Педагогикалық қарым-атынас пәні, міндеттері, әдіс тәсілдері.

 

13. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Негізгі:

1. Зимняя И.А. Педагогическая психология.- М.,Логос,2002.
2. Кукушкин В.С. Введение в педагогическую деятельность.-Ростов., "МарТ", 2002.-224 стр.
3. Бадмаев Б.С. Методика преподавания психологии.-М.,ВЛАДОС, 2001.-304 стр.
4. Кан-Калик В.А. Учителю о педагогическом общении.-М.,Просвещение, 1987.
5. Карнеги Д. Как завоевать друзей и оказывать на людей. –М: Прогресс,1990.
6. Грехнев В.С. Культура педагогичекого общения. –М:Просвещение,1990.
7. Ильин Е.И.  Искусство общения. М: Педагогика,1982.
8. Леонтьев А.А. Педагогическая общения. –М.:Знание,1979.
9. Курбатов В.И. Культура речевого общения.-Ростов н/Д: Молодые таланты,1992.
10. Кудряшова Л.Д. Каким быть руководителю. Психология управленческой деятельности. –Л.: Лениздат,1986.
11. Самыгин С.И.,Столяренко Л.Д. Психология управления. –Ростов н/Д.:Изд.во "Феникс", 1997.
12. Добрович А.Б. Воспитателю о психологии и психогигиене общения. –М.,1987.
13. Петровская Л.А. Компетентность в общении: социально-психологический тренинг. М.,1989.
14. Маркова А.К. Психология труда учителя.-М.,1993.
15. Митина Л.М. Учитель как личность и профессионал. –М., 1994.
16. Андреева Г.М. Социальная психология. М.,1999.
17. Леонтьев А.Н. Избранные психологические произведения: В 2 т. – М., 1983. Т.1.
18. Охитина Л.Т. Психологические основы урока. М., 1977.

Қосымша:

19. Бодалев А.А. Личность и общения. –Л.,1987.
20. Дебольский н. Психология делового общения.-М.,1992.
21. Фридман Л.М., Кулагина И.Ю.  Психологичесий справочник учителя. – М.: Просвещение, 1991.
22. Никольская С.Т. Техника речи.-М., Знание,1978.
23. Буева Л.П. Человек: деятельность и общение. – М;1978.

 

                         

 

 

 

 

 

 9. Реферат тақырыптары

1. Педагогикалық өнімді    қарым-қатынастың психологиялық алғы шарттары.
2. Педагогикалық қарым - қатынас стилі.
3. Педагогикалық  ұжымдағы қарым-қатынастың  психологиялық ерекшеліктері.
4. Педагогикалық  ұжымда қарым-қатынас өнерін меңгерудің психологиялық  тәсілдері.
5. Студенттерді қарым-қатынас жасауға үйрету.

І ағымдық бақылау сұрақтары

    Педагогикалық-психологиядағы бір-біріне әсер етудегі қиындықтардың негізгі.

1. Этно-әлеуметтік аймақтағы қарым-қатынаста кездесетін қиындықтар.
2. Жас ерекшелік дамудағы қарым-қатынаста кездесетін қиындықтар.

ІІ ағымдық  бақылау сұрақтары

1. Триандис бойынша қарым-қатынас және мәдени байланыстар моделі.
2. Мәдениет және вербальды, вербальды емес қарым-қатынастың түрлерін педагогикалық іс-әрекетте тиімді пайдалану. 
3. Педагогикалық іс-әрекеттегі коммуникацияның психологиялық ерекшеліктері.

 

ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ.

1. Педагогикалық қарым-қатынас психологиясы пәні, міндеттері және әдістері.

2.  Білім беру  процесіндегі  оқу-педагогикалық бірлесіп істеу және қарым-қатынас. 

3. Оқу-педагогикалық қарым-қатынасқа жалпы сипаттама.

4. Қарым-қатынастың негізгі жолдары, оқыту іс-әрекетіндегі  қарым-қатынастың әсер етуіне жалпы сипаттама. 

5. В.Я.Ляудистің  оқытушымен - оқушының бірлескен іс-әрекет жағдайындағы өнімді жүйе туралы.

6. Білім беру процесіндегі қарым-қатынас психологиясы. 

7. Қарым-қатынасқа жалпы сипаттама.

8.Қарым-қатынас мәселесінің тарихы және функциясы.

9. Педагогикалық қарым-қатынасты ұйымдастырудағы  психологияның орны  .

10. Педагогикалық қарым-қатынасқа анықтама, педагогикалық қарым-қатынастың бағыттары және тиімділігі,деңгейі.

11. Оқу – педагогикалық іс-әрекеттегі және қарым-қатынастағы "барьер" ұғымы.

12. Қарым-қатынастағы  қиыншылықтарға жалпы сипаттама.

13. Педагогикалық-психологиядағы бір-біріне әсер етудегі қиындықтардың негізгі.

