Мектепалды даярлық оқушыларын ойын арқылы оқыту жолдары

жатпланеталықтар бейнесі, қисынды есептер.

Алдын-ала жұмыс: ғаламшарлармен танысу, жатпланеталықтар ұғымымен танысу.

Сабақтың барысы:

-Балалар біздер бүгінгі сабақта  ғарыш әлеміне саяхатқа барамыз,  яғни ғарышкерлер 

боламыз.

- Ғарышқа бару үшін бізге  не керек?

- Зымыран.

-Олай болса біздер барлығымыз  бірлесіп зымыран құрастырайық.

Балалар геометриялық пішіндерді пайдалана  отырып, тақтаға зымыран суретін 

құрастырады.

• Зымыран құрастыру кезінде қандай пішіндерді пайдаландық.
• Үшбұрыш – төбесі, кеудесі – төртбұрыш, 2 қанаты көпбұрыш –деп балалар жауап береді.
• Міне, балалар зымыранымыз да дайын. Енді біздер «Жұлдызды қалашықта» даярлықтан өтуіміз керек. Ол үшін бізге «Жұлдызды қалашық» мынадай тапсырма даярлаған екен. Тапсырма аты: «Орныңды тап». Бұнда біздер  «Жұлдызды қалашықтағы» үйлерді дұрыс орналастыра білуіміз керек. Сіздердің алдарыңда үйлер тұр, үйлер артында сандар тығылып тұр, сол сандар арқылы шытырман жолдан өтіп өз орыныңды табуың керек.
• Өте жақсы ғарышкерлер, сіздер берілген тапсырманы жақсы орындадыңдар. Енді дайындалыңдар ғарыш әлеміне ұшуға рұқсат берілді. 10,9,8,7,6,5,4,3,2,1  Кеттік! (музыка ойналады)

Құрастыру жұмысы болады. Жәй әуенде музыка ойналып тұрады.

- Балалар, өте әдемі жұлдыздар  құрастырылды. Жұлдыздар қандай  пішіндерден тұрады екен?

Балалар: - 5 үшбұрыш, 1 бесбұрыш.

Өте жақсы. Жұлдыздарымызды қалташаларымызға салып алайық. Мында қараңдар балалар  біздер жұлдыздарымызды құрастырумен айналысып жатқанымызда біздің ғаламшарға жатпланеталықтар келіп қалыпты. Мынау  солардың іздері ғой. (музыка ойналады). Жатпланеталықтар құпиясын ашу үшін іздерді рет санымен орналастырып көрейік.

Балалар табан іздеріне салынған сандарды рет санымен қатар орналастырады.

• Балалар, сіздер рет санымен сандарды орналастырдыңдар бірақ сандар құпиясы ашылған жоқ. Олай болса барлығымыз бірлесіп, күш жинап ,жаттығу жұмысын жасап көрелік.

Балалар бой сергіту жаттығуын  жасайды.

• Күшімізді жинап келдік,қайтадан іздер құпиясын ашуға кіріселік.
• Олай болса сандарды жұбымен қойып шығайық.

Балалар сандарды жұбымен қояды.

• Өте жақсы. Бізге арнап жатпланеталықтар іздері келесі тапсырманы беріп отыр. (Қисынды есептер )
• 1- тапсырма: (суреттерін іле отырып)  Мен жүріп келе жатып, еменнің тасасынан екі ұзын құйрық және төрт ұзын құлақ көрдім. Олар нелер және нешеу? (2 түлкі, 2 қоян)
• 2- тапсырма: Дарбаза артынан 8 дөңгелек көрініп тұр. Дарбазаның артында неше машина тұр деп ойлайсың? ( 2 машина)
• 3 тапсырма: Екі мысықтың аяғы нешеу? ( 8)
• 4 тапсырма: Үш сиырдың мүйізі нешеу? (6)
• Балалар, өте жақсы сіздер бұл тапсырманы да жақсы орындай білдіңдер. Қараңдаршы біздің ғаламшардан іздер ғайып болып кетті ғой.
• Балалар сіздерге енді соңғы тапсырма беріліп отыр. Біздің ғаламшарда жатпланеталықтардың 3 түрі бар екен. Мына алдарыңдағы суреттің әр қатарында 1 түрі жетіспейді соны дәл тауып орналастыруымыз керек.

