Шахталық қысқартып балқытудың аралық өнімдеріндегі металдың жүруін зерттеу

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қ.И. Сәтбаев  атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

Ө.А. Байқоңыров атындағы тау кен - металлургия институты

Металлургиялық  процестер, жылутехникасы және арнайы материалдардың технологиялары кафедрасы

 

 

 

 

 

 

 

                                                     

                                                     Еркінбек Ж.

 

 

 

 

Дипломдық жұмыс

 «Шахталық қысқартып балқытудың аралық өнімдеріндегі металдың жүруін зерттеу» тақырыбына

 

 

050709 – Металлургия

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                      

 

                                                Алматы 2012

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қ.И. Сәтбаев  атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

Ө.А. Байқоңыров атындағы тау кен - металлургия институты

Металлургиялық  процестер, жылутехникасы және арнайы материалдардың технологиялары кафедрасы

 

 

Қорғауға Жіберілді:

                                                                         МПЖжАМТ кафедра меңгерушісі 

тех.ғыл.докторы, профессор

___________Байқоңырова Ә.Ө

«____»____________2012 ж.

 

Дипломдық жұмыс

«Шахталық қысқартып балқытудың аралық өнімдеріндегі металдың жүруін зерттеу» тақырыбына

050709 – Металлургия

 

 

 

Орындаған:	Еркінбек  Ж.
Пікір беруші техн. ғыл. кандидаты ___________ «____»____________2012 ж.	ҚазҰТУ-да ғылыми жетекші техн. ғыл. кандидаты, оқытушы ___________ Қалмұқамбетов  А.О. «____»____________2012 ж.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                Алматы 2012

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

Қ.И. Сәтбаев  атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

Институт    Ө.А. Байқоңыров атындағы тау кен-металлургия 

Кафедра     Металлургиялық процестер, жылутехникасы  және арнайы материалдардың технологиялары

Мамандық шифры, атауы  050709 – Металлургия

 

БЕКІТЕМІН

                                                                         МПЖжАМТ кафедра меңгерушісі 

                                                                              тех.ғыл.докторы,     профессор

__________Байқоңырова Ә.Ө.

«____»____________2012 ж.

 

                                 

                                    Дипломдық жұмысты даярлауға

Тапсырма

 

Cтудентке    Еркінбек Жанар

Жұмыстың тақырыбы «Шахталық қысқартып балқытудың аралық өнімдеріндегі металдың жүруін зерттеу»

2012 ж.  «      » _____ кафедра меңгерушісі бекітті

Орындалған  жұмыстың өткізу мерзімі « 21 » мамыр 2012 ж.

Дипломдық жұмыстың бастапқы мәліметтері: Дипломдық жұмыс «ҚазЦинк» ААҚ – ның Өскемен металлургиялық кешенінің қысқарта балқыту процесі шартындағы  негізігі металдардың бөлініп таралуын  зерттеуге арналған. Алынған өндіріс мәліметтерді байланыстыру арқылы балқытуға түсетін негізгі шикізаттан  құрамында қоспалары көп конверторлық шлакты алып тастау бойынша  зерттеу  ұсынылған.

• кіріспе, жұмыстың өзектілігі және тәжірибелік маңыздығы;
• әдеби шолу бөлім, жұмыс тақырыбы бойынша әдебиеттер талдауы;
• тәжірибелік жұмыс, негізігі металдардың бөлініп таралуын  зерттеу бойынша тәжірибелері кірген;
• экономикалық бөлім;
• қауіпсіздік және еңбекті қорғау бөлімі;
• қорытынды

Графикалық  материалдардың тізімі (міндетті түрде  қажет сызбалар көрсетілген): оксидтердің  алынуымен сульфаттарды термиялық  ыдырату бойынша 10 бет слайд.

Ұсынылған негізгі әдебиеттер: А Абланов. Қорғасын және висмут металлургиясы. Алматы−1995, Валиев Х. Х. Романтеев Ю. П. Металлургия свинца, цинка и сопутствующих металлов. Алматы−2000, Валиев Х. Х. Комплексная переработка свинцового сырья автогенными процессами. Алматы. КазНТУ. 1998. – 117

                   

                                        Дипломдық жұмысты даярлау

Кестесі

Бөлім атаулары, дайындалатын сұрақтардың тізімі	Ғылыми жетекшіге, кеңесшілерге өткізу мерзімі	Ескерту
Кіріспе	13.02.2012 ж.
Аналитикалық бөлім	2.03.2012 ж.
Тәжірибелік бөлім	15.03.2012 ж.
Экономикалық  бөлім	4.04.2012 ж.
Еңбекті қорғау	18.04.2012 ж.
Қорытынды	27.04.2012 ж.
Қалып бақылау	4.05.2012 ж.

