Азаматтық құқық жүйес

187-бап.  Бґтен адамныѕ мїлкiн ќасаќана  жою немесе 
                бїлдiру      

1. Бґтен адамныѕ мїлкiн  ќасаќана жою немесе бїлдiру, едјуiр  зиян келтiрсе -  
      елуден жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз саєаттан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа нeмece наќ сол мерзiмге бас бостандыєын шектеуге жазаланады. <*> 
      2. Наќ сол јрекеттер:  
      а) ґрт ќою, жару арќылы немесе ґзге де жалпы ќауiптi јдiстермен жасалса;  
      б) абайсызда денсаулыќќа ауыр немесе орташа ауырлыќтаєы зиян келтiруге јкеп соќса;  
      в) жјбiрленушiнiѕ ґзiнiѕ ќызметтiк немесе ќоєамдыќ борышын орындауымен байланысты не ґзiнiѕ жаќын туыстары жґнiнде наќ сондай себептермен жасалса;  
      г) јлеуметтiк, ўлттыќ, нјсiлдiк немесе дiни араздыќ себептер бойынша жасалса, -  
      екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не тґрт жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не тґрт жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. <*> 
      3. Осы баптыѕ бiрiншi немесе екiншi бґлiктерiнде кґзделген:  
      а) абайсызда адам ґлiмiне;  
      б) тарих, мјдениет ескерткiштерiн, табиєат кешендерiн немесе мемлекет ќорєауєа алєан объектiлердi, сондай-аќ ерекше тарихи, єылыми, кґркемдiк немесе мјдени ќўндылыєы бар заттарды немесе ќўжаттарды жоюєа немесе бїлдiруге јкеп соќќан јрекеттер -  
      їш жылдан жетi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту. Айлыќ есептiк кґрсеткiштен жїз есе асып тїсетiн зиян мґлшерi елеулi зиян деп танылады. 
      Ескерту. 187 бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2004.12.09. N 10 Заѕымен.      

188-бап.  Бґтен адамныѕ мїлкiн абайсызда  жою немесе 
                бїлдiру      

1. Бґтен адамныѕ мїлкiн  iрi зиян келтiрiп абайсызда  жою немесе бїлдiру -  
      екi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа немесе жїз саєаттан екi жїз саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Отпен немесе ґзге де аса ќауiптi кґздермен абайсыз жўмыс iстеу арќылы жасалєан не ауыр зардаптарєа јкеп соќќан дјл сол јрекеттер - 
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не бiр жылдан екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 188-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2002.12.21. N 363 Заѕымен.

7-тарау.  Экономикалыќ ќызмет саласындаєы  ќылмыстар     

189-бап.  Заѕды кјсiпкерлiк ќызметке кедергi жасау     

 Ўйымдыќ-ќўќыќтыќ нысандарына  немесе меншiк нысандарына ќарай  жеке кјсiпкердiѕ немесе коммерциялыќ  ўйымныѕ ќўќыќтары мен заѕды  мїдделерiн шектеу, сол сияќты  жеке кјсiпкер мен коммерциялыќ  ўйымныѕ дербестiгiн шектеу не  оныѕ ќызметiне ґзге де заѕсыз  араласу, егер осы јрекеттердi лауазымды адам ґзiнiѕ ќызмет  бабын пайдаланып жасаса, сол  сияќты заѕды кїшiне енген сот  актiсiн бўза отырып немесе  їлкен залал келтiрiп жасалса, -  
      їш жїзден сегiз жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ їш айдан сегiз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салына отырып, бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту. Осы тараудыѕ баптарында азаматќа айлыќ есептiк кґрсеткiштен жїз есе асатын сомада келтiрiлген зиян, не ќылмыс жасалєан сјтке Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген айлыќ есептiк кґрсеткiштен бес жїз есе асатын сомада келтiрiлген зиян iрi зиян деп танылады.     

