Азаматтық құқық жүйес

134-бап.  Баланы ауыстыру     

1. Баланы ќасаќана ауыстыру - 
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не дјл сол мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Пайдакїнемдiк немесе ґзге жамандыќ ниетпен жасалєан дјл сол јрекет - 
      їш жылдан жеті жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
     Ескерту. 134-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2000.05.05. N 47 Заѕымен.      

135-бап.  Бала асырап алу ќўпиясын жария  ету     

 Бала асырап алушыныѕ  еркiне ќайшы ќызметтiк те немесе  кјсiптiк ќўпия ретiнде бала  асырап алу фактiсiн саќтауєа  мiндеттi адамныѕ не ґзге адамныѕ  пайдакїнемдiк немесе ґзге жамандыќ  ниетпен жасаєан бала асырап  алу ќўпиясын жария етуi -  
      жїзден екi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айдан екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.     

136-бап.  Балаларын немесе еѕбекке жарамсыз  ата-анасын 
                асырауєа арналєан ќаражатты тґлеуден јдейi 
                жалтару      

1. Ата-ананыѕ сот шешiмi  бойынша кјмелетке толмаєан балаларын,  сол сияќты он сегiз жасќа  толєан еѕбекке жарамсыз балаларын  асырауєа арналєан ќаражатты  тґлеуден їш айдан астам јдейi жалтаруы -  
      айлыќ есептiк кґрсеткiштiѕ екi жїзден бес жїзге дейiнгi мґлшерiнде немесе сотталєан адамныѕ жалаќысыныѕ немесе екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕде тапќан ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Кјмелетке толєан еѕбекке жарамды адамныѕ сот шешiмi бойынша ґзiнiѕ еѕбекке жарамсыз ата-анасын асырауєа арналєан ќаражатты тґлеуден їш айдан астам јдейi жалтаруы -  
      айлыќ есептiк кґрсеткiштiѕ екi жїзден бес жїзге дейiнгi мґлшерiнде немесе сотталєан адамныѕ жалаќысыныѕ немесе екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕде тапќан ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 136-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2000.05.05. N 47 Заѕымен.      

137-бап.  Кјмелетке толмаєан баланы тјрбиелеу  жґнiндегi 
                мiндеттердi орындамау     

 Кјмелетке толмаєан  баланы тјрбиелеу жґнiндегi мiндеттердi ата-анасыныѕ немесе ґзiне осы  мiндеттер жїктелген ґзге адамныѕ,  сол сияќты кјмелетке толмаєан  баланы ќадаєалауды жїзеге асыруєа  мiндеттi педагогтiѕ немесе оќу,  тјрбие беру, емдеу немесе ґзге  мекеменiѕ басќа ќызметкерiнiѕ  орындамауы немесе тиiстi дјрежеде  орындамауы, егер бўл јрекет кјмелетке  толмаєан балаєа ќатал ќараумен  ўштасса -  
      елу айлыќ есептiк кґрсеткiштен жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа немесе жїз саєаттан екi жїз саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз екi жыл мерзiмге дейiн бас бостандыєын шектеуге жазаланады.   
      Ескерту. 137-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2002.12.21. N 363 Заѕымен.       

138-бап.  Балалардыѕ ґмiрi мен денсаулыєыныѕ 
                ќауiпсiздiгiн ќамтамасыз ету жґнiндегi 
                мiндеттердi тиiсiнше орындамау     

1. Балалардыѕ ґмiрi мен  денсаулыєыныѕ ќауiпсiздiгiн ќамтамасыз  ету жґнiндегi мiндеттердi ќызметi бойынша  ґзiне осындай мiндеттер жїктелген  адамныѕ не осы мiндеттердi арнайы  тапсырма бойынша орындаушы немесе  мўндай мiндеттердi ерiктi тїрде ґзiне  алєан адамныѕ тиiсiнше орындамауы, егер бўл жас баланыѕ денсаулыєына  абайсызда ауыр немесе орташа  ауырлыќтаєы зиян келтiруге јкеп  соќса -  
      бес мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ жетi айдан он айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз наќ сол мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Абайсызда жас баланыѕ ґлiмiне јкеп соќќан наќ сол јрекет -  
      їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз бес жылєа дейiнгі мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

