Автор работы: Пользователь скрыл имя, 12 Декабря 2013 в 13:24, шпаргалка
1.Предмет и задачи истор. науки.Формац. и цивилю подходы.
история - наука комплексная, интегральная, так как изучает все, что развивается во времени и пространстве, это значит всю совокупность явлений общественной жизни на протяжении всей истории общества. Познавательная задача - собирание конкретных фактов, их систематизация и рассмотрение в связи одного с другим. Практическая задача - это выяснить, что происходило в прошлом и интерпритировать в наст. и буд. Воспитат. задача - воспитание на основе истор. (патриот, интернацион., трудовые, моральн.) моментах.
1553-Брестская Библия
Крупные кальвин центры- Берестье, Несвиж, Витебск, Минск, Слуцк.
К/Р: В ВКЛ в 1564 прибывают миссионеры-иезуиты. Иезуиты взяли в свои руки образование, открыли 11 коллегий по Беларуси. Детей брали независимо от веры родителей, но после окончания они становились католиками.
Усилия иезуитов
привели: протестантизм начал вытеснятьс
К концу 17 века К/Р в ВКЛ победила.
15.Войны
и эк упадок на бел землях(вт.п
Пасля Люблінскай ўніі каралем Рэчы Паспалітай быў абраны Стэфан Баторый. Ен быў здольным палітыкам і ваеннаначальнікам. Негледзячы на адсутнасць сродкаў у дзяржавы, ён здолеў стварыць моцную армію, у кароткі тэрмін разграміў войскі Івана ІV і вызваліў тэрыторыю ВКЛ. У 1583 г. Рэч Паспалітая і Маскоўскае царства падпісалі мірную дамову, згодна з якой урад Івана IV страціў тэрыторыю Прыбалтыкі.
У 1584 г. маскоўскі цар Іван IV памер і ў Расіі пачаўся перыяд барацьбы за ўладу, перыяд сялянскіх і казацкіх хваляванняў, якія ахапілі цэлыя рэгіёны. Пашырэнню народнага руху ў Расіі спрыяла і тое, што ў 1597 г. Барыс Гадуноў забараніў сялянам пераходзіць ад аднаго гаспадара да другога і вызначыў тэрмін пошуку тых сялян, якія кінуліся ва ўцекі. Узмацненне прыгоннага права падштурхнула сялян Расіі да пошуку “справядлівага цара”.
У 1604 г. такі цар з’явіўся. Гэты быў былы манах Грыгорый Атрэп’еў, родам з ВКЛ. Гэты малады манах абвясціў сябе сынам цара Івана IV – царэвічам Дзмітрыем. Сапраўдны царэвіч Дзмітрый трагічна загінуў, калі яму было чатыры гады. Таямнічая смерць царэвіча і народныя чуткі, а таксама незадавол расіян уладай былі спрытна выкарастаны Атрэп’евым, які сцвярджаў, што ён і ёсць сапраўдны “царэвіч Дзмітрый”. Ілжэдзмітрый І збег ў Рэч Паспалітую, дзе яго прыняў кароль Жыгімонт Ваза. Яны заключылі дамову, згодна з якой Ілжэдзмітрый І атрымаў войска, ажаніўся на палячцы і абяцаў пасля маскоўскай каранацыі прыняць каталіцтва. Пасля гэтага Ілжэдзмітрый І абяцаў заключыць з РП ўнію па ўзору Люблінскай.
Т ч, палітыка РП, накіраваная на ўсталяванне панавання ў Расіі, пацярпела крах, з гэтага моманту новая царская дынастыя Расіі пачала праводзіць палітыку, накіраваную на ліквідацыю Рэчы Паспалітай.
Трынаццацігадовая вайна
Пачалася 1618. Прычыны:обострение внутрегерм отнош,противоборство европ гос-в(наиб остро междуФранц и монархий Габсбургов)
Габсб. Стремились
усилить свое влияние объединением
католических сил, что противоречило
Фр.,кот поддерж протестант. Князей=>2 коалиции: к Габсб(Австрия
Испания,РП,катол князья Германии),к Фр(Швеция,Голландия,Дания,
Толчок к войне-преслед. Протестантов в Чехии в мае 1618. Позже все дей-я на Герм. Тер-ии.1648-Вестфальский мир(Швеция получ часть Герм+балтийское побереж=>Ш независ гос) Закрепилось раздробл Герм. Ослабли позиции Австрии и РП
Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг.
Феадальны прыгнет, супярэчнасцi памiж гарацкой i сельскай шляхтай, увогуле цяжкі сацыяльны і нацыянальны прыгнёт стаў асноўнай прычынай казацка-сялянскай вайны, якую ўзначаліў Б.Хмяльніцкі.
Б.Хмяльніцкі змагаўся за стварэнне самастойнай Украіны, але весці барацьбу з дзяржавай яму было вельмі цяжка. У пастаўшых не хапала зброі, грошай, падтрымкі з боку іншых дзяржаў. Акрамя таго пастаўшыя змагаліся супраць шляхецкага панавання, але не супраць адмены прыгону. Таму сацыяльная база паўстання была абмежаванай, яно не абапіралася на ўвесь народ.