190-бап.  Заѕсыз кјсiпкерлiк     

1. Кјсiпкерлiк ќызметтi  тiркеуден ґтпей не рўќсат (лицензия) алу мiндеттi болєан жаєдайларда  арнаулы рўќсатсыз (лицензиясыз)  немесе лицензиялау шарттарын  бўзып жїзеге асыру, сол сияќты  кјсiпкерлiктiѕ тыйым салынєан  тїрлерiмен шўєылдану, егер осы  јрекеттер азаматќа, ўйымєа немесе  мемлекетке iрi зиян келтiрсе, не iрi мґлшерде табыс табумен  немесе ірі мґлшерде акцизделетін  тауарларды ґндірумен, саќтаумен  не ґткізумен байланысты болса  -  
      їш жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ їш айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз сексеннен екi жїз ќырыќ саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не елу айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салына отырып не онсыз екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Дјл сол јрекеттi:  
      а) ўйымдасќан топ жасаса;  
      б) аса iрi мґлшердегi табыс табумен ўштастырып;  
      в) заѕсыз кјсiпкерлiгi немесе заѕсыз банктiк ќызметi їшiн бўрын сотталєан адам жасаса, -  
      жетi жїзден бiр мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ жетi айдан бiр жылєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не мїлкiн тјркiлеп немесе онсыз бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту.  
      1. Осы Кодекстiѕ 190 жјне 191-баптарында сомасы бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын табыс iрi мґлшердегi табыс деп, ал сомасы екi мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын табыс - аса iрi мґлшердегi табыс деп танылады.  
      2. Осы Кодекстiѕ 190-бабында ќўны жїз айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын тауарлар саны iрi мґлшердегi тауарлар деп танылады. 
      Ескерту. 2-тармаќќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 1999.07.16. N 430, 2002.12.21. N 363 Заѕдарымен.      

191-бап.  Заѕсыз банктiк ќызмет     

1. Банктiк ќызметтi (банктiк  операцияларды) тiркеуден ґткiзбей  немесе рўќсат (лицензия) алу мiндеттi  болєан жаєдайларда арнаулы рўќсатсыз  (лицензиясыз) немесе лицензиялау  шарттарын бўзып жїзеге асыру,  егер осы јрекет азаматќа, ўйымєа  немесе мемлекетке iрi зиян келтiрсе,  не iрi мґлшерде табыс табумен  ўштасса -  
      бес жїзден сегiз жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан сегiз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не елу айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салына отырып не онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Дјл сол јрекеттi: 
      а) ўйымдасќан топ жасаса; 
      б) аса iрi мґлшердегi табыс табумен ўштастырып жасаса; 
      в) заѕсыз банктiк ќызмет немесе заѕсыз кјсiпкерлiк їшiн бўрын сотталєан адам жасаса, - 
      мїлкi тјркiленiп немесе онсыз екi жылдан алты жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.          

192-бап.  Жалєан кјсіпкерлік 
  
       1. Жалєан кјсіпкерлік, яєни кјсіпкерлік немесе банктік ќызметті жїзеге асыру ниетінсіз кредиттер алу, салыќ тґлеуден босатылу, ґзге де мїліктік пайда алу немесе тыйым салынєан ќызметті жасыру маќсаты бар, азаматќа, ўйымєа немесе мемлекетке ірі зиян келтірген коммерциялыќ ўйым ќўру, - 
      бес жїзден сегіз жїз айлыќ есептік кґрсеткішке дейінгі мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ їш айдан алты айєа дейінгі кезеѕдегі жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерінде айыппўл салуєа, не алты айєа дейінгі мерзімге ќамауєа, не елуден жїз айлыќ есептік кґрсеткішке дейінгі мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айєа дейінгі кезеѕдегі жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерінде айыппўл салына отырып не онсыз їш жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Наќ сол јрекеттерді: 
      а) бірнеше рет; 
      б) адамдар тобыныѕ алдын ала сґз байласуы бойынша жасаса; 
      в) мемлекеттік функцияларды атќаруєа ујкілетті адам не оєан теѕестірілген адам, егер оларды ґз ќызмет бабын пайдаланумен ќатар жасаса, - 
      мїлкі тјркіленіп не онсыз їш жылдан жеті жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      3. Осы баптыѕ бірінші немесе екінші бґліктерінде кґзделген 
јрекеттерді: 
      а) ўйымдасќан топ; 
      б) ќылмыстыќ ќоєамдастыќ (ќылмыстыќ ўйым) жасаса, - 
      мїлкі тјркіленіп алты жылдан он жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 192-бап жаѕа редакцияда - ЌР-ныѕ 2007 жылєы 21 шілдедегі N 308 Заѕымен.      

