Автор работы: Пользователь скрыл имя, 14 Октября 2014 в 22:11, реферат
Азаматтық құқық пәні бұл – өзі реттейтін қоғамдық қатынастар. Бұл қатынастар былайша бөлінеді:
Мүліктік қатынастар, яғни материалдық игілік жағынан адамдар арасындағы қатынастар.
Жеке мүліктік емес қатынастар- адамдар арасында қалыптасатын бейматериалдық игіліктер жағынан және экономикалық мазмұны жоқ қатынастар.
Осылайша,
келісімдер қатарына мыналар
жатады: әртүрлі келісімдер (сату-сатып
алу, сыйға тарту, мердігерлік,
мүлікті жалға алу, басқа жалға
алу, қарыз және т.б.), конкурс
жариялау, өсиетхат және басқа
да заңды әрекеттер, бұлардың
барлығы да нақты бір
Осылайша,
азаматтық құқықта заңды
а) оқиға мен әрекет;
б) заңды және заңсыз әрекеттер;
в) заңды әрекеттер және заңды актілер;
г) әкімшілік актілер мен келісімдер.
5)Азаматтық құқықтарды қорғау ұғымы және әдістері.
Азаматтық
құқықтарды қорғау дегеніміз - ол заңда
көзделген құқыққа қол сұқпаушылықты
қамтамасыз етуге, нұқсан келген құқықтарды
қалпына келтіруге және азаматтық құқықтарды
бұзатын әрекеттерді тоқтатуға бағытталатын
шаралар жүйесінен тұрады. Нақтылы қорғау
тәсілдері ҚР АК 9-шы бабында бекітілген:
құқықты мойындату; құқық бұзылғанға дейінгі
болған жағдайды қалпына келтіру, құқықты
бұзатын немесе оның бұзылу каупін төндіретін
әрекеттерді тоқтату; міндетті заттай
орындатуды ұйғару; залалдарды, төленетін
айыпты өндіртіп алу; мәмілені жарамсыз
деп тану; моральдық зиянның өтемін төлету,
және т.б. Бұл жерде осы бапта келтірілген
залалдар түсінігіне назар аудару қажет
болады. Ол нақты келтірілген нұқсан мен
айырылып қалған пайдадан құралады. Мүліктік
құқықтарды қорғаумен қоса заң шығарушы
жеке мүліктік емес құқықтар мен игіліктерді
қорғауды да көздейді, мысалы: моральдық
зиянды ақшалай түрде өтеу.
Заң шығарушы кәсіпкерлер мен
тұтынушылар құқығын қорғауға ерекше
назар аударады (ҚР АК 10-11 б., б.). Кәсіпкерлердің
құқықтарымен қатар оларға міндеттер
де жүктеледі: мемлекеттік тіркеуден өту,
жауапкершілік көтеру, салық төлеу, т.б.
сияқты. Және де азаматтық құқықтарды
қорғаудың үш нысанын атап өту ќажет: өзін
өзі қорғау, сот тәртібімен қорғау және
әкімшілік тәртібімен қорғау. Оның көне
түріне өзін өзі қорғау жатады.
Кәсіпкерлік ұғымы және оның азаматтық құқықтық қоғалуы. Қадыр, қасиет және іскерлік беделдің қорғалуы. Тұтынушылардың азаматтық құқықтық қоргалуы.
Қазақстан Республикасының
Азаматтық кодексінің жаңа
Азаматтық
кодекс материалдық емес
Моральдық
залалды өтеу. Моральдық залал
деп азаматтардың материалдық
игілігі болып саналмайтын
Ар-намысты, қадір
қасиетті және іскерлік
Егер мұндай мағлұматтарды
кім таратқаны белгісіз болған
күннің өзінде жәбірленуші
Енді тағы
бір тәсіл-өзін өзі қорғауға
кетелік. Осы сөз тіркесінің өзінен
көрініп тұрғандай, азамат пен
ұйым өзінің құқығын өзі
6)Азаматтық
құқық объектілері түрлері
115-бап. Азаматтық құқық
объектiлерiнiң түрлерi
1. Мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес игiлiктер
мен құқықтар азаматтық құқық объектiлерi
бола алады.