Дидактикалық ойын «Не жетіспейді».

• Барлық тапсырманы жақсы орындадық, енді балабақшамызға қайтуға жиналайық. Қане бәріміз бірге: 10,9,8,7,6,5,4,3,2,1 Кеттік. (музыка ойналады) Балалар балабақшаға жетеді.

Сергіту сәті (ойын)

Балалар  ойыншығы бар орындықтар айналасында шеңбер құрады,  музыка ырғағымен айналады да, өлең айтады, қимылдар жасайды:

"Балапандар» (Утята) 

 

IV тур. Ұпайы көп екі балаға  арналған логикалық тапсырмалар.

1. Қайсысы алма?                                                  2. Орамалдың өзіне келетін жамауды қой

 

 

 

Міне, балалар, қазір қолдарыңдағы жұлдыздарыңда санаймыз. Кімнің жұлдызы  көп болса, сол бала «Лидер » болады. Лидер анықталды. Осымен сабағымыз  аяқталды.

 

Келесі сабақ :

 

 Сабақтың тақырыбы: Мектептегі 100 күн.

Сабақтың мақсаты: Балалардың 100 күн ішінде өткен сабақтар мен тәрбие шараларын «Бауырсақ» ертегісі желісімен жүргізіп, бала бойына сіңірген білімдерін тиянақтау.

    Ашық сабақтан алған  әсерім – балалардың кәдімгі ересектердей  ой түйетіндігін, пайымдайтындығын, айналаға сыни көзбен қарайтындығын  байқайсың.

Сонымен бірге, практика барысында  мен ата-аналарға кеңес – тізім  ұсындым:

           Ата-аналар, балаларыңызбен бірге  оқыңыз!

1. Алтын сақа.- Алматы: Балалар, 2005.- 60б. 

Бұл кітапта балаларға арналған әр түрлі тақырыптағы қазақ ертегілері жинақталған.

2. Андерсен Х.К. Таңдамалы ертегілер.- Алматы: Балауса, 2005.- 400б. 

Бұл әлем балалар әдебиетіне арналған 50 томдықтың бірі. Кітапқа Данияның аты әлемге әйгілі ертегіші-жазушы Ханс Кристиан Андерсеннің таңдамалы ертегілері енді. Оқиғалары қызықты, балалардың ой-өрісін кеңейтіп, қиялын саңқияға жетелейді.

3. Ағила Сауран ертегілері.- Алматы: Баур, 2006.- 104б. 

Балаларға және көпшілік қауымға арналған бұл ертегі кітабы еліміздің мәдениет және ақпарат министрлігінің ақпарат және мұрағат комитетінің бағдарламасы бойынша шығарылған. Онда «Аң патшасы», «Аяулым сұлу», «Өмір-өзен», «Сиқырлы қазына» секілді тағы басқа түрлі-түрлі тақырыптағы көптеген қызықты ертегілер жинақталған.

4.Әлем халықтарының ертегілері.- Алматы: Балауса, 2005.- 512б.

Бұл кітапқа әлем халықтарының, Еуропа, Азия елдерінің әр түрлі тақырыптағы  ертегілері енгізіліп, жинақталған.

5. Жапон ертегілері.- Астана: Аударма, 2003.- 80б. 

Бұл кітаптағы жапон ертегілері өзінің кішкентай оқырмандарын қиял-ғажайып ертегілер еліне шақыратын әсерлі де қызықты дүние болады.

6. Қазақ ертегілері.- Алматы: Алматы  кітап ААҚ, 2004.- 344б. 

