А. Дзіцячы фальклор / сост. Г. А. Барташэвіч, В. І. Ялатаў. — Мн.: Навука і тэхніка, 1972. — С. 8.
2. Белазаровіч В. А.Фарміраванне беларускай нацыянальнай гістарыяграфічнай канцэпцыі ў XIX — пачатку XX ст. //Гістарыяграфія гісторыі Беларусі / Пад агульн. рэд. І. П. Крэня, А. М. Нечухрына. — Гродна: Гродзенскі дзяржаўны універсітэт ім. Я. Купалы, 2006. — С. 163. — 346 с. —ISBN 985-417-858-7.
3. Бязручка А. Р. Буквар: старонка за старонкай. Мн., 2002.
4. Верашчака Г. І., Федаровіч Г. М. Развіццѐ маўленчай дзейнасці першакласнікаў: метадычныя распрацоўкі да ―Буквара. Мн., 2005.
5. Кавалеўская Н. І. Займальны матэрыял па навучанню грамаце ў 1 класе. Мн., 1993.
6. Клышка А. Букварь: страницы и уроки. Методические рекомендации // Пачатковая школа. 1999. № 7.С. 2. №. 8. C. 5, № 9. С.9. № 10. С. 5. № 11.С.14.
7. Клышка А.К. Буквар. – Мн.: Народная асвета, 2010. – 151 с.
8. Клышка А.Урокі пісьма ў першым класе // Пачатковая школа. 1996. № 8. С. 1 - 4.
9. Макарэвіч А. М., Яфімава М. Б., і інш. Беларуская дзіцячая літаратура / Пад рэд. А. М. Макарэвіча, М. Б. Яфімавай,. — Мн.: Вышэйшая школа, 2008. — 688 с. — 3500 экз. — ISBN 978-985-06-1440-7
10. Максімук Н. М. Дыдактычныя гульні для шасцігодак. Мн., 1991.
11. Паўлоўская В. І. Мова: цікава і займальна. Мн.,1989.
12. Рублевская Людмила, Кулевский Александр, От самшитового гребешка до клавиатуры. – Режим доступа: http://www.sb.by/kultura/article/ot-samshitovogo-grebeshka-do-klaviatury.html. – дата доступа: 29.08.2008.
13. Солахаў А. В. Займальна ад А да Я. Мн., 2004.
14. Старжынская Н. С. Займальны матэрыял па навучанню грамаце.Мн., 1989.
15. Сторожева Н. А. Букварь / Н. А. Сторожева. – Мінск: Народная асвета, 2010. – 168 с.
16. Хрол Н. М. Зробім урокі пісьма цікавымі // Пачатковая школа. 1998. № 5. С. 24.
17. Цярэшка Я. Г. Інтэграваныя ўрокі па роднай мове ў 1 класе школ з беларускай мовай навучання // Пачатковая школа. 1992. № 3 - 9, № 11. - 12.
18. Шаўлоўская М. Ф. Беларуская дзіцячая літаратура: Хрэстаматыя. — Мн., 2003.