Лекции по "Экономике туризма"

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 15 Ноября 2013 в 22:50, курс лекций

Описание работы

Turystyka obejmuje ogół działań ludzi, którzy podróżują i przebywają dla wypoczynku w interesach i innych celach przez nie więcej niż jeden rok bez przerwy w miejscach znajdujących sie poza ich zwykłym otoczeniem. Turystyka to nie tylko ruch turystyczny, popyt turystyczny, ale również podaż umożliwiająca dojazd, pobyt i powrót do miejsca zamieszkania. Wszystkie te działania powodują określone skutki ekonomiczne. Stają się przedmiotem zainteresowań ekonomiki, turystyki i rekreacji.

Содержание работы

Definicja turystyki
Ekonomia a ekonomiki szczegółowe
Istota i rozwój ekonomiki turystyki i rekreacji
Ekonomika turystyki a orientacja rynkowa

Файлы: 1 файл

Ekonomia.doc

— 468.50 Кб (Скачать файл)

 

Wykład I 4-10-2012

Egzamin

    • Test kwalifikowany wielokrotnego wyboru i ze zmienną
    • 10 problemów do rozwiązania, min. 6 punktów
    • Czas 30 min.

 

Literatura

  1. Kompendium Golembski G. Rozwój usług turystycznych u progu XXI wieku ,AE, Poznań 2002
  2. Kornak S. Ekonomika turystyki, KPSE ,Bydgoszcz, 1989
  3. Panasiuk A. Ekonomika turystyki, PWN Warszawa 2011
  4. Rocznik Statystyczny GUS 2011

 

Zagadnienia

    1. Definicja turystyki
    2. Ekonomia a ekonomiki szczegółowe
    3. Istota i rozwój ekonomiki turystyki i rekreacji
    4. Ekonomika turystyki a orientacja rynkowa

Turystyka obejmuje ogół działań  ludzi, którzy podróżują i przebywają dla wypoczynku w interesach i innych celach przez nie więcej niż jeden rok bez przerwy w miejscach znajdujących sie poza ich zwykłym otoczeniem.

Turystyka to nie tylko ruch turystyczny, popyt turystyczny, ale również podaż umożliwiająca dojazd, pobyt i powrót do miejsca zamieszkania. Wszystkie te działania powodują określone skutki ekonomiczne. Stają się przedmiotem zainteresowań ekonomiki, turystyki i rekreacji.

Z ekonomicznego punktu widzenia istotą przyjazdu turystycznego jest wydatkowanie środków pieniężnych pozyskiwanych w miejscu stałego zamieszkania

Turystyka z ekonomicznego punktu widzenia to:

  • popyt (ruch turystyczny) – przemieszczanie się ludzi, które nie jest wymuszone przez czynniki zewnętrzne, odnosi się do określonego obszaru, kierunku, okresu w którym trwa.
  • podaż (baza materialna) – są to walory turystyczne świadczące o atrakcyjności turystycznej danego terenu. Pozostałe czynniki, które o niej decydują to urządzenia zaspokajające potrzeby turystów w zakresie noclegu, wyżywienia, rozrywek, oraz istnienie komunikacji
  • określone warunki gospodarcze

Z turystyką  wiążą się takie pojęcia jak:

Przemysł turystyczny – przemysł obejmujący produkcję dóbr i usług związanych z turystyką. Aby przemysł turystyczny mógł funkcjonować wymaga istnienia infrastruktury turystycznej.

Gospodarka turystyczna – są to środki i urządzenia obsługujące ruch turystyczny, są to czynniki, które ułatwiają zrealizowanie potrzeb turystów. Można powiedzieć, że jest to zespół czynności, które pozwalają na zaspokojenie potrzeb turystycznych związanych z udostępnieniem walorów turystycznych, informacją turystyczną, transportem, zakwaterowaniem, wyżywieniem czy załatwianiem formalności granicznych w taki sposób, który zapewni rozwój turystyki.

Sektor turystyczny – pojęcie stosowane w analizach makroekonomicznych jako suma produkcji dóbr i usług ściśle związanych z obsługą turystyczną np. działalności hotelarska, usługi gastronomiczne czy transport. W nomenklaturze WTTC sektor usług turystycznych nazywany jest także przemysłem turystycznym.   

