WEB-қосымшаларын өңдеудің технологиясы

3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады.

7.2,7.5,7.6 Есептеулердің негізгі программалық  схемасы. 

  Алгоритмді  реттелген амалдар жиыны,кезекпен  орындалатын операциялар тізімі.Алгоритм-берілген  есептің шығару жолын реттелген  амалдар тізбегі түріне келтіру.Алгоритмді  компьютерде орындау үшін оны  программа түрінде жаэып шығу  керек.

1. Сызықты немесе тізбекті алгоритм.Сызықтық алгоритм тізбектеле орналасқан командалардан, ал блок-схемалар бір сызық бойына орналасқан тізбекті блоктардан тұрады.Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм-сызықтық деп аталады.

2.Тармақталу алгоритмі.Тармақталу алгоритмінде көбінесе арифметикалық теңсіздік түрінде берілген логикалық шарт тексеріледі.Егер ол орындалса,онда алгоритм бір тармақпен,ал орындалмаса екінші тармақпен жүзеге асырылады да,соңында екі тармақ қайта бірігеді.Оны алгоритмдік  тілде өрнектегенде егер,әйтпесе,онда,бітті түйінді сөздері пайдаланады.  Орындалу тәсіліне байланысты тармақталу командасы таңдау,және аттап өту болып  2ге бөлінеді.Тармақталу алгоритмдерінің толымды түрі екі серияның бірін ғана таңдауды іске асырады,мұнда берілген шарт тексеріледі,егер ол шарт орындалса,онда 1-серия жүэеге асырылып.содан кейін келесі амалдарға көшеді.Күрделі тармақталу.Кейбір есепте үш және одан да көп тармақ,яғни шығу сызықтары бар шарттарды тексеру.

3.Циклдік алгоритм.Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттерді тізбегі бірнеше рет қайталанып орындалып отырады.Математикада есеп шығару кезінде бір теңдеуді пайдаланып,ондағы айнымала мәннің өзгеруіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге тура келеді.Осындай есептеу процесі бөліктерінің қайталап орындалуын цикл деп атайды, ал қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады.Циклдік процесті қамтамасыз ететін алгоритм бөлігін қайталану командасы құрайды.Қайталану командасын алгоритмдік тілде жазу үшін әзірше,цикл басы және цикл соңы түйінді сөздер қолданылады.Қайталану саны алдын ала белгілі цикл-арифметикалық цикл деп,ал орындалу саны белгісіз цикл-қадамдық цикл деп аталады.

7.3 Есепті шешу технологиясы. 

Есептер- басып  шығаратын құрылғыларға пішімдеп шығаруға арналған мәліметтерді ұсынудың ерекше түрі. Есеп құрылымын реакциялау Конструктор режимінде орналасқан.Бұл жағдайда басқарудың элементтері режимдеу элементтерінің функциясын атқарады. Басқару элементтерін орналастыру Элементтер панелі көмегімен атқарылады. Мәліметтер базасында диалогтық терезеде Есептер қосымшасында диалогтық терезесін таңдап, Құру кнопкасын шертіп, автоматты түрде жасауға мүмкіндік беретін Жаңа есеп диалогтық терезесін аламыз. Есепті Автоматтандыруды құрудың құралы Есептер шебері болып табылады. Ол мәліметтер базасы терезесінде шебердің көмегімен Есеп тұру таңбашасында екі рет қатарынан шертумен іске қосылады. Есептер шебері алты кезеңмен жұмыс істейді. Оның жұмысында есепте көрсетілетін өрістерді таңдау, топтастыру өрістерін таңдау, макет пен безендіру стилін таңдау негізделетін базалық кестелер н/е сұранысты таңдау атқарылады. Есеп құрылымы бес бөліктен тұрады: есеп тақырыбынан, жоғарыдағы колонтитулдан, мәліметтер аумағынан, төмендегі колонтитулдан ж/е есеп ескертуінен 1) тақырып бөлігі есептің жалпы тақырыптарын басу үшін қызмет атқарады; 2) жоғарыдағы колонтитул бөлігін егер есеп күрделі құрылымды ж/е көп парақты алатын болса, тақырыпшаларды басу үшін қолданылады. Егер төменгі колонтитулда бұл жасалмаған болса, мұнда колонтитулдарды белгілеуге де болады. 3) Мәліметтер аумағында база кестелері өрісінің ішіндегесіне байланысты басқарудың  элементтері орналыстырылады.Басқарудыңі бұл элементтеріне принтерде басу үшін таблицадан берілетін мәліметтер беріледі;  4) төменгі колонтитулдың бөлігін жоғарыдағы колонтитул бөлігі мақсаттары үшін де қолдануға болады; 5) ескертулер бөлігі қосымша ақпаратты орналастыру үшін қолданылады.

 

7.4 Компьютерлік ақпараттарды қорғаудың түсінігі.