139-бап.  Ќамќоршы немесе ќорєаншы ќўќыќтарын  терiс 
                пайдалану      

 Ќамќоршылыќты немесе  ќорєаншылыќты пайдакїнемдiк немесе  ќамќоршылыќтаєы (ќорєаншылыќтаєы)  балаєа зиян келтiру їшiн ґзге  арам маќсаттарєа пайдалану немесе  ќорєаншылыќтаєы (ќамќоршылыќтаєы)  баланы ќасаќана ќадаєалаусыз  немесе ќажеттi кґмексiз ќалдыру  ќамќоршылыќтаєы (ќорєаншылыќтаєы) баланыѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiне елеулi нўќсан келтiруге јкеп соќса -  
      елуден жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не наќ осы мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

140-бап.  Еѕбекке жарамсыз жўбайын (зайыбын)  асыраудан 
                јдейi жалтару      

 Еѕбекке жарамды адамныѕ  еѕбекке жарамсыз жјне материалдыќ  кґмекке мўќтаж жўбайын (зайыбын)  асырау їшін сот шешімі бойынша  тґлем тґлеуден їш айдан астам  јдейi жалтаруы - 
      айлыќ есептiк кґрсеткiштiѕ екi жїзден бес жїзге дейiнгi мґлшерiнде немесе сотталєан адамныѕ жалаќысыныѕ немесе екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕде тапќан ґзге де табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады. 
     Ескерту. 140-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2000.05.05. N 47 Заѕымен.

3-тарау.  Адамныѕ жјне азаматтыѕ 
Конституциялыќ ќўќыќтары мен 
бостандыќтарына ќарсы ќылмыстар     

141-бап.  Азаматтардыѕ теѕ ќўќыќтылыєын  бўзу     

1. Адамныѕ (азаматтыѕ)  ќўќыќтары мен бостандыќтарын  тегiне, јлеуметтiк, лауазымдыќ немесе  мїлiктiк жаєдайы, жынысы, нјсiлi, ўлты, тiлi, дiнге кґзќарасына сенiмi, тўрєылыќты  жерi, ќоєамдыќ бiрлестiктерге ќатыстылыєына  себептерiмен немесе ґзге кез  келген жаєдайлар бойынша тiкелей  немесе жанама шектеу -  
      екi жїзден бiр мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не їш айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Адам ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдалана отырып не ќоєамдыќ бiрлестiктiѕ жетекшiсi жасаєан дјл сол јрекет -  
      бес жїзден екi мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан сегiз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

142-бап.  Жеке ґмiрге ќол сўєылмаушылыќты  бўзу     

1. Адамныѕ жеке ґмiрi  туралы оныѕ жеке немесе отбасы  ќўпиясын ќўрайтын мјлiметтердi  оныѕ келiсiмiнсiз заѕсыз жинау  немесе тарату, егер осы јрекеттер  жјбiрленушiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды  мїдделерiне зиян келтiрсе -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не тґрт айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.  
      2. Адам ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланып жасаєан наќ сол јрекеттер, сол сияќты наќ сондай зардаптарєа јкеп соќќан, осы баптыѕ бiрiншi бґлiгiнде аталєан мјлiметтердi кґпшiлiк алдында сґйлеген сґзде, кґпшiлiкке кґрсетiлетiн шыєармаларда немесе бўќаралыќ аќпарат ќўралдарында тарату -  
      бес жїзден сегiз жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан сегiз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа, не екi жылдан бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа, не тґрт айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.      

