Адвокатура және оның міндеттері

2. Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасында көзделген жалпы негіздерден басқа, адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысы:

1) адам мемлекеттік қызметте  болған;

2) Қазақстан Республикасы Парламенті  депутатының, өз қызметін тұрақты немесе босатылған негізде мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен төленетін мәслихат депутатының өкілеттіктерін орындаған;

3) мерзімді әскери қызмет өткерген;

Аталған жағдайларда лицензияның  қолданысы Қазақстан Республикасы Әділет министрінің бұйрығымен тоқтатыла тұрады. Қабылданған шешім туралы лицензиясының қолданысы тоқтатыла тұрған адам, соттар, құқық қорғау органдары және адвокаттар алқасы хабардар етіледі.

Адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензиядан айыру және оның қолданысын тоқтату

1. Адвокаттық қызметпен айналысуға  арналған лицензиядан айыру Қазақстан  Республикасының Әкімшілік құқық  бұзушылық туралы кодексіне сәйкес  жүзеге асырылады.

1-1) заңсыз жолмен алынған кірістерді  заңдастыруға (жылыстатуға) және  терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген талаптар жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан да көп рет) бұзылған;

2. Адвокаттық қызметпен айналысуға  арналған лицензияның қолданысын  тоқтату Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген  негіздерден басқа, адвокаттық  қызметпен айналысуға арналған  лицензияның қолданысын тоқтату  Қазақстан Республикасы Әділет  министрлігінің талап-арызы бойынша:

1) адвокат өз кәсіби міндеттерін  орындау кезінде Қазақстан Республикасының  заңнамасын, адвокатураны ұйымдастыру  және оның қызметі принциптерін  өрескел не бірнеше рет бұзған;

2) біліктілігінің жеткіліксіздігі  салдарынан адвокаттың өз кәсіби міндеттерін орындауы мүмкін болмаған жағдайларда сот тәртібімен жүзеге асырылады.

4. Адвокаттар алқасы төралқасының  өтініші осы баптың 3-тармағында  көзделген жағдайларда адвокаттық  қызметпен айналысуға арналған  лицензияның қолданысын тоқтату  туралы талап-арыз дайындау үшін негіз болып табылады.

Аумақтық әділет органының ұсынымы  осы баптың 3-тармағының 1) тармақшасында  көзделген жағдайда адвокаттық қызметпен  айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтату туралы талап-арыз дайындау үшін негіз болып табылады.

Қазақстан Республикасының Әділет министрі сот шешімі негізінде адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның  қолданысын тоқтату туралы бұйрық шығарады, оның көшірмесі лицензиясының қолданысы  тоқтатылған адамға жіберіледі. Адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысының тоқтатылғаны туралы соттар, құқық қорғау органдары және адвокаттар алқасы хабардар етіледі.

5. Осы баптың 2-тармағында көзделген  негіздерден басқа, адвокаттық  қызметпен айналысуға арналған  лицензияның қолданысын тоқтатуды Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі:

1) заңды күшіне енген сот шешімі  бойынша адвокат әрекет қабілеті  жоқ немесе әрекет қабілеті  шектеулі, қайтыс болды не хабар-ошарсыз  кетті деп танылған;

2) адвокат Қазақстан Республикасының  азаматтығын тоқтатқан;

3) адвокат қасақана қылмыс жасағаны  үшін ақтамайтын негіздер бойынша  қылмыстық жауапкершіліктен босатылған;

4) қасақана қылмыс жасағаны үшін  адвокатқа қатысты соттың айыптау  үкімі заңды күшіне енген;

5) адвокатқа медициналық сипаттағы  мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген жағдайларда жүзеге асырады.

6. Аумақтық әділет органының  ұсынымы осы баптың 5-тармағында  көзделген жағдайларда адвокаттық  қызметпен айналысуға арналған  лицензияның қолданысын тоқтату  туралы шешім қабылдау үшін негіз болып табылады.

Қазақстан Республикасының Әділет министрі адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысын тоқтату  туралы бұйрық шығарады, оның көшірмесі  лицензиясының қолданысы тоқтатылған  адамға жіберіледі. Адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензияның қолданысының тоқтатылғаны туралы соттар, құқық қорғау органдары және адвокаттар алқасы хабардар етіледі.

ҚОРЫТЫНДЫ

Қазақстан Республикасының  Конституциясы білікті заң көмегін  алу қүқығын жариялайды жэне кепілдік береді. Уақыт өткен сайын азаматтар мен ұйымдар тарабынан заң көмегіне деген қажеттілік ұдайы өсіп келеді. Бұл осы оқулықтың өміршендігі мен қажеттігін айқындай түсті.

Біз күнделікті жұмысында адвокаттар мен адвокатураны бұдан эрі жетілдіру бағытында  жүмыс істейтін заңгер-ғалымдар тап болатын. Мәселені өз тұрғысынан түсіндіреді және барлық түйіндерді қарастырды деп санамайды. Көптеген мэселелерде нақтылыктың жоқ екендігін, адвокатура туралы қолданыстағы заңнамының адвокаттық қызметтің саналуан және көп қырлы тұстарын толық тэртіптей алмайтындығын атап өткен жөн. Адвокат мамандығы белгілі бір табандылықты қажет ететін қызықты да қиын жүмыс, өткен ол жекелеген азаматтармен және үйымдармен қатар жалпы қоғамның мүддесін қозғайды.

Қазақстан Республикасының  Конституциясыңда (II бөлім 12-бап) адам мен азаматтың қүқықтары мен бостандықтары танылады жэне оларға кепілдік беріледі.