Ақпаратты шындығында да ғылыми ұғым ретінде қарастыруға  болады. Өйткені  бұған диін ақпараттың құрылымымен  қасиеттері барлық ғылыми салаларнда зерттенленді. Мысалы: Физика ақпарат таситын сигналдар белгілі  бір мәліметтерді құрайды. Мәліметтер  түрменіл тасмалданып, әдістердің,  көмегімен қолданыс табады. Мәліметтер мен әдістердің өзара әсерленуінен оқып түзеледі өні табиғаттағы процестер  үздіксіз энергия алмасу түрінде  етеді. Энергия алмасумен қатар  тірі табиғатта бағытталған зат  аласу процесі жүреді. Зат алмасу мен энергия алмасу процестерінің  арасындағы өзара  байланыс ақпарат  алмасу түрінде өтеді. Немесе оны  ақпараттың процес деп атайды. Сонымен  қатар бұл ақпараттық процесс  барысында түзелетін  қозғалыстағы обьект. Ақп  қасйеттері мәлметтердін қасйеттерінде де әдістердің қасиеттерін  де  тікелей тәуелді. Мәләметтерге қолданылатын амалдар. Ақп процесс  барысында мәліметтер мәліметтер әдістердің  көменгімен бір түрден  екінші түрге  өзгереді. Мәліметтерді өңдеу көптеген амалдардың жиынттығынан тұрады: мәліметтерді жинау көптеген амалдардың жиынтығынан  тұрады: мәліметтерді: жинау 

Мәліметтерді  қалптастыру; Мәліметтерді сүзгілеу ;Мәліметтерді сұрыптау; Мәліметтерді топтастыру: Мәліметтерді архивтеу; Мәліметтерді қоғау;  Мәліметтерді тасмалдау; Мәліметтерді түрлендіру;

Аррхивтеу- файлдар  тобын тығығздап, сығу процесі, диск кеңістігіндегі файлдың алатын орнын азайту үшін  н/е мәліметтерді ұзақ мерзімде сақтау үшін қолданылады. Windows- та файлдарды, бумаларды, дискілерді қысу, архивтеу үшін түрлі қысу программалары  бар. Қазіргі кезде  WinRar, WinZip қысу программалары қолданыста. Мысалы, ПГК-МИН бумасын  көшіргенде симай  қалды делік. Оны дискетке сиғызу үшін архивтеп, сосын көшіру керек. Архиваторлар- дискідегі орынды үнемдеу  үшін файлдың  көлемін кішірейтіп сақтауға мүмкіндік беретін программалар тобы. Олардың сақтау- тәсілдері  әр түрлі болғанымен, жалпы қызметін былай түсіндіруге болад: файлда қайталанатын фрагменттер болады,  оларды түгелдей дискіде қстаудың қажеті жоқ. Сондықтан архив жасауға  мүмкіндік беретін программалардың  жалпы қызметі – файлда қайталанып тұратын фрагменттер орнына, қысқаша  басқа информацияны жазып, кейіннени  оларды өз реттіліктерін сақтай отырып алғашқы қалыпқа келтіретін мүмкіндікті  пайдалану.

Архивтелген файл-қысылған күйде бір файлға енгізілген,қажет  болғанда бастапқы күйінде шығарып  алуға болатын бір немесе бірнеше  файлдың жиынтығы.Оның мазмұны(архив  құрамындағы қысылған файлдар тізімі)және әр файлдың сақтаулы циклдік бақылау  коды болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8сұрақ

8. Есептің қойылуы жəне шешімі. 

Есептер- басып  шығаратын құрылғыларға пішімдеп шығаруға арналған мәліметтерді ұсынудың ерекше түрі. Сұраныс жұмысының нәтижелері бойынша алынған базалық н/е  нәтижелеуші кестелердің ақпараты бар басылым құжаттарын жасау  үшін арнайы объектілер-есептер қызмет етеді.Есепті экранға емес,басып  шығаратын құрылғыға мәліметтер шығару үшін арналғандығымен айрықшаланады.Принтер  болмаған жағдайда да есептер жасалуға  балады. Есепті автоматтандыруды құрудың  құралы Есептер шебері

болып табылады.Ол мәліметтер базасы терезесінде шебердің көмегімен Есеп құру тағбашасында екі  рет қатарынан шертумен іске қосылады.Есептер  шебері алты кезеңмен  жұмыс істейді:Оның жұмысында есепте көрсетілетін өрістерді  таңдау макетпен безердіру стилін таңдау негізднлетін базалық кестелер немесе сұранысты таңдау атқарылады.Есептің  құрылымы үш бөлімнен тұрады. Есеп тақырыбынан, жоғарыдағы колантитулдан ж\е есеп ескертуінен.

Есеп  құрудың үш тәсілі бар

• Автоматты  түрде
• Есептер шебері арқылы
• Қолдан құру

     Автоесеп-есепті автоматты түрде  құрудың қарапайым тәсілі.Оны  екі типі құруға болады.Бағандық  және таспалық Автоесеп құру  үшін ДҚ терезесін ашып Есеп  құру командасын беру керек,Осыған  сәйкес жаңа форма терезесіне  ұқсас жаңа есеп сұхбаттық  терезесі көрінеді.Форма-берілгендерді  экраннан енгізуді жеңілдету  үшін дайындалған бланк.Форманы  кесте негізінде құрып оған  өзгерістер енгіхуге болады.