143-бап.  Хат жазысу, телефонмен сґйлесу,  почта, телеграф 
                хабарларыныѕ немесе ґзге хабарлар ќўпиясын 
                заѕсыз бўзу      

1. Азаматтардыѕ хат жазысу, телефонмен сґйлесу, почта, телеграф  немесе ґзге хабарларыныѕ ќўпиясын  заѕсыз бўзу -  
      елуден жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз жиырма саєаттан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      2. Адам ґзiнiѕ ќызмет бабын немесе аќпаратты жасырын алуєа арналєан ќўралдарды пайдаланып жасаєан наќ сол јрекет -  
      бес жїзден екi мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айдан їш айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылдан бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не екi айдан тґрт айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.  
      3. Аќпаратты жасырын алуєа арналєан арнаулы техникалыќ ќўралдарды ґткiзу маќсатында заѕсыз жасау, ґндiру, ґткiзу немесе сатып алу -  
      бес жїзден екi мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

144-бап.  Дјрiгерлiк ќўпияны жария ету     

1. Пациенттiѕ сырќаты  немесе медициналыќ кујландыру  нјтижелерi туралы мјлiметтi кјсiптiк  немесе ќызметтiк ќажеттiлiксіз  медициналыќ ќызметкердiѕ жария  етуi -  
      жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      2. Адам бойында ВИЧ/ЖЌТБ бар екенi туралы мјлiметтердi хабарлаудан кґрiнген наќ сол јрекет -  
      жїзден їш жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бір айдан їш айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылдан бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      3. Осы баптыѕ бiрiншi немесе екiншi бґлiктерiнде кґзделген јрекеттер, егер олар ауыр зардаптарєа јкеп соќса -  
      їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып не онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

145-бап.  Тўрєын їйге ќол сўєылмаушылыќты  бўзу     

1. Тўрєын їйге онда  тўратын адамныѕ еркiнен тыс  басып кiру -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.  
      2. Кїш ќолданып не оны ќолданамын деп ќорќытумен немесе адамдар тобы жасаєан, немесе тїнгi уаќытта, немесе заѕсыз тiнтуге ўласа жасалєан јрекет, сол сияќты тўрєын їйден заѕсыз шыєарып тастау -  
      бес жїзден сегiз жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi айдан тґрт айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      3. Осы баптыѕ бiрiншi немесе екiншi бґлiктерiнде кґзделген, адам ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланып жасаєан јрекеттер -  
      сегiз жїзден бiр мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан сегiз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылдан бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа, не тґрт айдан алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не тґрт жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

146-бап.  Сайлау ќўќыєын жїзеге асыруєа  немесе сайлау 
                комиссияларыныѕ жўмысына кедергi жасау     

1. Сайлаушыныѕ ґзiнiѕ сайлау  ќўќыєын немесе референдумєа  ќатысу ќўќыєын еркiн жїзеге  асыруына кедергi жасау, сондай-аќ  сайлау комиссияларыныѕ немесе  референдум жїргiзу жґнiндегi комиссияныѕ  жўмысына заѕсыз араласу жјне  дауыс беруге, кандидатты, партиялыќ  тiзiмдердi тiркеуге, дауыстарды санауєа  жјне сайлаудаєы немесе референдумдаєы  дауыс беру нјтижелерiн аныќтауєа  байланысты мiндеттерiн атќаруына  кедергi жасау -  
      елуден жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа, не жїз жиырмадан жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      2. Дјл сол јрекеттер:  
      а) пара берiп сатып алумен, алдаумен, кїш ќолданып не оны ќолданамын деп ќорќытумен сабаќтасса;  
      б) адам ґзiнiѕ лауазымын немесе ќызмет бабын пайдалана отырып жасаса;  
      в) адамдар тобыныѕ алдын ала сґз байласуы бойынша немесе ўйымдасќан топпен жасалса; 
      г) электрондыќ сайлау жїйесiнiѕ жўмыс iстеуiнiѕ белгiленген тјртiбiн бўзу жолымен жасалса, - 
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысы немесе ґзге де табысы мґлшерiнде айыппўл салуєа не бiр жылдан екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєын шектеуге, не дјл сол мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 146-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2004.07.09. N 583 Заѕымен.