Қазақ ертегілері жинағына жиырма қазақ  халқының аузында сақталған, өзінше өңделген, өзгертілген ертегілер  енген. Жинақ үлкен төрт бөлімнен тұрады: «Қиял-ғажайып ертегілер», «Хайуанаттар туралы ертегілер», «Тұрмыс-салт ертегілер», «Аңыз ертегілер». Ертегілер жинағы оқырмандарды халық ертегілерінің, халық данышпандылығының тамаша бейнелерімен таныстырады.

7. Қазақ ертегілері.- Алматы: Көшпенділер, 2006.- 392б.

Бұл кітапқа қазақ халқының әр түрлі  тақырыптағы ертегілері толықтырылып, жинақталған. Бұнда Алдар көсе туралы хикаялар да енгізілген.

Сондай-ақ, ата-аналар бұрышына төмендегі  сауалнамаларды ілдім:

 Ата-аналарға  арналған сауалнама

Баланың аты-жөні

Туған жылы, күні

Қызығушылығы 

Мекен-жайы.Үйінің телефоны, көршілерінің немесе туған-туыстарының телефоны.

Ата-анасының жұмыс орны,қызметі,телефоны. Білімі. Қызығушылығы.

Отбасы құрамы.18 жасқа дейінгі  балалардың туған жылы.

Әлеуметтік жағдайы 

Тұрғын үй жағдайы

Құрметті ата-аналар!

Ата-аналар,балалар және мұғалімдермен  тығыз ынтымақтастық байланыста болу үшін төмендегі сұрақтарға жауап  берулеріңізді өтінеміз.

Балабақшадан нені күтесіз?

Балабақшада не көңіліңізден шықпайды?

Балаңыздың мінезіне тән қандай ерекшеліктер бар?

Тәрбиешілер тарапы жағынан қандай ерекше жеке көңіл бөлуді талап етеді?

Балаңыздың бойында қандай қабілеттер бар?

Оның жасында ата-аналарының бойында  қандай қабілеттер болды? Одан әрі қалай  ақталды?

 Сіз баланыздың қандай пәнге бейімділігін байқадыңыз?

Қай пән бойынша қиналады?

Балаңыз бос уақытында немен  айналысқанды ұнатады?

Психологтың көмегі керек пе? Қандай сұрақтар бойынша қажет?

Жақсы білім деп нені есептейсіз?

Мектепке, сыныпқа қандай көмек көрсетер едіңіз?

Басқару саласындағы қызығушылыққа  қайсысының рөлі басым а) ананың, б) әкенің?

 

 

Сіз қандай ата-анасыз?

Кез келген өзіңіздің бар ісіңізді тастай салып баламен айналыса аласыз ба?

Балаңыздың жасын ескермей онымен ақылдаса аласыз ба?

Балаңызбен қарым — қатынас барысында жасаған қателіктеріңізді мойындайсыз ба?

Өзіңіздің қателігіңіз үшін балаңыздан кешірім сұрайсыз ба?

Өзіңізді балаңыз жасаған ісі  ашу шақыртқан кездің өзінде ұстай  және игере аласыз ба?

Баланың орнына өзіңізді қоя аласыз ба?

Бір сәтте сізге мейірімді адам деп сенуге бола ма?

Өзіңіздің басыңыздан өткен балалық  шағыңыздан ескерілетін жағдай айта аласыз ба?

Балаңыз уәде беріп, жақсы мінез-құлқын ескере отырып уәдеңізді орындайсыз ба?

Баланың жүрегін жарақаттайтын  сөздерді, сөйлем тіркестерін атамауға тырысасыз ба?

Балаға өзіңіз қалаған ісін жасауға, өзін ұстауға кедергі жасамайтындай  бір күн еркіндік бересіз бе?

Басқа бала сіздің балаңызға дөрекілік  көрсетсе, себепсіз ренжітсе, көңіл  аудармайсыз ба?

Баланың көз жасына еркелеген дөрекі мінезіне уақытша екенін көре тұрып, соған қарсы тұра аласыз ба?

Жауабы:

Әрқашан жасаймын, келісемін — 3 ұпай

Кейде ғана келісемін — 2 ұпай

Келіспеймін — 1 ұпай

Сауалнаманы бағалау  өлшемдері:

0-16

Бала тәрбиесі сіз үшін үлкен  мәселе. Бала тұлғасын дұрыс қалыптастыру үшін педагог немесе психолог мамандардың көмегіне сүйеніңіз.