Паўстанне пачалося ў 1648 г. У шэрагу бітваў пастаўшыя атрымалі перамогу над войскамі РП.
У 1649 г. у ВКЛ было створана шляхецкае войска ў складзе 10 тысяч чалавек. Войска ўзначаліў Януш Радзівіл, які ўмеў добра ваяваць. Рашаючая бітва паміж паўстанцамі і арміяй Я.Радзівіла адбылася пад Лоевым у 1649 г. У гэтай бітве 30 тысяч казакаў і сялян былі разбіты харугвамі Радзівіла.
У 1651 г. войскі Хмяльніцкага пацярпелі жорсткае паражэнне ў бітве пад Берасцечкам. Пасля гэтага была падпісана мірная дамова, згодна з якой казакі больш не мелі права знаходзіцца ў Беларусі. Гэта спыніла ваенныя дзеянні ў Беларусі, паўстанне працягвалі маленькія атрады, якія хаваліся ў лясах і балотах.
Т ч, казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг. аказала значны ўплыў на сац.жыццё Беларусі, яна садзейнічала фарміраванню бел. казацтва.
вайна (1654-1667 гг).
Казацка-сялянская вайна, якая пачалася ў РП ў 1648 г. закранала інтарэсы Расіі. Б.Хмяльніцкі неаданаразова прасіў Расію аб дапамозе зброяй і грашыма. Масква асцярожна дапамагала паўстаўшым, пачаўшы праводзіць палітыку ўзброенага нейтралітэта. Усе войскі Расіі знаходзіліся на мяжы з РП, пагражаючы вайной, але урад цара Аляксея Міхайлавіча цярпліва чакаў – ці зможа РП атрымаць рашаючую перамогу, умацаваць сваю армію і дзярж. ўладу.
У 1652 г. Б.Хмяльніцкі атрымаў новую перамогу над войскам РП. Расія пераканалася, што РП страціла сваю моц і не мае магчымасці весці новую вайну. Таму ў 1654 г. урад Расіі прыняў прапанову Пераяслаўскай Рады Ўкраіны аб далучэнні Ўкраіны да Расіі. Анэксія Ўкраіны зрабіла вайну паміж РП і Расіяй непазбежнай.
У 1654 г. 100 тыс.войска рускага цара ўвайшло на тэр Беларусі. За кароткі перыяд яно заняло амаль усе бел. гарады, таму што 10 тыс.войска Я.Радзівіла было не ў стане атрымаць перамогу ў адкрытай бітве. Вясной 1655г. рускія арміі занялі Мінск і рушылі на Вільню, якая была захоплена і спалена.
Новую расійская палітыку, Мясцовае насельніцтва цярпела. Таму на занятай тэр. пачалі стварацца партызанскія атрады. У 1656-1661 гг. партызанскі рух ахапіў амаль усю Беларусь. Вясной 1660 г. РП заключыла са Швецыяй мірную дамову і накіравала свае войска на Ўсход. Пасля вызвалення Вільні рускія войскі пачалі адыход і замацаваліся на новых пазіцыях. Пазіцыйная вайна цягнулася з пераменным поспехам. Ваенныя дзяенні скончыліся ў 1667 г. калі быў падпісаны Андрусаўскі мірны дагавор. Згодна з ім Левабярэжная Ўкраіна і г.Кіеў адышлі да Расіі. Адзін з артыкулаў дагавору даваў Расіі права на заступніцтва за праваслаўнае насельніцтва Рэчы Паспалітай.
У 1686 г. кароль РП Ян Сабескі падпісаў з Расіяй новую дамову, згодна з якой Расія брала пад свой патранат праваслаўных РП. Гэта давала Расіі права ўмешвацца ва ўнутраныя справы суседняй дзяржавы.
Такім чынам, вайна скончалася перамогай Расіі. Пасля гэтай вайны РП трапіла ў частковую паліт. залежнасць ад Расіі. У эк. адносінах вынікі вайны былі спусташальнымі. Насельніцтва Б.і страціла 1,5 млн. чалавек, большасць беларускіх гарадоў былі спалены. Для таго, каб узнавіць гаспадарку спатрэбілася каля 25 гадоў.
16. Развитие культуры на бел землях в составе РП. Эпоха просвещения
Важные вопросы эпохи просвещения:1)значит пересмотру подвергалась проблема отношения гос-ва и личности.2) актуальной темой для дискуссий стало место гос-ва в эк-ке.3) начало промышл. переворота и колониальной экспансии все более остро ставили ? о месте и предназначении чел. бытия.
Беларусь в эпоху Просвещения
шляхта и духовенство были знакомы с трудами известных евр. мыслителей из-за зарубежн. поездок, приобретение иностр.лит-ры, газет и журналов. Появляются первые признаки общественного «вольнодумства» Вместе с тем сильные позиции иезуитов и консерваторов не позволили ему здесь укрепиться.
