Азаматтық құқық жүйес

147-бап.  Сайлау ќўжаттарын, референдум ќўжаттарын 
                бўрмалау немесе дауыстарды ќате есептеу     

1. Сайлау ќўжаттарын немесе  референдум ќўжаттарын бўрмалау, бюллетеньге жалєан жазбалар  немесе ќол ќойылєан параќтар  енгiзу, дауыстарды кґпе-кґрiнеу ќате  есептеу не сайлаудыѕ нјтижелерiн  немесе референдум ќорытындыларын  кґпе-кґрiнеу дўрыс айќындамау, не  дауыс беру ќўпиясын бўзу, егер  осы јрекеттердi Ќазаќстан Республикасы  Президентiне кандидаттыѕ сенiмдi ґкiлi, немесе депутаттыќќа кандидаттыѕ  сенiмдi ґкiлi жасаса, сол сияќты  сайлау комиссиясыныѕ, немесе  референдум жїргiзу жґнiндегi комиссияныѕ  мїшесi жасаса, -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз тґрт жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Электрондыќ сайлау жїйесiнiѕ жўмыс iстеуiнiѕ белгiленген тјртiбiн бўзу жолымен жасалєан дјл сол јрекеттер, - 
      жеті жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту. 147-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2004.07.09. N 583 Заѕымен.      

148-бап.  Ќазаќстан Республикасыныѕ еѕбек  заѕнамасын 
               бўзу     

1. Ќызметкермен еѕбек  шартын заѕсыз тоќтату, соттыѕ  жўмыста ќайта ќалпына келтiру  туралы шешiмiн орындамау, сол  сияќты азаматтардыѕ ќўќыќтары  мен заѕды мїдделерiне елеулi  зиян келуiне јкеп соќќан Ќазаќстан  Республикасыныѕ еѕбек заѕнамасын  ґзге де бўзу -  
      жїзден екi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айдан екi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Јйелмен оныѕ жїктілігі себебі бойынша еѕбек шартын жасасудан негізсіз бас тарту немесе онымен еѕбек шартын негізсіз тоќтату немесе їш жасќа дейінгі балалары бар јйелмен осы себептер бойынша еѕбек шартын жасасудан негізсіз бас тарту немесе онымен еѕбек шартын негізсіз тоќтату, сол сияќты мїгедекпен оныѕ мїгедектігі себебі бойынша не кјмелетке толмаєанмен оныѕ кјмелетке толмаєандыєы себебі бойынша еѕбек шартын жасасудан негізсіз бас тарту немесе еѕбек шартын негізсіз тоќтату -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару ќўќыєынан айыруєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      3. Басќару ќызметiн атќарушы адамныѕ аќша ќаражатын ґзге маќсаттарєа пайдаланумен байланысты жалаќыныѕ толыќ кґлемiнде жјне белгiленген мерзiмде тґленуiн бiрнеше рет кiдiртуi -  
      їш жїзден жетi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ їш айдан жетi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не бес жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 148-бапќа ґзгеріс енгізілді - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2000.05.05. N 47, 2007.05.15. N 253 Заѕдарымен.      

149-бап.  Ар-ождан жјне дiни наным бостандыєы  ќўќыєын 
                жїзеге асыруєа кедергi жасау     

 Дiни ўйымдардыѕ заѕды  ќызметiне немесе дiни салттарды  жїзеге асыруына кедергi жасау  -  
      елуден екi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айдан їш айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа жазаланады.     

150-бап.  Ќоєамдыќ бiрлестiктердiѕ ќызметiне  кедергi 
                жасау     

 Ќоєамдыќ бiрлестiктердiѕ  заѕды ќызметiне лауазымды адамныѕ  ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланып  кедергi жасауы, сол сияќты осы  бiрлестiктердiѕ заѕды ќызметiне  олардыѕ ќўќыќтары мен заѕды  мїдделерiн елеулi тїрде бўзуєа  јкеп соєатын лауазымды адамныѕ  ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдалана  отырып араласуы -  
      бiр жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не алты айєа дейiнгi мерзiмге ќамауєа, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

150-1-бап.  Ќызметкерлер ґкілдерініѕ заѕды  ќызметіне 
                 кедергі келтіру     

 Ќызметкерлер ґкілдерініѕ  заѕды ќызметіне лауазымды адамныѕ  ќызмет бабын пайдаланып кедергі  келтіруі, сол сияќты олардыѕ  ќўќыќтары мен заѕды мїдделерін  елеулі тїрде бўзуєа јкеп соќќан  лауазымды адамныѕ ґзініѕ ќызмет бабын пайдалана отырып олардыѕ заѕды ќызметіне араласуы - 
      жїзден бес жїз айлыќ есептік кґрсеткішке дейінгі мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бір айдан бес айєа дейінгі кезеѕдегі жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерінде айыппўл салуєа не екі жылєа дейінгі мерзімге тїзеу жўмыстарына, не алты айєа дейінгі мерзімге ќамауєа, не їш жылєа дейінгі мерзімге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      Ескерту. 150-1-баппен толыќтырылды - Ќазаќстан Республикасыныѕ 2007.05.15. N 253 Заѕымен.       