2. Мүлiктiк игiлiктер мен құқықтарға (мүлiкке):
заттар, ақша, соның iшiнде шетел валютасы,
құнды қағаздар, жұмыс, қызмет, шығармашылық-интеллектуалдық
қызметтiң объектiге айналған нәтижелерi,
фирмалық атаулар, тауарлық белгiлер және
бұйымды дараландырудың өзге де құралдары
мүлiктiк құқықтар мен басқа да мүлiк жатады.
2-1. Ақшаға және ақшалай мiндеттемелер
бойынша құқықтарға (талаптарға) (ақша
төлеу жөнiндегi талап ету құқықтарына),
егер осы Кодексте, Қазақстан Республикасының
өзге де заңнамалық актiлерiнде өзгеше
көзделмесе немесе мiндеттеме мәнiнен
туындамаса, тиiсiнше заттардың немесе
мүлiктiк құқықтардың (талаптардың) құқықтық
режимi қолданылады.
3. Жеке мүлiктiк емес игiлiктер мен құқықтарға:
жеке адамның өмiрi, денсаулығы, қадiр-қасиетi,
абырой, игi атақ, iскерлiк бедел, жеке өмiрге
қол сұқпаушылық, жеке құпия мен отбасы
құпиясы, есiм алу құқығы, автор болу құқығы,
шығармаға қол сұқпаушылық құқығы және
басқа материалдық емес игiлiктер мен құқықтар
жатады.
Ескерту. 115-бапқа өзгерту
енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының
2007.01.12. N 225 Заңымен
Азаматтық құқық объектісі ретінде зат ұғымы және түрлері.
Жылжымайтын және жылжитын мүлік. 117-бап. Қозғалмайтын және қозғалатын мүлiк
1. Жылжымайтын мүлiкке (жылжымайтын дүние, жылжымайтын зат) жер учаскелерi, үйлер, ғимараттар, көпжылдық екпелер және жермен тығыз байланысты өзге мүлiк, яғни орнынан олардың мақсатына сай емес шығынсыз ауыстыру мүмкiн болмайтын мүлiк жатады.
2. Мемлекеттiк
тiркеуге жататын әуе және
3. Қозғалмайтын
заттарға жатпайтын мүлiк, оның iшiнде
ақша мен бағалы қағаздар
Жылжымайтын мүліктің мемлекеттік тіркелуі. 118-бап. Қозғалмайтын мүлiктi мемлекеттiк тiркеу
1. Қозғалмайтын
заттарға меншiк құқығы мен
басқа да құқықтар, бұл құқықтарға
шек қою, олардың пайда болуы,
ауысуы және тоқтатылуы
2. Меншiк құқығы,
шаруашылық жүргiзу құқығы, оралымды
басқару құқығы, бiр жылдан астам
мерзiмге жер пайдалану құқығы,
бiр жылдан астам мерзiмге
3. Қозғалмайтын мүлiкпен жасалатын мәмiле осы Кодекстiң 4-тарауындағы ережелер сақтала отырып, мемлекеттiк тiркелуге тиiс.
4. Қозғалмайтын мүлiкке құқықты және онымен жасалатын мәмiленi мемлекеттiк тiркеудi жүзеге асырушы орган құқық иеленушiнiң өтiнiшi бойынша тiркелген құқық немесе мәмiле туралы құжат беру арқылы не тiркеу үшiн табыс етiлген құжатқа жазба жасау арқылы тiркеуден өткендiгiн растауға мiндеттi.