14. Этно-әлеуметтік аймақтағы қарым-қатынаста кездесетін қиындықтар.

15. Жас ерекшелік дамудағы қарым-қатынаста кездесетін қиындықтар.

16. Жеке психологиялық  және педагогикалық іс-әрекет аймағындағы қарым-қатынаста кездесетін қиындықтар. 

17.  Қарым-қатынас психологиясы және мәдениет  .

18. Қарым қатынас психологиясы туралы жалпы ұғым. 

19. Триандис бойынша қарым-қатынас және мәдени байланыстар моделі.

20. Мәдениет және вербальды, вербальды емес қарым-қатынастың түрлерін педагогикалық іс-әрекетте тиімді пайдалану. 

21. Педагогикалық іс-әрекеттегі коммуникацияның психологиялық ерекшеліктері.

22.Коммуникациялық процесс.

23.Педагогикалық іс-әрекеттегі қарым-қатынас манерасы, түрі, тыңдау техникасы және дауыс ырғағымен сөйлеу.

24. Іскерлік әңгіме және дискуссия.             

25. Қарым-қатынас іс-әрекеттің  түрі ретінде .

26. Сабақтағы қарым-қатынас құрылымы.

27. Мадақтаудың түрлері және тиімділігі.

28. Педагогикалық өнімді    қарым-қатынастың психологиялық алғы шарттары  .

29. Қарым-қатынастағы жест,мимика, қозғалыс,дауыс тембрінің алатын орны.

30. Хабарласудың деңгейлері.

31. Педагогикалық қарым - қатынас стилі.

32. Жоғары оқу орнындағы қарым-қатынас жүйесі.

33. Мұғалімнің студенттермен қарым-қатынас жасау мәдениеттілігі тәрбиелеу.

34. Педагогикалық  ұжымдағы қарым-қатынастың психологиялық ерекшелітері.

35.Педагогикалық ұжымдағы қоғамдық  көзқарастар, талғам, достық, ұмтылу.

36. Педагогикалық ұжымдағы конфликтіні шешу жолдары туралы.

37.  Педагогикалық  ұжымда қарым-қатынас өнерін меңгерудің психологиялық  тәсілдері.

38. Педагогтардың  қарым-қатынасындағы операциялық тәсілдер (сендіру, көзін жеткізу, еліктеу, жұқтыру, идентификация) туралы.

39 Студентерді қарым-қатынас жасауға үйрету.

40.Педагогтардың тілдік ерекшеліктерін ескеру.

41. Педагогтың  қимыл қозғалыс белсенділігі, ақыл-ойының және сырт келбетінің студентке әсері қаралады.

42. Педагогтың эмоционалдық-сезімдік аймағы.

43. Оқытушы тұлғасының іскерлік сапасы қарым-қатынаста негізгі орында.

44. Тұлғалық -педагогикалық  өзін-өзі реттеу.

45. Педогогтың  өзін-өзі бақылауы, реттеуі, сын көзбен қарауға, сыртқы келбетінің мәдениеттілігі туралы.

14. Баға қою саясаты

Рейтинг балының бақылау түріне қарай бөлінуі

 

№ п/п	Бақылау түрі	Балы
1	Қорытынды бақылау	40
2	Аралық бақылау	30
3	Ағымдағы бақылау	20
4	Үй жұмысын бақылау	10

 

Студент үлгерімінің орташа бағасы

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Балдың сандық баламасы	Балы	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
А	4,0	95-100	Өте жақсы
А-	3,67	90-94	Өте жақсы
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84	Жақсы
В-	2,67	75-79	Жақсы
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,0	65-69	Қанағаттанарлық
С-	1,67	60-64	Қанағаттанарлық
Д+	1,33	55-59	Қанағаттанарлық
Д	1,0	50-54	Қанағаттанарлық
Ғ	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

Рейтинг балының емтихан нәтижесі бойынша бөлінуі

Студенттің дұрыс жауабының бағасы, %	Балы	Бағасы
90-100	37-40	5 (өте жақсы)
75-89	31-36	4 (жақсы)
50-74	20-30	3 (қанағаттанарлық)
0-49	0-19	2 (қанағаттанарлықсыз)

Пән бойынша қорытынды баға

Студенттің жалпы рейтингілік балы	Бағасы
90-100	5 (өте жақсы)
75-89	4 (жақсы)
50-74	3 (қанағаттанарлық)
0-49	2 (қанағаттанарлықсыз)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС ПСИХОЛОГИЯСЫ” КУРСЫ БОЙЫНША ДӘРІСТЕРДІҢ ҚЫСҚАША МАЗМҰНЫ

 

1-дәріс: Педагогикалық қарым-атынас пәні, міндеттері, әдіс тәсілдері.

