Қазақстанның банктік ақпараттық жүйесі

 

 

24-кесте

Шығыс құжаттарының құрылымдық бірліктерін бейнелеу және тізім

 

Мәлімдеме атаулары		Идентификатор
Талдау және рейтинг		OTL
Реквизиттің аты	Белгіленуі	Реквизит ұзындығы
Нөмір	Number	9(7)
Уақыт	Data	9(7)
Рейтинг(1,2,3,4)	RE	9(7)
График	GRAF	9(7)

 

 

 

 

 

2.3. БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ЖАБДЫҚТАУ

 

Бағдарламалық жабдықтау дегеніміз - бағдарламалардың  жиынтығы. ЭЕМ бағдарламалық қамтамасыз ету программалар кешенін ұсынады, яғни мәліметтерді өңдеу процедурасын қамтамасыз ету – бағдарламалау, салық есебін басқару, есептерді шығару және мәліметтерді өңдеу жүйесін жобалау болып табылады. Бағдарламалық қамтамасыз ету арнайы және жалпы жүйелік болып бөлінеді.

Бағдарламалық қамтамасыз ету құрамына әмбебап құралдар, пакеттер және бағдарламалар кіреді, бұлар бөлек проблемалар облысына бейімделген. Бұл жерде 3 негізгі программалық құралдар класын ерекшелеуге болады:

• қолданбалы пакеттер және бағдарламалар, бұл пайдаланушының жұмысын қажетті түрде орындауды қамтамасыз етеді (мәтіндерді өзгерту, суреттер салу, ақпараттық массивтерді өңдеу және т.б.) – қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету.
• жүйелік бағдарламалар, бұл әр түрлі қосалқы функцияларды орындайды (операциялық жүйелер, драйверлер, бағдарламалы қабықтар, операциялық қабықтар және көмекші бағдарламалар (утилиты) және өзімен бірге жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етуді ұсынады.
• аспаптық жүйелер, яғни жүйелік бағдарлама, компьютерге жаңа бағдарлама құру үшін қамтамасыз етілген.

Қолданбалы бағдарламалар персоналды компьютерге өте ыңғайлы құрал ретінде жұмыстарды орындауға, үйренуге және ойнауға мүмкіндік береді. Қолданбалы бағдарлама қарапайым қолданушыға немесе бағдарламашыға және қандай да бір жерде жұмыс істейтін маманға есептелуі мүмкін. Қолданбалы бағдарламалар кең профильде болуы мүмкін, мысалы, қаржылық есептеулерді немесе құжаттарды құрастыруға арналған, бірақ тар мамандандырылған да болуы мүмкін, мысалы, электоркардиограммаларды талдау, электрлік бұйымдарды проектілеу кезінде және т.б. қолданылуы мүмкін.

Қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету есепті шешу прцесі кезінде бағдарламалы ЭЕМ нәтижелілігін жоғарлату үшін арналған. Қолданбалы программалар пакеті (ҚПП) бағдарлама библиотекасы сияқты іске асырылуы мүмкін, стандартты ішкі бағдарламалар арқылы бағдарламалық тілдердің кеңейтілуі мүмкін. Басқа жағынан ҚПП интерактивті ортаны қалпына келтіруін іске асыратын пакет болуы мүмкін (диалогтік тәртіп).

«Банк өтімділігін бағалауды» Delphi қосымшасында МББЖ Paradox 7   негізінде шығаруға болады.

Delphi –ол  программалау тілі, жоғарғы  нәтижелі  құрал.

Delphi-ең дұрыс жөндеу ортасы, бәрінен  бұрын бөлек жұмыс станцияларымен  қатар серверлер үшін жөндеу  және  қолғабыста  қолдану үшін  арналған.

Delphi 7 Windows  2000  немесе  Windows  XP professional  операциялық жүйенің басқаруымен  жұмыс істеуге  болады.

Delphi ортасының  жұмысындағы  ерекшілігі  мынандай:

-Delphi-дің көмегімен  құралған  приложениенің басым  бөлігі өндіріс  және бизнеспен байланысты есептерді шешуге бағытталған , яғни дерек қордың істері мен есепберуді ұйымдастыруды жабдықтау  жиі шешілетін  сұрақтар болады.