151-бап.  Жиналыс, митинг, бой кґрсету,  шеру ґткiзуге, 
                пикет жасауєа немесе оларєа ќатысуєа кедергi 
                жасау     

 Жиналыс, митинг, бой  кґрсету, шеру ґткiзуге, пикет  жасауєа немесе оларєа ќатысуєа  кедергi жасау не оларєа ќатысуєа  мјжбїрлеу, егер бўл јрекеттердi лауазымды адам ґзiнiѕ ќызмет  бабын пайдаланып не кїш ќолданып  немесе оны ќолданамын деп  ќорќытумен жасаса -  
      бес жїзден жетi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан жетi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

152-бап.  Еѕбектi ќорєау ережелерiн бўзу     

1. Ќауiпсiздiк техникасын, ґндiрiстiк санитария ережелерiн  немесе еѕбектi ќорєаудыѕ ґзге  де ережелерiн осы ережелердi  саќтауды ўйымдастыру немесе  ќамтамасыз ету жґнiндегi мiндеттер  жїктелген адамныѕ бўзуы абайсызда  денсаулыќќа ауыр немесе орташа  ауыртпалыќтаєы зиян келтiруге  јкеп соќса -  
      екi жїзден бес жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ екi айдан бес айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару не белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып, наќ сол мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Абайсызда адам ґлiмiне јкеп соќќан дјл сол јрекет -  
      їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

153-бап.  Ереуiлге ќатысуєа немесе ереуiлге  ќатысудан бас 
                тартуєа мјжбїрлеу     

 Адамныѕ ґз ќызмет  бабын пайдаланып не кїш кґрсету  немесе оны ќолданамын деп  ќорќыту арќылы ереуiлге ќатысуєа  немесе заѕды ереуiлге ќатысудан  бас тартуєа мјжбїрлеуi -  
      бес жїзден жетi жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бес айдан жетi айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не екi жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына, не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

154-бап. <*>      

 Ескерту. 154-бап алынып тасталды - Ќазаќстан  Республикасыныѕ 2004.12.09. N 10 Заѕымен.        

155-бап.  Журналистiѕ заѕды кјсiптiк ќызметiне  кедергi 
                келтiру      

1. Журналистiѕ заѕды кјсiптiк  ќызметiне оны аќпарат таратуєа  не оны таратудан бас тартуєа  мјжбїрлеу арќылы кедергi келтiру -  
      елуден жїз айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ бiр айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не жїз сексен саєатќа дейiнгi мерзiмге ќоєамдыќ жўмыстарєа тартуєа, не бiр жылєа дейiнгi мерзiмге тїзеу жўмыстарына жазаланады.  
      2. Адам ґз ќызмет бабын пайдалана отырып, сол сияќты кїш ќолданып немесе кїш ќолданамын деп ќорќыта отырып жасаєан јрекет - 
      екi жылєа дейiнгi мерзімге тїзеу жўмыстарына не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып немесе онсыз їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.

4-тарау.  Бейбiтшiлiк пен адамзат 
ќауiпсiздiгiне ќарсы ќылмыстар     

156-бап.  Басќыншылыќ соєысты жоспарлау,  јзiрлеу, 
                тўтандыру немесе жїргiзу     

1. Басќыншылыќ соєысты  жоспарлау, јзiрлеу немесе тўтандыру  - 
      жетi жылдан он екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады. 
      2. Басќыншылыќ соєысты жїргiзу -  
      он жылдан жиырма жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан 
айыруєа не ґлiм жазасына немесе ґмiр бойы бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

157-бап.  Басќыншылыќ соєысты тўтандыруєа  насихат жїргiзу 
                жјне жария тїрде шаќыру     

1. Басќыншылыќ соєысты  тўтандыруєа насихат жїргiзу жјне  жария тїрде шаќыру -  
      їш мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ їш айдан тоєыз айєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не їш жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Бўќаралыќ аќпарат ќўралдарын пайдаланып жасалєан не мемлекеттiк жауапты ќызмет атќарып отырєан лауазымды адам жасаєан дјл сол јрекет -  
      бес мыѕ айлыќ есептiк кґрсеткiшке дейiнгi мґлшерде немесе сотталєан адамныѕ алты айдан бiр жылєа дейiнгi кезеѕдегi жалаќысыныѕ немесе ґзге табысыныѕ мґлшерiнде айыппўл салуєа не їш жылєа дейiнгi мерзiмге белгiлi бiр лауазымдарды атќару немесе белгiлi бiр ќызметпен айналысу ќўќыєынан айырып, екi жылдан бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

158-бап.  Жаппай ќырып-жою ќаруын ґндiру  немесе тарату     

 Химиялыќ, биологиялыќ,  сондай-аќ Ќазаќстан Республикасыныѕ  халыќаралыќ шартымен тыйым салынєан  жаппай ќырып-жою ќаруыныѕ басќа  да тїрiн ґндiру, сатып алу немесе  ґткiзу - 
      бес жылдан он жылєа дейiн мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