5. Қозғалмайтын
мүлiкке құқықтарды және
6. Қозғалмайтын
мүлiкке құқықты немесе онымен
жасалатын мәмiленi мемлекеттiк тiркеуден
бас тартқан не тiркеуден
7. Мемлекеттiк
тiркеу тәртiбi және тiркеуден бас
тарту негiздерi осы Кодекске сәйкес
қозғалмайтын мүлiкке
Азаматтық құқық объектілерінің айналым қабілеті. 116-бап. Азаматтық құқық объектiлерiнiң айналым қабiлеттiлiгi
1. Азаматтық
құқық объектiлерi, егер ол айналымнан
алынып тасталмаса немесе
2. Берiлуге
рұқсат етiлмейтiн заттардың
3. Айналымның
белгiлi бiр қатысушысына ғана
тиесiлi болуы мүмкiн не алынуына
немесе берiлуiне арнайы
4. Жеке мүлiктiк емес игiлiктер мен құқықтар заң құжаттарында белгiленген реттердi қоспағанда, басқа әдiспен берiлмейдi және ауыспайды.
Бөлінетін және бөлінбейті зат. 120-бап. Бөлiнетiн және бөлiнбейтiн мүлiк
1. Мүлiк бөлiнетiн және бөлiнбейтiн болуы мүмкiн.
Бөлiнетiн мүлiк дегенiмiз - бөлу нәтижесiнде бөлiктерi өз мақсатын (мiндетiн) жоғалтпайтын мүлiк.
Бөлiнбейтiн мүлiк дегенiмiз - өзiнiң шаруашылық мақсатын (мiндетiн) өзгертпей бөлуге болмайтын немесе заң құжатында ұйғарылуына қарай бөлуге жатпайтын мүлiк.
2. Құқық объектiлерi ретiнде бөлiнбейтiн заттардың ерекшелiктерi заңдарда белгiленедi.
Күрделі зат. 121-бап. Күрделi заттар
1. Егер әртектi
заттар оны бiрiгу мәнi белгiлейтiн
мақсаты бойынша пайдалануға
мүмкiндiк беретiн бүтiн бiр
2. Күрделi зат
жөнiнде жасалған мәмiленiң
7)Жеке мүліктік емес құқықтардың азаматтық құқықтың объекісі ретінде. Жеке өмірдің құпиялылығы құқығы. 144-бап. Жеке бастың құпиясын сақтау құқығы
1. Азаматтың
жеке бас құпиясын, оның iшiнде
хат алысу, телефон арқылы сөйлесу,
күнделiктер, естелiктер, жазбалар, iшкi
жан сыры, бала асырап алу, туу
құпиясын, дәрiгерлiк, адвокаттық құпияны,
банктiк салымдар құпиясын
Жеке бас құпиясы заң құжаттарында белгiленген реттерде ғана ашылуы мүмкiн.
2. Күнделiктердi,
жазбаларды, естелiктердi және басқа
құжаттарды жариялауға - олардың
авторының келiсiмiмен, ал хаттарды
олардың авторы мен
Өз бейнесіне құқық. 145-бап. Өз бейнесiне құқық
1. Қандай
да бiр адамның суреттiк
2. Басқа адам
бейнелеген бейнелеу
8)Бағалы қағаздар азаматтық құқықтың объектісі ретінде. 129-бап. Бағалы қағаздар
1. Бағалы қағаз - мүлiктiк құқықты куәландыратын белгiлi бiр жазбалар мен басқа да белгiлердiң жиынтығы.
2008.10.12. № 101-ІV ҚР Заңымен 129-бап 1-1-тармақпен толықтырылды
1-1. Бағалы қағаздар борыштық және үлестік болуы мүмкін.
Борыштық бағалы қағаз – эмитенттің (борышкердің) осы бағалы қағаздарды шығару шарттарында борыштың негізгі сомасын төлеу жөніндегі міндеттемесін куәландыратын бағалы қағаздар.
Үлестік бағалы қағаз – Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда мүлік иесінің мүлікке белгіленген үлесіне иелік ету құқығын куәландыратын бағалы қағаз.
Информация о работе Азаматтық құқықтық реттеудің пәні және әдістемесі