- приложениелердің  бірге  жұмысы  күннен күнге маңызды болып  барады. Бұл ақпараттық жабдықтаудың  жылдам өсуіне шартталған:

1. Мобильді  компиютерлердің  көп таралуы;

2. Сандық, мәтіндік, бейнелік және  дауыстық ақпараттарды  қондырғыға  жазу, көшіру және қабылдауға  арналған техникалық  құралдардың  келешекте өркендеуі;

Приложение жасаудың  өңдірудің интеграциялық ортасы деп аталатын  графикалық ортасы Delphi-дің негізі болып табылады.

(Integrated  Development Environment  IDE )

Delphi объективті – бағытталған  бағдарламалауға негізделген. Бұл  бағдарламалық  технология  Delphi-дің  барлық іс-әрекеттік мұмкіндіктерін  пайдалануға  негізделген. Приложение  құру кезінде қасиеттерін пайдалана отырып дайын компоненттер негізінде, әдістер және алдынала анықталған жәйттерді өңдеу негізінде кішігірім көлемді бағдарламалық код арқылы-ақ (обойтись) болады. Құрушыға бұл тұтынушылық интерфейс құру үшін көп уақытты үнемдеуге болады.

Delphi-де дерекқор пайдаланылатын, есеп- беру жолдарын жеңілдететін  бизнес –придложение құру өте  қолайлы әдіспен жүргізіледі.

Delphi-мен  жұмыс істегенде BDE (Borland Database Engine )-ні пайдаланып  дерек  қордың    Date Base-, Paradox -, Fox Pro-, Assess- ASCI I

-кестелеріне бірден қол жеткізе  аламыз.

Қазіргі уақытта ең кең қаралған дерек  қоры басқару жүйесі Microsoft Assess жүйесі. Бұл бүгінгі таңдағы ең қолайлы дерек қор өңдеуші машина. Әртүрлі операцияларды орындап бірнеше жұмысты автоматтандырылған  түрде қысқартып  нәтижені бірден шығарып береді, есесіне уақыт үнемделеді.

MS Office ( Word, Excel, Outlook) - және  MS Assess басқа  да приложениемен  толық  ұйлесімді. Visual Basic for Application (VBA) біріктірілген немесе енгізілген  тілі бірқалыпсыз есептерді шешуге мүмкіндік  береді. Бір-біріне байланысқан  кестелердің бейнесін осы шешімдерді қолайландыру деп есептесе болады.

Дерек қор басқаруда жаңа жүйелердің пайда болуына қарамастан, Paradox  ең әйгілі дерек қор басқару жүйесі ДҚБЖ болып отыр. Бұл, Microsoft-тың жаңа түрін шығарған кезде ол ескісімен үйлесімді болып қалып тұр.Сондықтан бұрын құрылған қосымшаларды келешекте де қолдануға болады.

Дерек қорында алғашқы кілттер мен кестелер арасындағы байланыстың көмегімен біртұтастық сақталады.кестедегі қосу,жою,немесе өзгерту жазылымдарын өңдеу үшін триггерлер және сақталушы процедураларды қолдануға болады. 

SQL -бұл оқиғаға байланысты басқарылатын  барлық жағынан жаңа талапқа  сай обьективті бағытталған тіл.

          Paradox-ны әртүрлі дайындық деңгейдегі тұтынушылар пайдалана алады. Paradox жүйесін игеруді жаңа бастаған тұтынушыға аз уақыт ішінде қарапайым қосымша құрастыруға дерек қор, кесте, қосымша, форма, есеп беру тағы басқа құрушы мастерлер көмектеседі.

Күрделі және үлкен жобалар құру үшін сәйкес конструктор және обьективті-бағытталған тілді қолдану қажет.