 

Ekonomia jest to nauka o stosunkach ekonomicznych i prawach rządzących produkcją, podziałem, wymianą i konsumpcję na różnych szczeblach rozwoju społeczeństwa

Ekonomia traktuje proces gospodarczy jako całość, której elementy są  ze sobą powiązane prawami ekonomicznymi np.:

    • Prawo rynku
    • Prawo popytu
    • Prawo podaży
    • Prawo równowagi

Tak rozumiana ekonomia może badać aspekty procesów gospodarowania w skali mikro bądź  makro.

Badania poszczególnych aspektów procesu gospodarowania mają dwojaki charakter:

      • teoretyczny
      • opisowy

Zajmują się tym poszczególne działy ekonomii zwane ekonomikami szczegółowymi, stosowanymi lub branżowymi

Ekonomiki szczegółowe (branżowe) są to wyodrębnione dyscypliny ekonomiczne zajmujące się badaniem rynków pod względem przedmiotowym, podmiotowym i ich specyficznych aspektów ekonomicznych.  Obejmują min. gałęzie i branże gospodarki narodowej (ujęcie podmiotowe), produkty, a więc wyroby i usługi (ujęcie przedmiotowe), dziedziny działalności społecznej i gospodarczej (ujęcie podmiotowo-przedmiotowe).

Ekonomiki funkcjonalne to ekonomiki wyodrębnione z ekonomik szczegółowych, a więc dotyczących niższego szczebla, a mianowicie konkretnej jednostki gospodarczej, wchodzącej w skład danej branży

W przypadku turystyki występują  takie pojęcia jak:

  • Ekonomika biura podróży
  • Ekonomika hotelarstwa
  • Ekonomika hotelu
  • Ekonomika zakładu gastronomicznego
  • Ekonomika przedsiębiorstwa turystycznego

Ekonomia -----> Ekonomiki Szczegółowe -----> Ekonomiki Funkcjonalne

Ekonomika turystyki jest to nauka zajmująca się badaniem zjawisk i prawidłowości ekonomicznych występujących w turystyce, mająca na celu ustalenie naukowymi metodami najbardziej efektywnych instrumentów polityki turystycznej i zarządzania, zmierzających do optymalnego zaspokojenia szeroko rozumianych potrzeb społecznyh związanych z tą dziedziną

Ekonomika turystyki jest równolegle dyscypliną  wyjściową dla wielu sfer działalności gospodarczej i pełni wobec nich rolę służebną (turystyka i ekonomika turystyki powinna uwzględniać potrzeby rynku i potrzeby klientów). Musi realizować tzw. swoją DOMENĘ. To gwarantuje jej przetrwanie na rynku.

Ekonomika turystyki nie może być "sztuką dla sztuki", dyscypliną, której badania służą rozwojowi teorii. Prawa ekonomii, badane w odniesieniu do turystyki, muszą być wykorzystywane w praktyce.

Służebny charakter ekonomiki turystyki wiąże się z jej wielofunkcyjnością, przy czym dominującą funkcją jest funkcja ekonomiczna

Turystyka spełnia też ważne funkcje pozaekonomiczne

  • funkcja społeczna (rozwija śniadość związków etnicznych i społeczno kulturowych )
  • funkcja wychowawcza (wspiera proces kreowania określonych wartości)
  • funkcja zdrowotna (ogólny rozwój, umacnianie zdrowia, przeciwdziałanie starzeniu)
  • funkcja ekologiczna (kształtowanie świadomości ekologicznej itp.)

 

 

Wykład II 11.10.2012

Polityka turystyczna

Zagadnienia

      1. Stosunek państwa do turystyki
      2. Pojęcie polityki turystycznej
      3. Gestorzy polityki turystycznej
      4. Cykl turystyczny
      5. Klasyfikacja narzędzi polityki turystycznej

 

 

 Dopóki rozmiary ruchu turystycznego były niewielkie wystarczało to że ruchem tym zajmowały się różne instytucje, zwłaszcza lokalne, o charakterze społecznym. Tego typu organizacje nie były w stanie kontrolować ruchu w skali makroekonomicznej. 

Wielkość i struktura przyjazdowego ruchu turystycznego w poważnym stopniu zależą od tzw. państwa recepcyjnego. Chodzi o to, że „we współczesnym świecie nie ma w zasadzie państwa, które bądź wpuszczałoby na swoje terytorium wszystkich cudzoziemców bez jakichkolwiek ograniczeń i warunków, bądź odwrotnie – nie wpuszczałoby nikogo.” 