 

Педагогикалық қарым-атынас пәні -ғылымның объектісі- әр түрлі ғылымдардың зертелуі. Объектісі: матераилды және материалды емес құбылыстар. Денелер, процестер: тірі, биологиялық және абстрактілі жүйе; әр түрлі қиындықтардың биологиялық организмедері. Ғылыми зерттеудің объектісі ретінде: аңдық және өсімдік, адам, қоғам, өркениет, космос өмірі.

Әрбір объект әр түрлі ғылымдармен зерттеледі. Адам, антропологиямен, физиологиямен, психологиямен. әлеуметтанумен, педагогикамен т.б. зерттеледі. Әрбір ғылымның өз пәні бар. Адамның психикалық дамуының заңдылықтары мен механизмі және туылудан қартайғанға дейінгі тұлғаның дамуы, ал Педагогикалық қарым-атынас пәні - оқу процесі кезіндегі адамның әлеуметтік- мәдени тәжірибемен танысу механизмі және заңдылықтары. Педагогикалық психологияға ашылған түрде айтудың алдында, білім және педагогикалық процесс әр түрлі ғылымдардың зерттеу объектісі болып табылады, күрделі конфессионалды, көп комплексті құбылысты көрсетеді. Күрделілік, оқудың көпкомпоненттілік процесі ұлы дидакттармен анықталған-Я.А.Коменский, И,.Песталоцци, А.Дистраверг.

А.Дистравергтің айтуынша: оқытушы қызметін анықтайтын әр түрлі уақыт пен пәнді көңілге алу керек. Әсіресе:

1)Адамды, оқушы-субъектті;

2)оқудың және оқытудың пәні-оқу  пәні-объект;

3)сыртқы жағдай, онда оқушы уақыт  және орын бар;

4)оқытушы

Оқу процесінің компонентті құрылымы педагогикалық психологияда факторлардың әсер етуіндегі функционалдық көзқараста көрстеіледі. Оқудың эффективтілігі осы факторлардың әсер етуіне байланысты, “неге оқытады, кімді оқытады, қалай оқытады”.

Педагогикалық қарым-атынас психологиясы пәні   факт, механизм, адамның мәдени әлеуметтік  тәжірибені меңгеру заңдылықтары т.б. Педагогикалық қарым-қатынас психология “оқуды меңгеру заңдылықтарын зерттеу, осы процестегі индивидуалды әртүрлілілктерді зерттеу, оқушыларда белсенді жеке шығармашылық ойлау заңдылықтарын, тәрбеие және оқу әсерінен болатын психикадағы өзгерулерді зерттейді.” Отандық психологиялық педагогика оқу арқылы психологиялық механизмді зерттеу (Н.Талызина, Л.Лаида т.б.) және  білім процесін зерттеу (В.Лазарев т.б.), процесті басқару (В.Давыдов, В.Рубцов), оқу мотивациясы (А.Маркова, Ю.Орлов т.б.), индивидуалды психологиялық фактор; оқушы мен оқытушының жеке тұлғаның ерекшеліктерін (В.Мерлин, А.Леонтьев т.б.) зерттеді. Жалпы педагогикалық психология оқу процесінде психологиялық сұрақтарды зерттейді.

2-дәріс: – Педагогикалық қарым-атынас психологиясы пәні   оқу-тәрбие қызметіндегі заңдылықтарын және психологиялық ерекшеліктерін зерттеу.

  міндеті:

• оқушының жеке және интеллектуалды дамуына оқытушының және тәрбиелеушінің әсерінің механизмін және заңдылықтарын ашу:
• оқуды меңгерудің әлеуметтік мәдени тәжірибенің оқу құрылымының, оқушының  санасында сақталуы және әртүрлі жағдайда пайдалану механизмдері мен заңдылықтарын анықтау;
• педагогтың қызметінің психологиялық негізін оның индивидуалды психикалық және кәсіби сапаны зерттеу;
• дамушы білімнің заңдылықтарын, әсіресе ғылыми , теоретикалық дамуының механизмдерін анықтау;
• білімді меңгерудегі жаңдайларды, критерийлерді, заңдылықтарды анықтау;
• білім стандарттары мен меңгерудің сапасы мен диагностикалық деңгейінің психикалық негіздерін анықтау;
• білім жүйесінің барлық кезеңдерінде оқу процесіндегі болашақтағы дамуындағы  психологиялық негіздерді өңдеу.

 Оқу – педагогикалық қарым-атынасқа үшін тәрбие оқу процесінің әдісін қосады. Педагогикалық қарым-қатынас психологияның құрылымына төмендегілер кіреді:

1. білім қызметінің психологиясы;
2. оқушының оқу қызметінің және субъектісінің психологиясы. (оқушы, студент)
3. педагогикалық қызметтің және субъектінің психологиясын. (оқытушы, мұғалім)
4. оқу-педагогиалық бірлестіктің және қарым қатынас психологиясы