 

Аяқталған диплом жұмысының  бөлімдерінің кеңесшілерінің және қалып бақылаушының

қолтаңбалары

Бөлімдер атауы	Ғылыми жетекші, кеңесшілер (аты-жөні, тегі, ғылыми дәрежесі, атағы)	Қолтаңба қойылған мерзімі	Қолы
Кіріспе	Қалмұқамбетов А.О.   техн. ғыл.канд.
Аналитикалық  бөлім	Қалмұқамбетов А.О.   техн. ғыл.канд.
Тәжірибелік бөлім	Қалмұқамбетов А.О.   техн. ғыл.канд.
Экономикалық  бөлім	Тілеужанов  Қ. Ш.   Доцент
Еңбекті қорғау	Қасенов Қ. М. техн.ғыл.докт.,профессор
Қорытынды	Қалмұқамбетов А.О.    техн. ғыл.канд.
Қалып бақылау	Баймаханова С.С.        техн. ғыл.канд., доцент

 

Ғылыми жетекшісі ____________________________/Қалмұқамбетов А.О. /

 

Тапсырманы  орындауға студент _________________/Еркінбек Ж. /

Күні «___» ______________ 2012 ж.

АҢДАТПА

 

 

Дипломдық жұмыс 60 беттен тұратын баспа мәтінмен орындалған, ол      3 сурет, 6 кесте және 31 әдебиеттер көздерін құрайды.

Өзекті сөздер: қорғасын, өндіріс өнімдері, автогенді  процестер, қаралы қорғасын, полиметалдық штейн, қысқарта балқыту, металдардың  бөлініп таралу,  қара мыс, сульфидті балқымалар.

Дипломдық жұмыс  «КазЦинк» ААҚ – ның Өскемен  Металлургиялық Кешенінің қысқарта балқыту процесі шартындағы  негізігі металдардың бөлініп таралуын  зерттеуге арналған. Алынған өндіріс мәліметтерді байланыстыру арқылы балқытуға түсетін негізгі шикізаттан  құрамында қоспалары көп конверторлық шлакты алып тастау бойынша  зерттеу  ұсынылған.

Зерттеу бойынша  экономикалық есептеулер орындалған. Еңбекті қорғау шаралары әзірленген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

АННОТАЦИЯ

 

 

Дипломная работа представлена на 60 страницах машинописного текста, включает 3 рисунков, 6 таблиц и 31 литературных источников.

Ключевые слова: свинец, промпродукты, автогенные процессы, черновой свинец,  полиметаллические  штейны, сократительная плавка, распределения  металлов, черновой медь, сульфидный расплав.

Дипломная работа посвящена исследованию распределения базовых металлов при  сократительной плавке в условиях Усть –Каменгорского Металлургического Комплекса ОАО «КазЦинк». Связывая  полученные производственные данные с потерями свинца со штейнами, предложена

экспериментальное изучение растворимости свинца в сульфидных расплавах.

Выполнены экономические  расчеты исследования. Рассмотрены  мероприятие по охране труда. 

 

 

 

 

 

 

                                   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ANNOTATION

 

 

The diploma work is a long piece of writing completed by a student as part of a university degree, based on their own research. This thesis consists of 60 pages it includes 3 pictures, 6 tables and 31 references.

Basic words: Lead, autogenous  process, industrial products, black lead, polymetallic matte, division of metals, melting, black copper , smelted sulfide  metal.

The diploma work is devoted to researching  the distribution of the main metals in the  shortened melting process of metalorgical complex of  <Kazzink>  public corporation in Oskemen. Corelating the obtained production  information, the research is run on removing   the convertoral slag with big ammount of contamination from the main material that is sent to the melting pot.

Economic counting was carried out on the research and all precautionary measures were used.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МАЗМҰНЫ

 