Władze szeroko rozumianego państwa mogą defakto w dowolny sposób oddziaływać  na ruch przybywających cudzoziemców. Mogą one stosować różnego rodzaju bariery i ograniczenia, których zakres zależy od szeroko rozumianych interesów państwa (politycznych, społecznych czy ekonomicznych), ale nie bez znaczenia są tutaj możliwości recepcyjne danego państwa, rozumiane jako rozwinięta infrastruktura turystyczna. Oczywiście jej wielkość i struktura uzależnione są także od działań podejmowanych przez państwo. 

W praktyce wynika z tego, że wszystkie państwa mogą kształtować wielkość i strukturę przyjazdowego, jak i wyjazdowego ruchu turystycznego. Wyrazem takiego oddziaływania jest charakter polityki turystycznej. 

Samo pojęcie polityki turystycznej jest kategorią  typowo historyczną, które ukształtowało się na określonym poziomie społeczno-gospodarczym, a wzrost ruchu powoduje lub mógł powodować ważne dla każdego państwa skutki społeczne, gospodarcze czy polityczne i dopóki rozmiary tego ruchu były niewielkie wystarczało to, że ruchem tym zajmowały się różne instytucje, zwłaszcza lokalne o charakterze społecznym. Tego typu organizacje nie były w stanie kontrolować ruchu w skali makroekonomicznej. 

Wzrost ruchu turystycznego powoduje określone, ważne dla państwa skutki: ekonomiczne, społeczne, polityczne.  

Rozwój turystyki może powodować  określone skutki i może dawać pozytywne albo negatywne rezultaty. Wystąpienie tych ostatnich wymaga podejmowania działań przerastających możliwości władz lokalnych. Ponadto nie zawsze interes określonego regionu czy miejscowości recepcyjnej musi być zgodny z interesem państwa, jako całości. Z kolei zaniechanie określonych działań w skali makro może doprowadzić do tego, że nie będą osiągane korzyści z całościowego rozwoju turystyki. Natomiast w skrajnym przypadku mogą powstawać oznaki, tzw. nieożywionego, niekontrolowanego rozwoju tego ruchu.  

Rola państwa:  Państwo prowadząc określoną politykę zagraniczną oraz zagraniczną politykę ekonomiczną nie powinno zaniechać przynajmniej koordynacyjnych działań i to zarówno w zakresie turystyki jak i rekreacji.

Czynniki, które doprowadzili do formułowania założeń  polityki turystycznej można podzielić na dwie grupy:

I.        stanowią przesłanki (motywatory), które zmuszają państwo do ingerencji (wkranczania, działania)

II.      stanowią te, które doprowadziły do domagania się takiej interwencji (działania) ze strony sektora turystycznego. 

 

Do czynników znajdujących się w sferze ogólnych interesów państwa można zaliczyć:

  • znaczenie turystyki w polityce ekonomicznej państwa (polityka inwestycyjna, kształtowanie się określonego (odpowiedniego) modelu konsumpcji, chodzi o osiąganie stanu równowagi wewnętrznej)
  • wpływ polityki turystycznej na politykę zagraniczną państwa (możliwości wymiany poglądów, doświadczeń, kontaktów osobistych danego kraju z innymi obywatelami pozostałych krajów)
  • znaczenie rozwoju turystyki dla prowadzonej przez państwo polityki społecznej (turystyka generuje nowe miejsca pracy, ogranicza bezrobocie- występuje to szczególnie w rejonach recepcyjnych)
  • wpływ turystyki na strukturę i stan bilansu płatniczego państwa (wynika to z tego, że turystyka jako sektor gospodarki powoduje przepływy pieniężne z kraju zagranicę i odwrotnie, a bilans płatniczy musi być zawsze w stanie równowagi)
  • aktywizacja zawodowa społeczeństwa (musi istnieć możliwość wykonywania nowych zawodów)
  • aktywizacja regionów (żyją i rozwijają się dzięki turystyce)

 

 Sektor turystyki wymaga pomocy ze strony państwa z uwagi na:

  • znaczenie infrastruktury ogólnej dla turystyki (że jej rozwój daleko przekracza możliwości finansowe sektora turystycznego)
  • kapitałochłonny i importochłonny charakter inwestycji turystycznych (inwestycje turystyczne wymagają bardzo dużych środków finansowych)
  • interdyscyplinarny charakter turystyki (wynika z tego, że o jej kształcie decyduje większość pozostałych sektorów gospodarki – i tu potrzebna jest rola państwa
  • znaczenie norm i przepisów prawnych dla rozwoju turystyki (co jest domeną najważniejszych organów legislacyjnych państwa)
  • znaczenie formalności granicznych dla rozwoju turystyki
  • formalności graniczne są zastrzeżone dla najwyższych organów państwa

 

 WNIOSEK z tych obydwu powyższych czynników:

Że założenia polityki turystycznej muszą stać się nie tylko domeną państwa, ale powinny być także przedmiotem zainteresowania szczebla samorządowego. 