Paradox -оны бейнелейтін және редакциялайтын  ақпараттар сақтау үшін пайдаланатын  бөлек компоненттер ден тұрады. Paradox -да барлық деректер дерек  қорда сақталады. Бұл дерек қорға кестелер, индекстер, триггерлер, кестелер арасындағы қатынастар және сақталушы процедуралар жатады. Әрбір құрылған кестеде өзіне байланысты бірнеше индекс болуы мүмкін. Ол индекстер жылдам іздестіруде қажет

-да триггерлер дерек қорда  кез-келген өзгерістер кезінде орталандырылған түрде оқиғаларды өңдеу жүргізуде қолданылады. Сол секілді, сақталушы процедураларды берілген деректерді кестеге енгізу арқылы тексеру үшін пайдалануға болады. Дерек қорға бірден қол жеткізудің ыңғайлы және пайдалы құралы деректерді ұсынулар болып табылды. Ол кестедегі берілгендерді анықтауға және ыңғайлы түрде бейнелеп көрсетуге мүмкіндік туғызады. Мұндай жағдай ақпаратты бірден көріп және басқаруды оңайлатады. Деректерді көрсетуде және редакциялауда  қалыптар, есеп берулер, сұраныстар және бағдарламалар (форма) қолданылады. 

 

 

 

2.3.1. Бағдарламалық  жабдықтау құрылымы

 

Бағдарламалық жабдықтау құрылымы жалпы жүйелік  және арнайы Бағдарламалық жүйеден тұрады.

Жалпы жүйелік  Бағдарламалық жүйе – ол есептеу процестерін ұйымдастыруға  немесе ақпарат өңдеуде жиі кездесетін есептерді шешуге арналған,үлкен  тұтынушылар шеңберін жабдықтай алатын бағдарламалар жинағын көрсететін бағдарламалық жүйелердің бір бөлігі

Есептеу жүйесінің бүкіл ресурстарын басқарады. ОЖ әдетте қызметші бағдарлама толықтырады. Бұл бағдарламалардың көмегімен дискінің бастапқы белгісі, сыртқы құрылыстық параметрлері, оперативті жадының тестісі, ақпаратты басуға беру, басқа машинамен немесе локольды жүйемен байланысу жұмыстары жүргізіледі.

Демек, ОЖ – аппараттық  құралдарды толықтырады және компьютердің негізгі бөлшегі болып табылады.

«»  ЖШС-нің қаржылық сарапшысының ақпараттық жүйесі Windows XP professional ОЖ-сін Microsoft фирмасы шығарған. Бұл тұтынушылар мен бағдарламашыларға көп жеңілдік туғызған және үлкен мүмкіндіктер беретін бағдарлама. Windows ОЖ-нің кең таралуы оны IBM-компьютерлері үшін жалпы стандарт етті.Енді компьютер пайдаланушылардың басым бөлігі Windows ОЖ-ін қолданады,с ондықтан 90-жылдарда бүкіл жаңа бағдарламалар тек Windows ОЖ  ортасында жүргізілетін болды.

Windows XP professional файлдармен, дискілермен  операция жасауда ыңғайлылығы  мен қатар Windows ортасында бағдарламалар  енгізуде жаңа мүмкіндіктер тұғызды.Бұл  мүмкіндіктерді жүзеге асыру үшін бағдарламалар Windows ОЖ-нің талаптарына сай жобаландырылған болуы қажет. Мұндай бағдарламалар Windows ортасында ғана орындалады, сондықтан бұл бағдарламалар Windows ОЖ-нің бағдарламалары немесе Windows-қосымшалары деп аталады. Windows бағдарламашылар тұтынушылық интерфейс құруда кең көлемде қажетті құралдарды ұсынады, сондықтан бағдарламашылар оларды пайдаланады, әйтпесе олар өздері сондай құралдар ойлап табуға мәжбүр болар еді. Windows бағдарламаның тұтынушылық интерфейсі жоғары дәрежеде үйлестірілген есесіне тұтынушыларға әр бағдарлама үшін жаңаша ұйымдастырушылық жұмыстар жүргізуін қажет етпейді. Windows бір уақытта бірнеше бағдарлама орындалуына және бір бағдарламадан екіншісіне көшуге мүмкіндік береді.                      .

Windows-бағдарламасы ішінде деректер алмастыру жұмыстары тұтынушылар жұмыстарын бірқатар  жеңілдетеді, және бірнеше бағдарлама құру арқылы шешілетін қиын есептерді оңай шешуге көмектеседі.

Windows оперативті жүйесімен бірге Office 2000 бағдарламасын да қолдануға болады. Office 2000 бағдарламасы  жұмысты  автоматтандырады.