Лишь к середине XVIII в. традиции эпохи Просвещения стали оказывать существенное влияние на повседневную жизнь бел. общества, это было связано с переменами в системе образования(расшир. преподавания соврем. языков и естествознания).
Развивалась отечественная наука. Главным предметом преподавания долгое время оставалась философия.
В обществ.-полит. сфере просветительские идеи проявились в стремлении части шляхты и магнатов к реформам сословной монархии( ориентация на Францию). Особую значимость в Беларуси получили и идеи физиократов, под влиянием которых высказывалось мнение о необходимости отмены крепостного права.
Влияние эпохи Просвещения ощущалось и в театральной жизни страны. В 1740 г. у Радзивиллов в Несвиже был создан первый светский отечественный театр.
Барокко и рококо под влиянием Просвещения стали постепенно уступать место классицизму.
17. Разделы
РП и их историко-правовая
Начало 60х гг. XVIIIв. В РП наступило бескоролевье. В борьбе за трон схлестнулись 2 магнатских группировки – Чарторийских и Потоцких. Вмешались соседние державы. По наставлению Чарторийских были введены русские войска. 1764г. – на элекционном сейме поставлен ставленник русского правительства – Станислав Понятовский. При нем наблюдались усовершенствования полит. строя: ограничено либерум вето (для эк. вопросов), упорядочено управление, по вопросам финансов были созданы скарбовые комиссии, осущ. денежная реформа, сокращение числа номиналов, ген. налог заменил многочисленные внутр. торговые сборы, в городах стали постепенно ликвидир. юридики, укреплена армия, ограничена власть гетмана, увеличение армии до 50 тыс.
Но главные
проблемы так и не решены (право
конфедераций, бесконтрольность магнатов,
преследование некатоликов-
5 августа 1772г.
в Петербурге подписана
Кризис продолжал нарастать. 1 прогрессивным действием сейма 1773-75гг. образов. итогам сейма органов исполнительной власти- Постоянная Рада имела 5 депетраментов.. Начало разложения бел. деревень.
В 1788г. четырехлетний сейм до мая 1792г. Верх в нем взяла реформистская группировка патриотической партии. Выработана КанстытРП, принята 1791г. 3 мая.
Действия сейма:
Она преобразовала РП в централизованное унитарное гос-во с наследственным монархом во главе. Деление на Корону и ВКЛ упразднялось и либерум вето. Избират. право предоставл. только крупной шляхте. Мелкая безземальная шляхта избирательные права утрачивали. Городская верхушка могла путем «нобилитации» - получения шляхетского достоинства. КРП основ феод-крепостного порядка не затрагивала, но облегчала развитие страны по пути постепенной бурж эволюции. Для меньшинств прав не было, господствующее положение у католической церкви. КРП – памятник правовой мысли. Трагическая роль – преследование православия.
Сейм попытался добиться того, чтобы полностью разорвать церковные, административные и канонические связи между православными епархиями и Синодом Русской православной церкви. В каноническом отношении предписывалось признание только верховенство Константинопольского патриарха. дела переход в подчинение спец. подотчетной сейму комиссии. 15 июня 1791г. – были приняты угодные сейму решения, не имевшие никакого отношения к подлинному волеизъявлению православного народа. В Россию хлынул поток петиций, молящих о защите. Эта авантюра задела Синод и российское пр-во. Акт, разработанный в Петербурге при Екатерине 2, опубликован в 14 мая 1792г. В этот день русские войска ворвались в РП. Королевская армия потерпела поражение, сам король Понятовский капитуировали присоединился к конфедерации, захватив власть в стране. Были отменены все решения 4летнего сейма и отменена КРП.
23января 1792г в Петербурге русско-прусская конвенция об 2 разделе РП. России – Правобережная Украина и центр. Беларусь.
В августе 1795г. – в Петербурге 3 раздел. России – Зап. Беларусь и Литва.
18. Промышл. революция в Англии и соц-эк результаты. Англия – эк лидер эпохи домонополистического капитализма
Причины: зарождаются буржуазные эк. отношения, бурный рост пром-ти и конкуренция, промышленная революция в Англии, рост эк. и полит. значения буржуазии, подчинении деревни городом, усиление антифеодального движения, полная замена связей между людьми денежными отнош., распр. просветительных идей равенства и свободы.
В середине 18 ст. в Англии сложились необходимые условия для промышл. переворота. Основным содержанием этого процесса стал переход от мануфактуры к фабрике. От мелкого производства, опирающегося на ручной труд, - к крупной машинной индустрии, сначала в легкой промышл-сти. Она изменила технику, технологии и организ. про-ва. Машины обеспечивали непрерывность трудового процесса. Фабричная продукция была более качественная и дешевая. Произошло отделение промышл-сти от с/х. Возникли крупные промышл. города и центры. Формировался класс буржуазии – фабрикантов и наемных рабочих – промышленного пролетариата.