Валюталық нарық және валюталық бағам олардың экономикаға әсері

Валюталық операциялардың негізі ретінде инвестицияларымен жасайтын операциялар болса, онда инвестицияларына байланысты шешу керек. Бұл проблеманы шешу мақсатында ҚР Президенті жанындағы шетел инвесторларының кеңесі (ШИК) Қазақстанда жұмыс істейтін инвестицияларын тікелей сөйлесуді қамтамасыз ету мақсатында сонымен қатар инвестициялық қызметіне байланысты проблемалы мәселелерді жедел түрде шешу үшін мемлекет Елбасының 1998 жылғы 30 маусымда № 3985 қаулысымен құрылды.

Бұл кеңесті ҚР президенті басқарды. Бұл кеңес құрамына ҚР атынан Премьер-министр, Ұлттық Банк төрағасы, Сыртқы істер министрі, Қорғаныс министрі, Индустрия және Сауда министрі, экономика және бюджетті жоспарлау министрі, шетел тарапынан кеңес құрамына қаржы ұйымдарының және шетел компанияларының бірінші басқарушыларының (немесе олардың орынбасарларының) саны кіреді.

кеңестің жалпы отырысы Елбасы қатысуымен жылына 2 рет өткізіледі. ШИК аясына салық салу, заңнама, шетел инвестицияларының ағымдағы қызметі, Қазақстанның инвестициялық имиджін көтеру болып табылады. Қазақстан Республикасының ұлттық мақсаты: «Қазақстанның 2030 жылға дейін Орта Азия барысына айналуы болса», ол мақсатқа жетуі үшін ел экономикасын көтеру болып табылады. Ал экономиканың негізгі элементі – валюталық нарық пен валюталық операциялар болса, онда бұл мақсатқа жетудің бірден-бір жолы – экономикада мемлекеттің қатаң ролі болуы және де сол арқылы шетел инвестицияларын тарту және оларды қатаң түрде реттеу болып табылады.

Валюталық нарықта дағдарысқа жол бермеу үшін валюта нарығында бірқатар реформалар жасалынуы керек деп ойлаймын. Мысалға валюта нарығының құқықтық қорғалуы, валюталық нарық туралы Заңның ашықтылығы және бірқалыптылығы, валюталық нарық инфраструктурасын және де ұлттық валютаның тұрақтылығын қамтамасыз ету туралы өзгертулер енгізу керек деп ойлаймын.

Қазақстанның болашақта әлемнің бәсекеге қабілетті, алдыңғы қатарлы, дамыған экономикасы бар мемлекеттер қатарына енуіне мол мүмкіндік бар. Өйткені Қазақстанның өндірістік, еңбек және ғылыми-техникалық потенциалы өте жоғары. Оларды қолдану арқылы Қазақстан экономикалық құлдыраудың алдын алып, әлемнің жетекші әрі көркеюші мемлекеттерінің қатарына енуіне барлық қолайлы жағдайлар бар деп ойлаймын.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. С.Сейітқасымов “Ақша , Несие , Банктер” Алматы 2001 ж. Экономика.
2. М.С.Саниев “Ақша , Несие , Банктер” Алматы 2001
3. Қ.Қ. Ілиясов,С.Құлпыбаев “Қаржы” Алматы 2005 ж. Экономика.
4. Майдан-Әли Байгесйев “Халықаралық экономикалық қатынастар”Алматы Санат 1998ж.
5. Мақыш С.Б. «Коммерциялық банктер операциялары», «Ақша айналысы және несие» Оқу құралы / Алматы: Қазақ университеті, 2000 – 2002.
6. Балабанова И.Т. «Банки и банковское дело» / Питер, 2001.
7. Лаврушина О.И. «Банковское дело» Москва, “Финансы и Статистика”1999ж
8. ҚР-ның ҰБ-нің валюталық режимді ырықтандыру бағдарламасы.
9. Банк жүйесінің орташа активтеріне (екі жылда) сыйақы алуға байланысты кіріс көрсеткіштерді Ұлттық Банк есептеген
10. Индекстің төмендеуі ұлттық валютаның нақты құнсыздануын білдіреді
11. Индекстің өсуі  ұлттық валюта бағамының көтерілуін білдіреді 
12. Индекстер алдыңғы 3 жылдық кезеңнің үлес салмағы пайдаланыла отырып, кеден статистикасының деректері негізінде есептелген
13. Қазақстанның МБҚ-ның проценттік ставкалары өткен кезең үшін жылдық есептеуде долларға қарағанда теңге бағамының  өзгеру қарқынына қарай түзетілді.
14. Көшенова Б.А. «Ақша, несие, банктер», «Валюталық қатнастар» Оқу құралы / - Алматы: Экономика, 2000.
15. Мақыш С.Б. «Коммерциялық банктер операциялары», «Ақша айналысы және несие» Оқу құралы / Алматы: Қазақ университеті, 2000 – 2002ж.
16. «ҚР – дағы банктер және банктік қызмет туралы» ҚР заңы. 30.08.1995.
17. ҚР Ұлттық банктің 2004 -2005 жылға арналған ақша – несие саясаты.
18. ҚР Ұлттық банктің 2005 -2006 жылға арналған ақша – несие саясаты.
19. «Қаржы лизингі» туралы ҚР заңы. 5.07.2000
20. Смагулова А. «Лизинг» Уч. Пособие / Алматы: Балауса, 1996 – 176 б.
21. Журналы: «Банки Казахстана» №1,2,6,7,8,11; «Вестник КазНу» 2003 -2004.
22. Усоскин В.М. «Современный коммерческий банк: управление и операции» / М: Антидор, 1998.
23. Маркова О.М. «Коммерческие банки и их операции» / М: Банки и биржи, 1995.
24. «Брокеры и регистраторы на рынке ценных бумаг» Учебное пособие/ Алматы: Ирбис, 2000.
1. Е.Н.Нәбиев “Халықаралық экономикалық қатынастар”. Астана                 2001- б. 49.
2. Д.М.Мадиярова”Сыртқы экономикалық саясат және экономикалық        қауiпсiздiк”. Алматы “Экономика” 1997ж. 31-б.
3. Е.Ф.Авдокушин. Международные экономические отношения:     учебник. –М.Юристь 1999.-386с.
4. Статистическое обозрение Казахстана №1-1999./Гл. ред. Ж.А.Қулекеев. – Алматы: Агенство Республики Казахстан по статистике, 2000.
5. Н.Қ.Мамыров, Д.М. Мадиярова, А.Е.Қалдыбаева. Алматы “Экономика” 1998ж
6. Голубович А.Д , Кулагин М.В и др. Валютные операцы в коммерческих банках М: 1999г.
7. Международные валютно-финансовые отношении Учеб.под. ред. проф. Л . Н. Красавиной М: Финансы и статистика 2000г.
8. Носкова И.Я Валютно-финансовые операции Москва 1998г.
9. Настольная книга валютного диллера М:Вебра,1992 г.
10. Пискулова Д.Ю Теория и практика валютного дилинга.Прикладное пособие М: 1995г.
11. Родэ З№ Банки,Биржи и валюты современного капитализма М:Финансы и статистика 1986г.
12. Валюталық реттеу туралы №54-1 2471271996 ж.ҚР-ның заңы толығымен өзгертілген.
13. ҚР-ның Валюталық операцияларды жүргізу ережесі 24.11.1994 ж. ҚР ҰБ-мен бекітілген
14. ҚР-ның Валюталық операцияларды жүргізу туралы 11.12. 2006 ж. қаулысы