159-бап.  Соєыс жїргiзудiѕ тыйым салынєан  ќўралдары 
                мен јдiстерiн ќолдану     

1. Јскери тўтќындарєа  немесе јскери емес тўрєындарєа  ќатыгездiкпен ќарау, јскери емес  тўрєындарды кїштеп кґшiру, басып  алынєан аумаќта ўлттыќ мїлiктi тонау, Ќазаќстан Республикасыныѕ  халыќаралыќ шартымен тыйым салынєан  ќўралдар мен јдiстердi јскери  жанжалда ќолдану -  
      он екi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Ќазаќстан Республикасыныѕ халыќаралыќ шартымен тыйым салынєан жаппай ќырып-жою ќаруын ќолдану -  
      он жылдан жиырма жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа не ґлiм жазасына немесе ґмiр бойы бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

160-бап.  Геноцид     

 Геноцид, яєни ўлттыќ, этникалыќ, нјсiлдiк немесе дiни  топты осы топтыѕ мїшелерiн  ґлтiру, олардыѕ денсаулыєына ауыр  зардап келтiру, бала тууєа кїшпен  бґгет жасау, балаларды мјжбїрлеп  бiреуге беру, кїштеп кґшiру не  осы топтыѕ мїшелерiн ќырып-жоюєа  есептелген ґзге де тiршiлiк  жаєдайларын туєызу арќылы толыќ  немесе iшiнара жоюєа баєытталєан  ќасаќана јрекеттер -  
      он жылдан жиырма жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа не ґлiм жазасына немесе ґмiр бойы бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.     

161-бап.  Экоцид     

 Ґсiмдiктер немесе жануарлар  дїниесiн жаппай жою, атмосфера,  жер немесе су ресурстарын  улау, сондай-аќ экологиялыќ апатты  туєызєан немесе туєызуы мїмкiн  ґзге де iс-јрекеттердi жасау -  
      он жылдан он бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.      

162-бап.  Жалдамалылыќ     

1. Жалдамалыны жалдануєа  азєырып кґндiру, оќытып-їйрету, ќаржыландыру  немесе ґзге материалдыќ ќамтамасыз  ету, сондай-аќ оны ќарулы жанжалда  немесе соєыс ќимылдарында пайдалану  -  
      тґрт жылдан сегiз жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Адам ґзiнiѕ ќызмет бабын пайдаланып немесе кјмелетке толмаєанєа ќатысты жасаєан дјл сол јрекеттер -  
      мїлкi тјркiленiп немесе онсыз жетi жылдан он бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      3. Жалдамалыныѕ ќарулы жанжалєа немесе соєыс ќимылдарына ќатысуы -  
      їш жылдан жетi жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      4. Осы баптыѕ їшiншi бґлiгiнде кґзделген, адам ќазасына немесе ґзге де ауыр зардаптарєа јкеп соќќан iс-јрекеттер -  
      мїлкi тјркiленiп он жылдан жиырма жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа не мїлкi тјркiленiп ґлiм жазасына немесе мїлкi тјркiленiп ґмiр бойы бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      Ескерту. Материалдыќ сыйаќы алу немесе ґзге де бас пайдасы маќсатында iс-јрекет жасайтын жјне ќарулы ќаќтыєысќа ќатысушы тараптыѕ азаматы болып табылмайтын, оныѕ аумаєында тўраќты тўрмайтын жјне ресми мiндеттердi орындау їшiн басќа мемлекет жiбермеген адам жалдамалы деп танылады.      

163-бап.  Халыќаралыќ ќорєау аясындаєы  адамдарєа немесе 
                ўйымдарєа шабуыл жасау     

1. Шетелдiк мемлекеттiѕ  ґкiлiне немесе халыќаралыќ ќорєау  аясындаєы халыќаралыќ ўйымныѕ  ќызметкерiне немесе онымен бiрге  тўратын оныѕ отбасы мїшелерiне, сондай-аќ халыќаралыќ ќорєау  аясындаєы адамдардыѕ ќызметтiк  немесе тўрєын їй-жайларына не  кґлiк ќўралдарына шабуыл жасау,  сол сияќты осы азаматтарды  ўрлау немесе бас бостандыєынан  кїштеп айыру, егер осы јрекеттер соєысќа арандату немесе халыќаралыќ жаєдайды шиеленiстiру маќсатында жасалса -  
      мїлiктерi тјркiленiп немесе онсыз їш жылдан сегiз жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.  
      2. Бiрнеше рет не ќару ќолдану не адамдар тобыныѕ алдын ала сґз байласуы бойынша жасалєан, не денсаулыќќа ауыр зиян келтiрумен ўштасќан, абайсызда адам ґлiмiне јкеп соќќан наќ сол јрекеттер -  
      мїлкi тјркiленiп немесе онсыз он жылдан он бес жылєа дейiнгi мерзiмге бас бостандыєынан айыруєа жазаланады.