Халықаралық қатынастардыжүк тасымалдау кезіндегі элактронды құжатайналымын енгізудің жұмысын ұйымдастыру

Қайта құрылымда нәтижелері: тасымалдау құнын төмендету, қызмет көрсету мен тасымалдау саласын  арттыру, алынған пайданы жылжымалы құрам паркін жаңарту  үшін қолдану мақсатымен қызмет қарқынын арттыруды әрі қарай қамтамасыз ету.

Стансаның біртұтас бөлімше  ретінде сақтау оның жұмысын тиімдендіру, бүкіл темір жол көлігі саласын  әлеуметтік арттыру мүмкіндігін  жасау.

«ҚТЖ» ҰК» АҚ құрамындағы «Ұлттық тасымалдаушы (ҰТ)» АҚ филиалдарын құру жағдайында бірлескен іс әрекеттердің сұлбасы бойынша сақталатын болады.

Жүк тасымалынан түсетін  пайдалар ҰТ, ТехПД есебіне түсетін  болады. Негізгі қызметі бойынша  мемлекет бюджетіне салық төлеу  үшін қосымша сұлбаларды, бірлескен әрекеттер регламентін құру қажеттігі жойылады. Жүк тасымалынан түсетін пайда ҰТ, ТехПД есеп шоттарына түседі. Жол ведомысы негізгі есептік-қаржылық құжат болып қалады.

Тәуелсіз тасымалдаушы өзінің жылжымалы құрамына, соның ішінде локомотивтерге ие бола алады және жүк тасымалдашымен жүк тасымалы жөнінде келісім-шарттың бір тарабы болуы мүмкін, яғни, жүк алушыға тапсырғанға дейін тасымал кезіндегі жаупкершілікті толығымен өзіне алады.

Тасымалдаушы- компанияның  құрылуымен теміржол көлігінің басты мақсаты –икемді  тасымал тарифтерін қолдана отырып, ҚР экономикасы мен жеке клиенттердің    жүктерді сапалы түрде және уақытында жеткізуге деген сұраныстарын қамтамасыз етуге қоол жеткізуі. Бүгінгі таңда орын алып отырған жағдай сияқты, клиенттерге бір мәселе бойынша әр түлі құрылымарға барудың қажеті жоқ, барлық мәселені тек қана бір ғана тасымалдаушы шешеді. Тасымалдаушы-компанияны таңдау да клиенттің құзырында болады.

ҰТЖК, соның ішінде ҰТ мемлекеттік объекті бола отырып, халық шаруашылығы, әскери және басқа жүктерді тасымаладау жұмыстарын ұйымдастырады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Біртұтас электрондық  ақпараттық база мен программалар (АРМ  ТВК, АРМ ТК, АРМ ТехПД, АСОУП, ЕК ИОДВ, ИОММ, ДИСКОР) жағдайындағы көлік торабы мен станса қызметкерлері арасындағы бірлесккен іс-әрекет сұлбасын жетілдіру қажет. Аталмыш үрдіс тасымалдау

үдересін ұйымдастыруда  оған жедел жетекшілік жасаған кезде  аса маңызды роль атқарады.

Қысқа мерзімде шешілетін  көкейтесті мәселелерге жататындар:

• тасмалдау қызметінің сапасы мен оны ұсыну сервисін жақсарту;
• вагондарды басқа жолдарға беру немесе жүктерді басқа көліктерге тиеуді күту мақсатымен МТТ-ның стансалық жолдарында, стансаларда
• вагондардың тұрып қалу уақытын азайту;
• жолда келе жатқанда немесе вагондарды жөндеу орындарынд кездесетін техникалық және коммерциялық ақауларды жою.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 Тәжірибелік бөлім

1. Жолдың деңгейін жақсартуда автоматты түрде  тасымалдау үрдісінде шұғыл басқару

 

 

Бірнеше түрде басқаруды  ұйымдастыруға қарамастан, кейбір кезеңдерін бөліп көрсетуге болады, кез-келген зерттеулер арқылы жүргізілетін, тәртіпте:

- есептелетін шешім;

- мазмұнды моделі қарастырылған  үрдісте құрастырылған;

- математикалық моделін  құрастыру, яғни құрастырылған  вербалдық модельдегі пішінге  ауыстыру, оларды оқыту үшін математикалық аппараты қолданады;

- есепті шешуге математикалық  моделде құрастырылған базасы  ұйымдастырылған;

- алынған нәтижені  тексеруде, оқытылатын жүйемен  пара-пар келуі, моделді емес  факторлерде зерттеулердің әсер  етуі, және алдыңғы моделдерді өзгерту;

- алынған шешімдерді  тәжірибеде қолдану.

Математиклық моделді  оқыту жүйесінде пайда болған сұрақтардың қиындығымен мен  маңыздылығы және олардың шешуі.