8.2 Базалық программалау құралы жəне алгоритімдер. 

Алгоритм  ұғымы есепті шешу әдісі, түсінігімен  тығыз байланысты. Алгоритм  есепті шешу ж/е практикада қолдану әдісін сипаттау болып табылады. Ол әдісті зерттеу нәтижесі бойынша құрылады. Алгоритм есепті шешу үшін орындалатын  әрекеттердің қатаң жазбаларының реттелген  тізбегі болып табылады. Бұл әрекеттер  шешу әдісінен туындайды. Алгоритмнің  қасиетті сапаларының бірі- орындаушыдан шешу әдісін, яғни жазылған әрекеттерді  не үшін орындау қажеттігін түсінуді талап етеді. Алгоритм әрқашанда  орындаушы үшін жазылады. Алгоритмді сипаттау, орындаушыға жазылған әрекеттер  түсінікті болуы үшін соның тілінде  жүзеге асырылады. Программалау тілі деп  орындаушы ЭЕМ үшін жазылған алгоритмді сипаттайтын тілді атаймыз. Ал бағдарламау  деп алгоритмді бағдарлама деп алгоритмдерді  бағдарламалау  тілінде жазу процесін атайды. Алгоритмге 3 түрге бөлінеді. Олар сызықты, тармақталушы ж/е циклдік.. Мысалы, Формула бойынша есептеу  керек: |x= ay+ | bz+ c|

a) алгоритмді  сөз түрінде жазайық мұндағы: a, b, z- аргументтер; x- соңғы нәтиже; P, S- аралық  айнымалылар; 1. Басы

                                        2. P: = a*y

                                        3. S: = b*x

                                        4. S: = S+Z

                                        5. x: p + s

                                        6. Жауабы: X

                                        7. Соңы 

ә) алгоритмді блок схема түрінде жазайық. Бұл  алгоритм сызықты түрдегі алгоритм болып табылады. Себебі, әрбір команда  алгоритмнің орындалу барысында  тек 1 рет орындалады.

                       Басы 

                           |  

                       A, b, z  енгізу

                           |                      

                       P: = ax

                           |

                      S: = bz

                           | 

                      S: = s+c

                           | 

                      X: = p + c

                          | 

                      X – шығару

                           |

                        Соңы

Базалық программалау құралы: базаны қадағалау басқару  ж/е ондағы мәліметтер сақтау істерінде  маңызды рөл атқарады.

 

8.3 ПРОЛОГ программалау тілінің интерпретаторы. 

Пролог жүйеде программмамен енгізуге рұқсат ететін редактор бар. Егер мұндай мұмкіншіліктер болмаса, Пролог ортасыннан шығу программаны  редактілеу және қайтадан Пролог  жүйеге  қайта келу қажет,  edit (F) F-файл аты  Файл редагтіленгеннен кеиін  ол автоматты  түрде Прологты актілеу күйде  ұстау үшін Прологтың деректер базасына қайта енгізіледі. Прологта  тізіменен  бірінші элементті бөліп алып, және өңдесе болады. Бұл  тәсіл тізімнің ұзындыгына  қарамастан тізім біткенше жұмыс істей береді. Тізімді басына және соңына бөлу операциясы вертикаль (1)  түзудің көмегімен  іске асады. Прологта кез келген атты алуға болады: domains number- list= integer

Animal-list=symbol

Predicates

Print-list (number –list)

Print-list (animal-list)

Clauses

Print-list ([ ])

Print-list

8.4 Ақпаратты қорғауда компьютерлік вирустар

Антивирус компьютер  программмаларына зақым келтіретін вирустарды таюатын ж/е оларды залалсыздыратын  программа. Вирустардың компьютерге  енуінің мүмкін арналары ақпаратты  ауыстырып, тасушылардағы жинақтаушылармен желілік коммуникация құралдары  болып табылады. Компьютерлік вирустардың  негізгі түрлеріне мыналар жатады: программалық вирустар, жүктелетін вирустар, микро вирустар. Вирустан қорғауға арналған арнайы программалар 1) детекторлар  программалары (McAfee Associates- дан Scan, Norton Antivirus ж/е  “Диалог МГУ”- дан AVSP) бірнеше  әйгілі вирустарды табу үшін қолданылады.

8.5 Вирусқа қарсы программалық  құраддардың рөлі

  Вирустан  қорғауға арналған арнайы программалар

1. Детекторлар  программалары (McAfee Associates-тен Scan, Norton Antivirus жəне “Диалог-МГУ”-дан

AVSP) бірнеше  əйгілі вирустарды табу үшін  қолданылады.

2. Флаги немесе  доктор (Д.Н. Лозинскийдің Aids Test, “Диалог-МГУ”-дан  AVSP-сы) дискілерді

немесе бұзылған программаларды “жазады” (тазалайды), бұзылған программалардан вирус  денесін “тістеп

алу” арқылы программаларды вируспен бұзылмаған кездегідей бастапқы қалыпқа келтіреді.