193-бап.  Заѕсыз жолмен алынєан аќша  ќаражатын немесе 
                ґзге мїлiктi заѕдастыру     

1. Кґпе-кґрiнеу заѕсыз  жолмен алынєан аќша ќаражатымен  немесе ґзге мїлiкпен ќаржылыќ  операциялар немесе басќа да  мјмiлелер жасау, сол сияќты  аталєан ќаражатты немесе ґзге  де мїлiктi кјсiпкерлiк немесе ґзге  де экономикалыќ ќызметтi жїзеге  асыру їшiн пайдалану -  
      бес жїзден жетi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан жетi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не жїз айлыќ есептi кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салына отырып немесе онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Дјл сол јрекеттер:  
      а) адамдар тобыныѕ алдын ала сґз байласуы бойынша;  
      б) јлденеше рет;  
      в) адам ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланып жасалса, -  
      мїлкi тјркiленiп немесе онсыз бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      3. Осы баптыѕ бiрiншi немесе екiншi бґлiктерiнде кґзделген јрекеттердi: 
      а) мемлекеттiк ќызметтер атќаруєа ујкiлеттi адам не оєан теѕестiрiлген адам, егер оларды ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланумен ќатар жасаса; 
      б) ўйымдасќан топ; 
      в) ќылмыстыќ ќоєамдастыќ (ќылмыстыќ ўйым) немесе iрi мґлшерде жасаса, - 
      їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айрылып, їш жылдан жетi жылєа дейiнгi мерзiмге, ал а) тармаєында кґзделген жаєдайларда - мїлкi тјркiленiп немесе онсыз жетi жылєа дейiнгі мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.   
      Ескерту.  
      1. Осы бапта он мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын сомаєа жасалєан мјмiлелер немесе аќша ќаражатын немесе басќа мїлiктi пайдалану iрi мґлшер деп танылады.  
      2. Заѕсыз жолмен алынєан аќша ќаражатын немесе мїлікті заѕдастыру дайындалып жатќаны не жасалєаны туралы ґз еркімен мјлімдеген адам, егер оныѕ іс-јрекетінде осы баптыѕ екінші жјне їшінші бґліктерінде кґзделген ќылмыстар немесе ґзге де ќылмыс ќўрамы болмаса, ќылмыстыќ жауаптылыќтан босатылады. 
      Ескерту. 193-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2001.03.16. N 163, 2003.09.25. N 484, 2004.12.09.  N 10Заѕдарымен.      

194-бап.  Несиенi заѕсыз алу жјне маќсатсыз  пайдалану     

1. Жеке кјсiпкердiѕ немесе  ўйымныѕ шаруашылыќ жаєдайы, ќаржылыќ  жай-кїйi немесе кепiлдiк мїлкi туралы, немесе несиенiѕ, демеу  ќаржыныѕ несиелеудiѕ жеѕiлдiктi шарттарын  алуєа арналєан елеулi мјнi  бар ґзге де мјн-жайлар туралы  кґпе-кґрiнеу жалєан мјлiметтердi  банкке немесе ґзге де несие  берушiге беру арќылы жеке кјсiпкердiѕ  немесе ўйым жетекшiсiнiѕ несие,  демеуќаржы не несиелеудiѕ жеѕiлдiктi шарттарын алуы, сол сияќты несиелеудi, демеуќаржы берудi тоќтатуєа,  жеѕiлдiктердi жоюєа не бґлiнген  несие мен демеу ќаржы мґлшерлерiн  шектеуге јкеп соєатын мјн-жайлардыѕ  пайда болуы туралы аќпаратты  банкке немесе ґзге несие берушiге  хабарламау, егер осы јрекеттер  iрi зиян келтiрсе -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не тґрт айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не наќ осы мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Мемлекеттiк маќсатты несиенi не мемлекет кепiлдiгiмен берiлген несиенi тiкелей маќсатында пайдаланбау, егер осы јрекет азаматќа, ўйымєа немесе мемлекетке iрi зиян келтiрсе -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не тґрт айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не наќ осы мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