Азаматтардың  Конституцияда кепілдік берілген қүқықтарын сақталуын заңнамада көзделген  органдар, соның ішіңде мемлекеттік, атап айтқанда, күқык қорғау органдары қамтамасыз етеді. Осы түрғыдан тұлғаның қүқықпен қорғалуы, азаматтың крғам мен мемлекеттің алдындағы міндеттерін орындай отыра, өзінің барлық қүқықтарын пайдалануына толық мүмкіндік жасау алдынғы сапқа шығады.

Конституциялық  кепілдіктерді толық жүзеге асыру ушін қүқық қорғау органдары жүмысының нышаны мен тэсілдерін демократия ағымына икемдеу, болашақ заңгерлерді оқыту мен тәрбиелеудің сапасын көтеру қажет. Мемлекеттік органдардың азаматтардың қүқықтары мен бостаңдықтарын сақтауы және қорғауы белгілі бір дәрежеде азаматтар мен үйымдарға кәсіби заң көмегін көрсетуді жүзеге асыратын түлғалар қызметінің негізгі принциптерін анықтайтын адвокатура сияқты қоғами-қүқықтық институтпен де тығыз байланысты.

Бүл дипломның  мақсаты - адвокатураның мәні мен мақсаттары және 1917 жылға дейінгі кезеңде, кеңес заманында және қазіргі уақытта Қазақстанда адвокатураның қалыптасуы, даму кезеңдері туралы, адвокаттар алкасы мен оның органдарының заңи тұрпаты, олардың мемлекеттік органдармен қарым-катынасы, адвокаттардың қүқықтары мен міндеттері туралы. Сонымен қатар, адвокаттық қызметтің негізгі бағыттары туралы айтылып, қылмыстық істерде корғаушы, азаматтық істерде өкіл ретіңдегі адвокат қызметінің ерекшеліктеріне аса назар аударылады.

Дипломға адвокаттық қызметті реттейтің қолданыстағы заңнама мен жоғарыда тізбеленген мәселелер бойынша жетекші қазақстандық жэне ресейлік ғалымдардың жарияланымдағылары мүмкіндік берді.

Адамды, оның өмірін, қүқықтары мен бостандықтары  жоғары қүндылық деп жариялаған 1995 жылғы 30 тамыздағы Қазақстан Республикасы Конституциясы талаптарына сәйкес 1997 ж. 5-желтоқсаңда Қазақстан Республикасының "Адвокаттық қызмет туралы" Заңы қабылданды. Осы заң адвокатура институтының рөлін айтарлыктай көтерді, азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын және заңды мүдделерін қорғауға жәрдемдесті, сол арқылы жалпы заңдылықтың сақталу мен нығаюына ықпал етті. Сонымен қатар, бүл жаңа заң демократиялық, құқықтық мемлекетті күру жэне нарықты экономиканың тереңдеу жағдайында адвокатураның ұйымдастырылуы мен қызметін реттеуге орайластырылды.

Осы заңга сэйкес адвокаттар алқасы әртүрлі тэсілдермен кез келген қол сұғушылық пен тэртіп бүзушылықтан азаматтар құқығын қорғау жөніндегі міңдеттерді, атап айтқанда, қылмыстық және азаматтық істер бойынша білікті заң көмегін көрсету, үйымдар тапсырысымен сотта өкілдік ету, заң тұрғысынан ақыл-кеңес беру, азаматтық істердің сот талқысына айыпкердің, талапкердің жэне іске қатысушы басқа түлганың өкілі ретінде қатысу және де басқадай заң көмегін көрсету арқылы жүзеге асырады.

Адвокаттар алқасының жэне оның мүшелерінің жүмысымен соттардың, прокурорлардың, тергеушілердің қызметі тығыз байланыста. Азаматтар мен үйымдардың қүқығын қорғау айтарлықтай дэрежде солардың іс-эрекетіне байланысты. Құқық қорғау оргаңдары жүйесінде жүмыс істейтін кейбір лауазым иелері адвокатураның маңызын бағаламайды, ал кейбір жағдайларда адвокатура, адвокаттық қызмет және заң көмегін көрсету тэртібі туралы түсініктері шамалы болып келеді. Нэтижесінде, адвокатура туралы қауқарсыз қосалқы қоғамдық-қүқыктық институт сияқты күқықтық менсінбеушілік қалыптасады. Адвокатура қызметінің міндеттері мен қызметі туралы қажетті білімнің жоқтығы, түптің түбінде, заңдылық пен қүқық тәртібін нығайтуға септігін тигізбейді, осы түлғалар мен адвокаттар арасыңда жанжалдың шығуына алып келуі, азаматтар мен қоғам үшін жағымсыз салдарды тудыруы мүмкін.

Адвокаттың  қызметі крлданыстағы заңнаманың теориясы мен тәжірибесін терең білуге негізделуге тиіс. Осыған байланысты кәсіби адвокаттық қызмет азаматтық және қылмыстық іс жүргізу, азаматтық, қылмыстық, экімшілік қүқық сияқты пәндер мен соттағы дэлелдеу теориясын жэне тага басқаларды жетік және дәйекті игеруді талап етеді.

ПАЙДАЛЫНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. 2000 ж. 25-желтоқсаңцағы Конституциялық заң «Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы».
2. 2001 ж. 12-мауысымдағы Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» кодексі (Салық кодексі).
3. 2001 ж. 30-қаңтардағы Қазақстан Республикасының Әкімшілік кұқық бұзушылық туралы кедексі.
4. 1999 ж. 13-желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі.
5. 1997 ж. 16-шілдегіҚазақстанРеспубликасыныңҚылмыстықкодексі.
6. 1994 ж. 27-желтоқсандағы Қазақстан Республикасы<span class="dash041e_