Historycznie wykształciły się 3 podejścia państwa do rozwoju turystyki:

    • podejście negatywne
    • podejście neutralne
    • podejście pozytywne

 

 Stosunek negatywny – występował i niekiedy jeszcze występuje w państwach, które bądź nie są przygotowane albo nie chcą do rozwoju zarówno przyjazdowego, jak i wyjazdowego ruchu turystycznego. Jego rozwój w takiej sytuacji musiałby doprowadzić do wystąpienia wielu negatywnych zjawisk, stąd też takie podejście należy uznawać współcześnie za anachronizm – negatywny stosunek do turystyki, ponieważ państwo zamiast dążyć do wykorzystania dla własnych interesów strumieni turystycznych stara się nie zwracając na otaczającą go rzeczywistość ograniczać kontakty własnego społeczeństwa z cudzoziemcami. Zdarzają się jednak przypadki zmiany stosunku pozytywnego na negatywny. Ich powodem są najczęściej czy to zaburzenia polityczne czy to gospodarcze, a czas ich występowania jest bardzo różny. Zatem powrót do stabilizacji i usunięcie podstawowych barier oznacza jednocześnie powrót do poprzedniego pozytywnego stosunku do turystyki. 

Podejście neutralne – jest w praktyce dużo częściej spotykane, a więc władze nie ingerują w rozwój turystyki dopóty, dopóki nie jest on sprzeczny z ogólnymi interesami kraju i zarazem nie wywiera negatywnego stosunku na życie społeczno – gospodarcze. Wobec tego nie ma w tym przypadku mowy o świadomym wpływie państwa na wielkość i strukturę zarówno podaży i popytu. Natomiast konieczność interwencji może doprowadzić do przekształcenia stosunku neutralnego w pozytywny – z tej to przyczyny, ażeby w przyszłości nie doprowadzać do tego rodzaju dysfunkcji. 

Podejście pozytywne – ma swoje odzwierciedlenie (przejawiania się) w świadomych działaniach państwa i bieżących kontroli, wpływu tego zjawiska na życie społeczno-gospodarcze obecnie jak i w przyszłości. 

WNIOSEK:

O polityce turystycznej w pełnym tego słowa znaczeniu można mówić wtedy i tylko wtedy, kiedy stosunek państwa do rozwoju turystyki jest pozytywny, a zatem wówczas, gdy: określone są cele tej polityki i narzędzia, działania!!! 

Stosunki państwa do turystyki odpowiadają dwa rodzaje oddziaływania na rozwój tego zjawiska:

    • oddziaływanie statyczne
    • oddziaływania dynamiczne

 

 Oddziaływanie statyczne państwa wiąże się bezpośrednio z neutralnym podejściem do turystyki i może przekształcić się w stosunek pozytywny, ale uwaga przekształcenie takie wcale nie musi mieć miejsca (nie jest to aksjomat) wówczas nie dojdzie do sformułowania założeń polityki turystycznej. Ingerencja wówczas będzie się ograniczać do działań o charakterze typowo administracyjnym, a więc doraźnie osłabiającym negatywne skutki, ale w dłuższym okresie czasu hamującym jej rozwój.  

Oddziaływanie dynamiczne jest zawsze związane z pozytywnym podejściem do turystyki, którego konsekwencją będzie wszechstronne wykorzystywanie tej gałęzi gospodarki dla interesów całego państwa. 

POLITYKA TURYSTYCZNA – to działalność polegająca na określaniu celów ekonomicznych, politycznych, społecznych i kulturalnych związanych z rozwojem turystyki, uzyskiwaniu wszechstronnych pozytywnych efektów wynikających z istnienia popytu i podaży, dążeniu do zaspokojenia potrzeb społecznych w zakresie uprawiania turystyki i precyzowania środków niezbędnych do realiści tych celów. 