195-бап.  Несиелiк берешектi ґтеуден јдейi жалтару     

Iрi мґлшердегi несиелiк  берешектi ґтеуден тиiстi сот актiсi  заѕды кїшiне енгеннен кейiн  ўйым жетекшiсiнiѕ немесе азаматтыѕ  јдейi жалтаруы -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не тґрт айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не наќ сол мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту. Азаматтыѕ бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын сомадаєы, ал ўйымныѕ екi мыѕ бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiштен асатын сомадаєы берешегi iрi мґлшердегi несиелiк берешек деп танылады.     

196-бап.  Монополистік ќызмет    

  1. Нарыќ субъектілерініѕ монополиялыќ жоєары (тґмен) немесе келісілген баєаларды белгілеуі жјне (немесе) ўстап тўруы, їстем немесе монополиялыќ жаєдайєа ие нарыќ субъектісінен сатып алынєан тауарларды (жўмыстарды, кґрсетілетін ќызметтерді) ќайта сатуєа аумаќтыќ белгісі, сатып алушылар тобы, сатып алу шарттары, саны не баєасы бойынша шектеулер белгілеуі, тауар нарыќтарын аумаќтыќ белгісі, тауарлардыѕ (жўмыстардыѕ, кґрсетілетін ќызметтердіѕ) ассортименті, олардыѕ ґткізілу немесе сатып алыну кґлемі, сатушылар немесе сатып алушылар тобы бойынша бґлуі, сондай-аќ бјсекелестікті шектеуге баєытталєан ґзге де јрекеттер, егер олар азаматќа, ўйымєа немесе мемлекетке ірі залал келтірсе не нарыќ субъектісініѕ ірі мґлшерде табыс табуымен ўштасќан болса, - 
      айлыќ есептік кґрсеткіштіѕ бес жїзден бір мыѕєа дейінгі мґлшерінде айыппўл салуєа, не екі жылєа дейінгі мерзімге тїзеу жўмыстарына, не екі жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєын шектеуге, не наќ сол мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Бірнеше рет не адамдар тобыныѕ алдын ала сґз байласуы бойынша немесе ўйымдасќан топ жасаєан, не адамныѕ ќызмет бабын пайдалануымен жасалєан наќ сол јрекеттер, - 
      айлыќ есептік кґрсеткіштіѕ бір мыѕнан екі мыѕєа дейінгі мґлшерінде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан жеті айєа дейінгі кезеѕдегі жалаќысыныѕ немесе ґзге де табысыныѕ мґлшерінде айыппўл салуєа не їш жылєа дейінгі мерзімге белгілі бір лауазымдарды атќару немесе белгілі бір ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз, мїлкі тјркіленіп немесе онсыз бес жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      3. Осы баптыѕ бірінші жјне екінші бґліктерінде кґзделген, кїш ќолданып немесе кїш ќолданамын деп ќорќытып, сол сияќты бґтенніѕ мїлкін жойып немесе бїлдіріп не оныѕ мїлкін жоямын немесе бїлдіремін деп ќорќытып жасалєан, ќорќытып алу белгілері жоќ јрекеттер - 
      мїлкі тјркіленіп немесе онсыз їш жылдан жеті жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. Осы баптаєы ірі мґлшердегі табыс деп сомасы жїз мыѕ айлыќ есептік кґрсеткіштен асатын табыс танылады. 
      Ескерту. 196-бап жаѕа редакцияда - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2008.12.25 N 113-IV (2009 жылєы 1 ќаѕтардан бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.