Кіріспе		10
1	Әдеби шолу	11
1.1	Әлемдік қорғасынды технологиясына өндіру	11
1.2	Сульфидті шикізаттардан  қорғасынды тікелей тотықсыздандырып алудың жаңа әдістері	18
1.3	Қорғасынды  шахталы қорытудың жартылай өнімдерін  өңдеу	22
2	Тәжірибелік бөлім	26
2.1	Аралық өнімдер мен айналмалы материалдарды өңдеу технологиясын зерттеу	27
2.2	Шахталық қысқартып  балқыту процесінің бастапқы шихтасын талдау	30
2.3	Қоспалардың шахталық қысқарта балқытудан шығатын өнімдер  сапасына әсері	32
2.4	Мыстың штейнге және қорғасынның қара қорғасынға бөлініп шығуына әсер ететін себептер мен факторлар	37
3	Қауіпсіздік және еңбекті қорғау	38
3.1	Қауіпті және зиянды  өндірістік факторларды талдау	38
3.2	Еңбек қорғаудағы ұйымдастыру шаралары	40
3.3	Еңбек қорғаудағы техникалық қауіпсіздік шаралары	41
3.4	Электр қауіпсіздігімен  қамтамасыз ету	41
3.5	Еңбек қорғаудағы өндірістік тазалық шаралары	42
3.6	Жеке қорғаныс құралдармен қамтамасыз ету	43
3.7	Микроклиматтық  шарттарымен қамтамасыз ету	43
3.8	Жарықтандыруды  ұйымдастыру	43
3.9	Жасанды жарықтандыру есебі	44
3.10	Ағымды − сорғыш желдеткішті ұйымдастыру	45
3.11	Сорғыш  шкаф есебі	45
3.12	Еңбек қорғаудағы өртке қарсылық шаралары	46
4	Экономикалық  бөлім	48
4.1	Қорғасының  шығымын жоғарлатудың экономикалық эффектісін есептеу	48
4.2	Қорғасын бойынша  өзіндік құнының төмендеуін анықтау	48
4.3	Қорғасын бойынша  капиталды шығындардың  шамасының  өзгеруін анықтау	49
4.4	Мыстың шығымын  жоғарлатудың экономикалық эффектісін есептеу	50
4.5	Мыс бойынша  өзіндік құнының төмендеуін анықтау	50
4.6	Мыс бойынша  капиталды шығындардың  шамасының  өзгеруін анықтау	50
4.7	Зерттеулер  жүргізуге кеткен шығындарды есептеу	51
4.8	Негізгі және көмекші  материалдарға кеткен шығынды есептеу	52
4.8.1	Электроэнергияға кеткен шығынды есептеу	52
4.8.2	Салқын суға кеткен шығынды есептеу	53
4.8.3	Жалақыны және төлем ақыны есептеу	53
4.8.4	Жалпы шығын  соммасын есептеу	53
4.9	Ғылыми-зерттеу  жұмысының жинақ қорын есептеу	54
4.9.1	Зерттеудің  экономикалық нәтижелігін және рентабелін (тиімділігін) есептеу	55
Қорытынды		58
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі		59

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                   

  

 

 

 

 

 

 

                                                       

 

 

 

 

 

КІРІСПЕ

 

 

Кендердің полиметалдануының  өсіп келе жатқан тенденциясы, бір талай  селективті концентраттарды алуын қиындатты, бұл металлургиялық қайта өңдеу жұмыстарының технико-технологиялық, технико-экономикалық және де ең негізгі экологиялық көрсеткіштерін нашарлатты. Металлургтардың кен-металлургиялық шикізаттардың (концентраттарға) сапасына қатаң талаптар  қою әрекеттері тау-кеншілерді және байытушылар алдына қатаң шарттар қойылып отыр. Барлық тау-кен-металлургиялық комплекстердің таңдау-сұрыптау концепциясын  жұмыстарына қайшы келеді. Құрамы бойынша күрделі кен шикізаттарын өңдеу, оларды өңдеу кезіндегі технико-экономикалық көрсеткіштерін жақсарту және де сол сияқты экологиялық қауіпсіздік сұрақтарын, қазіргі жұмыс жасап жатқан зауыттардың негізгі технико-технологиялық қайта құрылуымен және оларды қайта құралдандыру арқылы шешу мүмкін емес екені анық.

Металлургиялы қайта бөлісу жағдайында, селективті концентраттар алу қиындап кетті, технологиялық жоспарда жаңа буынды процесстер, аппараттар және қондырғылар жасалмады, ал осы уақыттағы технологиялық сұлбалар коллективті концентраттарды өңдеуге дайын болмады.

Осыған байланысты, мәселе екі жақтан келді: біріншіден – бастапқы қорлар қысқартылды, минералды шикізаттардың сапасы өзгерді және концентраттар құрамы қиындатылды; екіншіден – бастапқы қорлар шикізатты, өңделіп жүрген технологиялық сұлбалар бойынша, шикізаттары толық және кешенді пайдануды қамтамасыз етпейді. Бағалы компонентердің шығыны артықшылықпен көбейіп жатыр, сол сияқты табиғи шикізаттардан қажетті өнім мөлшерін алуының шығындары да өсіп келеді.

Осының бәрі Қазақстан Республикасының тау-кен-металлургиялық кешеніне, жеке айтқанда түсті металлургияда, шикізаттардан негізгі металдардың шығымы төмендеп кетті, сол сияқты бірге алынатын және асыл металдарды толығымен бөліп алынбайды, және де кешенді өңдеу сұрақтары шешілмейді.

Нағыз жұмыстың мақсаты – шахталық қысқарта балқыту кезіндегі бастапқы шикізат құрамының металдардың шыққан өнімдер арасына бөлініп таралуына әсерін зерттеу.

Қойылған мақсат бойынша нағыз зерттелінді:

− қорғасын өндірісінің қазіргі жағдайы;

− қорғасын өндірісінің өндіріс өнімдерін өндеудің бар әдістерін зерттеу;