Gestorzy (zarządcy) polityki turystycznej 

Organy państwa, których działalność jest niezbędna dla funkcjonowania sektora turystyki

    • Organy ustawodawcze (sejm, senat)
    • Centralne organy administracji państwowej (ministerstwa, resorty)
    • Krajowa administracja turystyczna
    • Doradcze organy administracji państwowej i turystycznej
    • Turystyczne organy gospodarcze
    • Turystyczne organizacje społeczne

 

 ZAPAMIĘTAĆ, że:

  • zakres kompetencji poszczególnych organów jest różny
  • różna jest też pozycja tychże organów w systemie podejmowania decyzji
  • na poszczególnych szczeblach decyzyjnych występuje odmienny sposób realokacji środków

 

 Cykl turystyczny 

Warunkiem sinekłanon (koniecznym) skuteczności polityki turystycznej jest oddziaływanie na wszystkie, najbardziej istotne elementy podaży i popytu (TYLKO POŚREDNIO, dlatego że żyjemy w warunkach gospodarki rynkowej i państwo nie otwarcie ingerować).   

Pośrednie oddziaływanie musi zapewnić zgodny z założeniami rozwój turystyki we wszystkich etapach, mających wpływ na powstawanie produktów turystycznych od badania rynku poczynając, a na ocenie osiągniętych wyników kończąc.

 

 

Wykład III 18.10.2012

Cykl turystyczny obejmuje

Badanie rynku turystycznego – to badanie obejmuje tzw. sytuację rynkową, a więc przede wszystkim wielkość i strukturę popytu turystycznego, w dalszej kolejności obejmuje badanie trendów jakie występują na rynku i obejmuje ocenę zjawisk makroekonomicznych.

Planowanie rozwoju turystyki – ocenie podlegają ekstrapolacje trendów rozwojowych kształtowanych przez rynek. Efektem tego będzie zdefiniowanie produktu turystycznego, a zwłaszcza jego struktury z punktu widzenia zarówno potrzeb klientów jak i wymogów rynku.

Budowę infrastruktury turystycznej – to najczęściej jest ona realizowana poprzez partnerstwo publiczno – prywatne z uwagi na swój importochłonny i kapitałochłonny charakter.

Przygotowanie kard dla potrzeb turystyki – obejmuje ono konieczność szkolenia i edukacji na wszystkich poziomach, w tym zwłaszcza na poziomie średnim. Natomiast poważnemu ograniczeniu powinno podlegać szkolnictwo wyższe z uwagi na niedostosowanie tego systemu do potrzeb rynku.

Konstrukcję optymalnego modelu turystyki – musi być zgodna ze strategią rozwoju turystyki traktowaną jako najważniejsze wytyczne do działań w tym sektorze gospodarki.

Rozwój gospodarki turystycznej – wraz z rozwojem turystyki powinna równolegle rozwijać się gospodarka turystyczna, przy adekwatnej pomocy szczebla rządowego i samorządowego.

Promocję turystyczną  – największe zaniedbania promocyjne leżą po stronie resortu (ministerstwa) spraw zagranicznych, w ramach którego działają placówki konsularne i dyplomatyczne bardzo słabo promują Polskę.

Badanie rezultatów prowadzonej polityki turystycznej – tego badania w Polsce się nie przeprowadza, bo gdyby się badało to by może podejmowało jakieś odpowiednie decyzje. 

Klasyfikacja narzędzi polityki turystycznej

Najlepiej sformułowane cele polityki turystycznej będą bezużyteczne, jeśli do jej realizacji nie zostaną  zastosowane odpowiednie środki, czyli narzędzia, których zakres jest wyjątkowo duży, co wynika  z interdyscyplinarności samej turystyki. Z tego też powodu wybór narzędzi musi być wykonywany w oparciu o rzetelne rozeznanie najważniejszych strategicznych wskaźników gospodarczych.  

Trzeba zwracać uwagę  aktualnie na takie czynniki jak:

    • spadające tempo wzrostu gospodarczego
    • efektem spadającego tempa wzrostu gospodarczego jest grożąca nam recesja
    • rosnąca ciągle inflacja
    • rosnące bezrobocie
    • wzrost cen czynników produkcji (zwłaszcza paliw i energii)
    • deficyt budżetowy
    • dług publiczny

 

 Nie ma uniwersalnego zestawu narzędzi polityki turystycznej, który mógłby być wykorzystywany w każdym państwie, a jeśli tak to na wstępie trzeba wymienić główne czynniki, których zależy rodzaj i zakres stosowanych środków polityki turystycznej. 

Główne czynniki polityki turystycznej to:

    • ustrój społeczno-polityczny
    • aktualny stan gospodarki
    • dotychczasowe miejsce turystyki w życiu społeczno – gospodarczym państwa
    • dotychczasowa praktyka polityki turystycznej

Информация о работе Лекции по "Экономике туризма"