Фирма шығындары және табысы

- кәсіпорын мөлшерінің  өзгеруіне байланысты өндіріс  процесінің мамандану және басқару  артықшылығы артады;

- мөлшері жоғары кәсіпорындарда еңбек өнімділігі жоғары техника және құралдар пайдалануға болады;

- қызметті әр тараптандыруға  толық мүмкіндік туады, жанама  өнім шығаруға болады, ол үшін  негізгі өндіріс қалдықтарын  пайдалану арқылы т.с.с.

- көлем тиімдіктің  теріс болуы, басқаруда жіберілген кемшіліктерге де байланысты, кәсіпорындардың ірі болуына қарай;

- кейбір өндіріс саласында  фирманың пайдасына қарай жергілікті  шеңберден аспайтын мақсатқа  байланысты қарама қайшылық болады;

- фирма көлемінің артуы  негізінде шешім қабылдауға керекті ақпараттар беру шығыны артады;

- тиімділік ауқымы  әрбір өндіріс салаларында әр  жағдайда болуы мүмкін. Кейбір  өндіріс саласында орташа шығын  өзінің тиімділік шегіне жетеді, егер көп өнім өндірсе.

Жоғарыда көрсетілген  қысқа мерзім және ұзақ мерзім кезеңіндегі фирманың шығынын талдау қажетті емес, себебі жоспарлау кезінде қысқа уақытта шығарылатын өнім көлемін анықтамайды (және ұзақ мерзімде де). Ең төменгі шығын емес, тек құра,л пайданы арттырудың және зиянды азайтудың ең соңында нарықтық экономиканы тұрақтандыру және өсу жағдайы орын алады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Фирма   теориясы   негізін   барынша   көп   пайдаға   ие   болу  принцип!  құрайды,   яғни   табыстар   мен   шығындардың   айырымының   көп   болуы. Фирманың қысқа мерзімдегі және үзақ мерзімдегі іс-әрекеттерінің критериі - барынша көп пайда табу болады.

          Басқа мерзімге фирманың өндірісте пайдаланатын құрылыстарының жалпы көлемін және машиналар мен жабдықтардың көлемін өзгертуге жетілім болатын уақыт мерзімі жатады. Осы мерзімде олар ондіріс колемінің өзгерісінің ізімен өзгеріп отырмайды, түрақты болып қала береді. Ондірістің басқа факторлары (еңбек, капитал) өзгеруі мүмкін, сондықтан олар өзгермелі деп аталады.

          Қысқа мерзімге үнемі езгеріп түратын өндіріс дәрежесіне байланысты, фирманың өздерінің құрылыстары мен жабдықтарының қуатын өзгертуге мүмкіндік беретін, уақыт мерзімі жатады.

             Азақ мерзімде фирма барлық өндіріс факторларының көлемін өзгерте апады. Бүлардың барлығы өзгермелі болады. Бүл мерзімде фирма факторларды келісімді түрде қиыстыруға тырысады, шығарылатын өнімнің берілген көлеміне жүмсалатын шығындардың барынша аз болуын көздеп, еңбек капиталмен ,немесе, керісінше алмастырып отырады.

            Фирмалардың    көбінде    қауіп-қатерлік    мәселелерімен    айналаса-тын мене,  болады. Ол фирма кызметтердің барысында қауіп-қатерлердің

Болып қалу мумкіндігін зерттеп анықтайды, осы жағдайдағы оның салдарын баға.    қтандырудың және өзін-өзі сақтандырудың түрін таңдайды.

            Өндрістің тиімділігін жөғарылатуға мүмкіндік тудырған еңбекті рациондау мен оның қарқындылығын арттыру шарттарын ашқан Тэйлор болды пікірі бойынша, осы мақсатқа жету үшін басқару саласында төрт кызмет орындалуы керек: мақсатты тандап белгілеу, мақсатқа жету күралдары таңдау, құраддарды дайындау, нәтижелерді бақылау. А.Файоль

бойынша, менеджердің міндеті: болжау, үйымдастыру, жарлық ету (жүргізу), келістерін бақылау.  Маркетингтің көпсалалығы оның мәнін белгілеу туралы аз емес түсінбеушілік тудырды. Маркетингпен айналысу екі бағыттта жүргізіледі: фираның көзқарасы бағытынан (микромаркетинг) және қоғам көзқарасы (макромаркетинг) бағытынан.