16-30

Сіз үшін балаға қамқорлық жасау  бірінші кезектегі маңызды іс. Сіздің бойыңызда тәрбиешінің қабілеті бар, бірақ тәжірибеде бір қалыпты  ретпен, бір қалыптағы мақсатпен қолдануды әрқашан жасайсыз. Кейде қатал, кейде мүлде жұмсақсыз. Сізге жауапкершілікпен ойлану керек.

30-39

Бала сіздің өміріңіз үшін ең құнды  болғаны. Сіз балаңызды тек түсініп  қана қоймай, әрі ойын тануға, сыйлы  көзбен қарауға тырысасыз.

Баланың мектепке дайындалуына қалай көмектесу керек?

Әр ата — ана баласының  темпераментін білу керек.

Бұл баланы оқытуда негізгі кілті  болуы мүмкін.Егер бала флегматик  болса, балаға барлығын көрсетіп, қайталатып отыру керек.

Егер бала холерик болса, ата  — аналар әрқашан жаңа тапсырмалар беріп отыруы керек. Егер тапсырмаларды бермей, жаңартып отырмаса баланың білімге деген құштарлығы сөніп , бала босап кетуі мүмкін.

Егер бала меланхолик болса, ол бәрін  баяу және жете орындайды.Ата — ананың міндеті: уақытында баланы қолдап, мадақтап отыру.

Сангвиник — балалар алаңғасар  болып келеді.Бұндай балаға ата —  анасы оның зейінін әр бөліктерге әрқашан аудартып отыру керек.

Тест тапсырушы баланың ата  — анасына кеңес

Бірінші. Күйгелектенбеу. Ата —  ананың кернеулік жағдайы балаға ауысуы мүмкін.

Екінші. Ата — ананың бағдары  көп кедергі келтіруі мүмкін.Бала анасының айтқан жауабынан аса алмай, өз жауабын ұмытып қалуы мүмкін.

Үшінші. Баладан жоғары нәтиже көрсетуін  талап етпеу керек.

 

Ата-аналарға арналған кеңес

Баламен тест алдында мектепке бару, мектепті аралау, мұғалімдермен таныстыру. Бұл баланың тест беру барысында өзіне -өзі сеніп , жайлы сезінуіне көмектеседі.

Кейбір ата — аналар өз балаларын  данышпан деп бағалайды, кейбіреуі  балаларының жетістіктеріне көп  көңіл бөле қоймайды.

Сұрақтарға жауап беріңіз:

Сіздің балаңыз ерте оқып үйренді, алты жасқа дейін: өздігінен — 7 ұпай, біреудің көмегімен 5-ұпай.

Тез және көп оқиды — 2 ұпай.

Өздігінен немесе біреудің көмегімен  сөздік, энциклопедия оқуға қызыға бастады — 2 — ұпай

Тез оқып үйренді ме? Бірақ оқу барысында қиындықтар туындайды — 1- ұпай

Есікті жауып алып оқи ма? Оның достары өзінен жасы үлкен — 2 ұпай

Ересектермен еркін сөйлеседі  — 2 ұпай

Көптеген тақырыптарда сұрақтар қоя  ма? Сұрақтарға жауаптары әрқашан  дайын ба? Күтпеген сұрақтар — 1 ұпай

Кейде алаңғасар бола ма? Бірақ, қорытынды  жасай алады ( мысалы, өзінің көрген киносы бойынша ) — 2 ұпай

Қоршаған ортаға байланысты әңгімені жалғастырып әңгімелесуге тез араласады  және өз бағасын бере алады — 1 ұпай

 Әділетсіздіктер өзіне қатысты болмаса да, әділетсіздіктерді тез сезінеді — 2 ұпай

Әзілді түсінеді және әзілдесе алады -2 ұпай

 Сөздік қоры мол , сұхбаттасу  барысында қолдана алады —  2ұпай