Алгоритм құрастырып және «Дельфа» тілінде бағдарлама құрастырамыз, симплекс-әдісі негізінде көп шамадағы шұғыл есептерді шығаруда қолданады. Мұнда келтірілген зерттеулер жүк және пойыз жұмыстарын тәуліктегі – кезекте тиімді құрастыруда пайдаланады. Сондай-ақ, тиімді шешімді қабылдау үшін, әр түрлі әдісте шешеді, мұны көлік есебі деп атайды. Есептің шешімін қабылдағанда тасымалдау үрдісін тиімді басқаруда моделдеудің ең маңыздысын ескереміз, әрбір кезеңнен кейін түзетулер енгізіп,  қарастыратын және алдыңғысының кез-келгеніне қайтіп келу, қорытындылауды әрі қарай жалғастыру, тасымалдау үрдісін шұғыл басқару шартына жауап береді.

Көлік шығыны тиеп-түсіру жұмыстарында қызмет көрсетуді күтіп  тұрған вагондардың уақытына, бос  жүрісіне, қарама-қарсы және  әр түрлі  тасмалдауларға, отын мен электр энергиясының шығынына, техникалық қызмет көрсетуге  байланысты болады.

Математикалық әдістер  мен моделдерді тасымалдау үрдісінде  жаңа ақпараттық технологияда енгізуді, тиімді ұйымдастыруды кеңінен қолдануы қажет.

Пойыз диспетчерінің  іс-әрекеті автоматы орталықтан тасымалдауды басқару (АЦУП) жүйесінде көрсетілген полигонда пайдалану жұмыстарын басқарудың ЭЕМ кең көлемде қолдану негізінде және автоматты жұмыс орнында (АРМ) ақпаратты таратуға қазіргі замандағы құрылғыларды пайдаланады, онымен кезекке кіретін барлық жұмыскерлердің іс-әрекетін толық өзгертеді. Бұл жүйенің негізгі артықшылығы қабылдаған шешімдермен және оларды пойыздар жұмысын басқаруда уақытша қолдану сапасын өсіріп, басқару әрекетін уақытында қабылдау және шұғыл жұмыскерлердің негізгі шешілетін тапсырмаларын орындау. Бұл техникалық құрылғыларды тиімді қолдануға, жылжымалы құрам тартымы, вагон паркі, теміржол желісінде қызметінде сандық және сапалық көрсеткіштердің жақсаруы, сондай-ақ қаржылық көрсеткіштерінің жақсаруына әкеледі.

Есептеуге қатысты операциялар  ЭЕМ көмегімен жүргізіледі. Сөйлесу санын азайтады, орындалатын операциялардың жалпы санын азайтады, шұғыл басқаруды жетілдіреді.

Телімдегі жағайды бағалау  үшін, пойыз диспетчері таблодағы  сызбаны көзбен, стансадағы және аралықтағы қабылдап-жөнелту жолдарында пойыздың тұрғандығын анықтайды, бағыттағы автоблаировканың әрекетін  және техникалық құрылғылардың дұрыстығын тексереді. Орталықтағы таблодағы графиктің (ЦГТ) сызбасын қорытындылай отырып, жүрістің орындалуын (немесе клавиатурадағы сәйкес түймені баса отырып, соның көмегімен сұрау (ПК)) және сызбада жүрістің орындалуы графикпен сәйкес келуі, диспетчер телімде пойыздардың нөмір бойынша орналасуын бекітеді.

ПК клавишасын баса отырып, диспетчер басқа ЦГТ-дан пойыздың жағдайын телімдегі стансалардан сұрайды  немесе диспетчер теліміндегі пойыздардың санын АЦДУ-дан видео арқылы тексереді (барлығы немесе тек қана жолаушылар, қалааралық немесе жүк).

Cтанса кезекшісімен  локомотив диспетчерінің сөлесуі  арқылы график тізбегіндегі жоспарланған  пойыздарды құрастыруда жүрісін  дәлдеп, локомотив пен бригаданың қауіпсіздігін сақтайды. Станса кезекшілерімен сөйлесуі тиеу жүрісін дәлдеп, маршрут санын, түсірілетін вагондарды, реттестіру арқылы вагондарды жинауға беруді анықтайды (жоспар бойынша немесе тапсырманы реттеу), жергілікті жұмыс туралы диспетчермен сұрақтарды анықтайды. 

 Пойыз диспетчері  телімдегі жағдайды жобалап, бағалау  арқылы, мынадай қорытынды жасайды,  стансадағы және аралықтағы берілген  жүріс мөлшеріне сәйкес келуі,  жоспар бойынша жұмысты ұйымдастырады,  кейбір бұйрықтарды ауызша беріп,  орындалатын жерлерде бұйрықтарды тіркейді.

Егер жүріс мөлшері  аралықтағы және стансадағы тасымалдау қабілеті мен өткізу қабілетінен  көп болса  немесе жұмыста болатын  ақаулар, техникалық құрылғылылардың  және жылжымалы құрамның істен шығуы, кезектік жоспардың орындалмауы,  диспетчер реттеу мөлшерін дайындауы керек. 