Маркетинг саласындағы жетекші маман Ф.Котлер оны айырбас арқылы қажетерді қамтамасыз етуге бағытталған адамдардың іс-әрекеттерінің түрі, анықтайды.  Фирма тарапынан маркетинг тауарлардың жасалуын, өндірісін және өткізілікті қамтитын қызметтердің кешенді бағдарламасы. Бүл қызметтер нарықтық болмысын, нарықтық тармақтардың және сатып алушылардың нақты жеттерін талдап зерттеу негзінде жүргізіледі. Мақсат: кажеттерді қанағатандыру, фирманың барын-ша жоғары пайда алуын қамтамасыз ету. Барлық елде көп жылдар бойы маркетинг мәселелері актуалды болмай, зертеу  жүргізілмеді. Нарықтық қатынастар калыптасу кезеңінде фирмалардың маркетингті пайдалысының маңызы өте жоғарылап отыр.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

 

1 Назарова В.Л. Бухгалтерлік  іскерлік корреспонденция / Оқу  құралы. -  Алматы: Экономика, 2002. –  23 б. 

2 Міржақыпова С.Т. Банктегі бухгалтерлік  есеп / Оқулық. -  Алматы: Экономика, 2004. – 254 б. 

3 Радостовец В.К. Кәсіпорындағы  бухгалтерлік есеп / Өңделіп және  толықтырылып 3-ші басылуы. – Алматы: Қазақстан аудит орталығы,2002.– 484б.

4  Байгужаева Ж.Н.  Сборник методических рекомендаций  по применению международных  стандартов финансовой отчетности / Алматы: 2006. – 132 б. 

     5   Сейдахметова  Т.А. Қазіргі уақыттағы бухгалтерлік  есеп /

Т.А.Сейдахметова бірінші  басылым.- Алматы: Қаржы қаражат, 2005.- 885 б.

6 Ғабдуллин Т.Ғ. Кәсіпорындағы  бухгалтерлік есеп / Өңделіп және толықтырылып 3-ші бас. – Алматы: Қазақстан - аудит орталығы, 2002.- 656 б.

7 Микро-макроэкономика. Практикум / Под общ. Ред. Ю.А.Огибина  СПб., 2002.- 230 б. 

8 Әбдіманапов Ә. Бухгалтерлік  есеп теориясы / Ә.Әбдіманапов. 1–бас. Алматы. Евразия, 2005. - 230 б.

9  Лерек Қ. Қазақстан  мұғалімі / Алматы, 2000.- 250 б.

10 Садықбекова А. Ақиқат / Алматы, 2000.- 61 б.

11 Мамыров Н.К., Кулекеев  Ж.Ә. Экономика терминінің орысша  қазақша сөздігі / Алматы: Экономика, 2000.- 500 б.

12 Ғабдуллин Т.Ғ. Бухгалтерлік  есептің салалық ерекшелігі / Т.Ғ.Ғабдуллин – 1  бас. – Алматы: Ғылым, 2004.- 556 б.

13 Назарбаев Н.Ә. Қазақстан  – 2030 / Қазақстан халқына Жолдауы. 

14 К.Маркс. Капитал  / Алматы, 1968.- 564 б.

15 Радостовец В.В. Кәсіпорындағы  бухгалтерлік есепті көптеген салаларда қолдану / Алматы: Ғылым, 2002.- 655 б.

16 Заң газеті, 10 наурыз, Алматы, 1999.- 4 б.

17 Бухгалтерлік бюллитені,  №22, 2005.- 16 б.

18 Бакирова І. Ізденіс  /Алматы, 2000.- 189 б.

  19 Павлодар облысының статистика басқармасы, 2004. 4-7  б.

20 Есенғалиева К.С., Тілеужанова М.Ә. Экономика: Оқу құралы / К.К.С.Есенғалиева, М.Ә.Тілеужанова -1 бас. – Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 240 б.