Office  2000 қосымшаларының  құрамы.

-Word  мәтіндік процессор.

- Excel электронды  кестелер редакторы.

- Power Point презентациясын дайындау  бағдарламасы.

- Access дерек қор басқару жүйесі.

-тағы басқа.

 

Windows-бен жұмыс істеу үшін  100 MHZ және одан жоғарғы жиілікті  80486 SX  және бұдан жоғарғы процессор  керек. 64 MBt және одан жоғары көлемді  оперативті жағдай қажет. VGA (болса SVGA)  мониторы және ыңғайлы  жұмыс істеу үшін  тышқан қажет.\19\.

Арнайы  Бағдарламалық  жабдықтау. Бұл нақты  Ақпарат жүйесінің құрудағы жасалған бағдарламалар жиынтығы. Қаржы сарапшысының ақпараттық жүйесіндегі  есептер жиынын шешу  Delphi 60 қосымшаларын жасау ортасының негізінде  жүреді.

Delphi-бұл өте  қуатты  жүйенің бірі. Бұл заманға сай деңгейде  Windows-тың және  қолданбалы бағдарламаларын  құрумен бірге  дербес интернет торын жасаудағы тармақталған  комплекстерді құруға мүмкіндік береді.

Delphi –бағдарлама  интерфейсін жылдам  құруға  мүмкіндік беретіндік беретіндей, көзбен көріп бағалап отырып  бағдарлама құруға арналған.Оны қарап отырып монитор экранында  ақпараттың  дұрыс орналасуын, жобалау барысында қателіктер болмауын бақылайды.

Delphi бағдарламасын құру объективті-бағытталған  технологияға негізделеді.Объективті-бағытталған бағдарлама –біздің заманымызда күрделі және өте күрделі емес бағдарлама мен жүйелер құруға ең дұрыс жол.

Windows бағдарламасын ашқан кезде  экранда көптеген ұяшықтар, редакторлық  ұяшықтар, мәзірлер пайда болды. Мұның бәрі-объектілер. Олар өз бетінше ешқандай әрекет жасамайды. Тек тұтынушы  батырмамен  немесе тышқанның батырмасы  арқылы осы объектілерге әсер етіп оларды іске қостырады.

Объектілерді екі әдіспен бағдарламаға қосуға болады: сәйкес операторларды  қолмен қосу, және компонентерді қолданумен визуалды бағдарламалау арқылы қосу.

Визуалды бағдарламалау тұтынушылық интерфейс жобалауларын  қарапайым жұмыс етті. Delphi-де олбылай болады:

Delphi-дің интеграцияланған өңдеу  ортасы өңдеушіге компоненттер  орналасқан форма береді. Бұл формаға компонеттердің  пиктограммалары орналастырылады. Компоненттердің өлшемін жай қозғалыспен  өзгертуге болады.

Жобалау кезінде өңдеуші әруақыт өзінің нәтижесін көріп отырады.

Визуалды бағдарламалаудың ең  негізгі жобалау кезінде Delphi  компоненттері  автоматты түрде бағдарлама кодын қалыптастырады.

Delphi-дің негізгі есептерінің  бірі дерек қормен жұмыс істеуде  қосымшалар құру. Бұл салада  Delphi алдыңғы орындардың бірін алады.\20\.

 

 

25-кесте

 

Бар программалық құралдардың сипаттамасы

 

Талаптар	Access	Oracle	Paradox	SQLServer	FoxPro	Delphi
ОС	+	+	+	+	+	+
Програмитс еместердің құрал жабдықтары	+	+	+	+	+	+
Интерфейстің ықыластығы	-	-	-	+	-	+
Рұқсатсыз мүмкіндіктен қорғау	+	+	+	+	+	+
Қолдану оңайлығы	+	-	+	-	+	+
Бағасы	-	-	+	-	+	+
Ақпараттың кішігірім көлемі	+	-	+	-	+	+
Мәліметтердің кейбір бөлімдерінің конфиденциалдығы	+	+	+	+	+	+
Операциялардың орындалуының жоғарғы жылдамдығы	+	+	+	+	+	+
Өсімділігі	+	+	+	+	+	+