Күнделікті жоспарлаудың мақсаты берілген жоспардың бөлшектеліп  және нақты орындалуы, пойыз жағдайын өзгерте отырып, пайдалану жұмысындағы  сандық және сапалық көрсеткіштердің  орындалу бағыттары көрсетілген.

Күнделікті жоспарлау  тәртібі телімде пойыздарды жөнелтумен қоса, күнделікті жоспарлау бланкісін  қолдана отырып мөлшерін реттеу және дайындау, телімдегі пойыздар жүрісінің  графигін жоспарлауда пойыз диспетчерінің  сұрағын автоматты  түрде дайындау.

Көп мөлшердегі әдісті енгізе отырып, жүк пойыздарының құрамын құрастырып және олардың әрі қарай жүрісін жүк ағындарын басқаруда жақсарту.

Мысалы, стансада n түрінде жүк тиелген вагондар бар, q_i – әрбір вагондағы жүктің көлемі, №1, №2, №3,…, №k – әр түрлі бағыттары, e_ij – вагондар саны i –пойыз құрамының түрі j –бағыты, N_i – артық вагондар. Осы берілгендер бойынша 4 кестесі құрастырылады, жүк пойыздарының құрамының тиімді вариантын дайындауда берілген жоспар бойынша құрастырылады.

 

4- кесте.  Жүк пойыздарының құрамының тиімді вариантын дайындауда берілген жоспары

 

Вагон түрлері		1	2	…	i	i+1	…	n
Бағыттары	№1	l11	l12	…	l1i	l1,i+1	…	l1n
	№2	l21	l22	…	l2i	l2,i+1	…	l2n
	…	…	…	…	…	…	…	…
	№k	lk1	lk2	…	lki	lk,i+1	…	lkn
Әрбір вагондағы жүк  көлемі		q1	q2	…	qi	qi+1	…	qn
Вагон паркі		N1	N2	…	Ni	Ni+1	…	Nn

 

Қойылатын есептер. Жүк пойыздарының тиімді санын, әр түрлі бағытта тасымалданатын ең көп жүк көлемімен анықтау.

Шешу тәсілі. Жүк пойыздарын құрастыру жоспарының математикалық моделін құрастыру. Келесі ауысулар енгізіледі х₁,х₂,…,х_{к ә} әр түрлі бағыттағы пойыздар саны, оларға келесі шектеулер қойылады  0≤a_i ≤x_i ≤b_i , 0≤q_i ≤d_i.

Келесі шектеулерді  құрастырамыз:

,

,                                                                 (3.1)

……………………………

.

Мақсатты қызметті құрастырамыз:

                         (3.2)

мұндағы

Бағыттағы пойыздар санын  анықтау қажет, яғни х₁,х₂,…,х_к, (3.1) шартты қанағаттандыратын және (3.2) мақсаттық қызметтің ең үлкен мәнін  қарастыратын, яғни ең көп көлемде тасымалданатын жүк.

(3.1) теңдеу жүйесінен  желілік жүйеге ауысамыз кері  емес  ауысулардың көмегімен x_k+1, …, x_k+n.

,

,                                                      (3.3)

……………………………

.

Матрица рангісі

         l₁₁     l₁₂    ….   l_k1      1      0  ….0      

B =   l₂₁    l₂₂    ….   l_k2     0      1  …. 0       

              _{………………………………………}

         l_1n     l_2n   ….   l_kn      0      0  …. 1      

 

Кеңейтілген матрица  рангісі және n–ға тең болғанда

         l₁₁     l₁₂    ….   l_k1      1      0  …. 0       N₁

=   l₂₁    l₂₂    ….   l_k2     0      1  …. 0        N₂

              _{………………………………………}

         l_1n     l_2n   ….   l_kn      0      0  …. 1       Nn

 

 Сондықтан (3.3) жүйеде Кронекера-Канелли белгілі теорема күшімен бірге жасалған. Ізінше, х_1+k,х_2+k,…,х_к+n – ауыспалы базисте, ал х₁,х₂,…,х_к – бос ауысулар. Мақсаттық қызметтің түрін былай жазамыз

 F--c₁х₁-c₂х₂-…-c_kх_k=0.

Егер статистикалық  берілгендер белгілі болса, онда «Simplex» бағдарламасын қолданамыз.

Ол үшін келесі берілгендерді  енгіземіз:

- n теңдеуінің саны;

- k+n белгісіздердің саны;

- x_k+1,…,x_k+n базистік ауысулар.

 

 

 

Содан соң дисплейде симплекс-кестесін толтырамыз.

Кесте 5 - Симплекс-кестесі

 

Базистік ауысулар	Бос мүшелері	x1	x2	…	xk	xk+1	xk+2	…	xk+n
xk+1	N1	l11	l21	…	lk1	1	0	…	0
xk+2	N2	l12	l22	…	lk2	0	1	…	0
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
xk+n	Nn	l1n	l2n	…	lkn	0	0	…	1
F	0	-c1	-c2	…	-ck	0	0	…	0