Кадрлар бөлімі АЖО құру

function mes_f(d:String):string; 

       var i:word;

f:boolean;

begin

mes_f:='';

i:=0;

f:=false;

repeat

if d[i]='.' then begin

mes_f:=d[i+1]+d[i+2];

f:=true;

end;

i:=i+1;

until f;

end;

Бас мәзірдің үшінші бөлігі «Барлық қызметкерлер тізімі» деп аталған. Мұнда біз жалпы кадрлар бөлімі  және осы бағдарлама жайлы ақпарат алатын боламыз. Яғни, кадрлар бөлімінде жалпы қазақстандық кадрлардың міндеттері мен құқықтары, жауаптылықтары мен мақсаттары, құрылымы мен жалпы жағдайы толық түрде html форматында көрсетілген.

Бұл форматтағы файлдарды  оқыту үшін «Барлық қызметкерлер тізімі» пунктіндегі «Кадрлар бөлімі жайлы» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N5Click(Sender: TObject);

begin

ShellExecuteA(Application.Handle,nil,'index.htm',nil,nil,SW_SHOWNORMAL);

end;

       «Барлық қызметкерлер тізімі» пунктіндегі командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N4Click(Sender: TObject);

begin

AboutBox.ShowModal;

end;

Бағдарлама жайлы мәтінді AboutBox формасына жазуға боады, ол үшін Дельфидің жоғарғы мәзірінен File – New – Other – Forms – AboutBox командасын орындау  керек. Сосын пайда болған терезеде фото қоюға, мәтін жазуға болады.

«Барлық қызметкерлер тізімі» пунктіндегі «ҚР Еңбек Кодексі» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N9Click(Sender: TObject);

begin

ShellExecuteA(Application.Handle,nil,'index1.htm',nil,nil,SW_SHOWNORMAL);

end;

Бұл код орындалу үшін ҚР Еңбек кодексін htm форматпен сақтап қою керек.Ал жобаның екінші формасында 3.17 суретіне сәйкес күнтізбе орнатылған. Бұл бізге қызметкердің туған мерзімін көрсеткен кезде қолмен енгізіп жатуымызды қажет етпейді. Үнсіздік келісімі бойынша күнтізбеде ағымдағы мерзім көрсетіліп тұрады. Қажетті датаны күнтізбеден таңдап аламыз да «ок» пернесін басқан кезде автоматты түрде кестеге толтырылатын болады.

 

 

Сурет 3.21 Күнтізбе

 

Бас мәзірдің 4-ші бөлігі «Өкімдер» деп аталады, онда «Жұмысқа қабылдау», «Жұмыстан босату» , «Еңбек демалысынан босату», «Тағайындау туралы», «Тәртіптік жаза беру туралы» өкімдердің үлгілерін автоматты түрде толтыруға болады.

«Өкімдер» пунктінің 3.18 суретіне сәйкес «Жұмысқа қабылдау» командасына мына кодты жазамыз:

 

 

procedure TForm1.N12Click(Sender: TObject);

begin

form6.QRLabel21.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel18.Caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form6.QRLabel7.caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QRLabel4.Caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel6.Caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QuickRep3.Preview;

end;

Бұл команда орындалуы үшін 6-форма құрып, оған Жұмысқа қабылдау өкімінің үлгісін жасап қоямыз (23-сурет бойынша).

procedure TForm1.N13Click(Sender: TObject);

begin

form14.Show;    end;

Сонда 14-формадағы қызметтер  атқарылады.

«Құжат айнылмы» пунктінің «Еңбек демалысынан шақыру» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N16Click(Sender: TObject);

begin

form6.QRLabel68.caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form6.QRLabel69.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel70.caption:=form1.Edit1.Text;

form6.QuickRep4.Preview;   end;

Бұл код орындалуы  үшін 6-формада 3.19 суретіне сәйкес «Еңбек демалысынан шақыру» өкімінің үлгісі жасалуы керек.

 

 

Сурет 3.22 «Еңбек демалысынан шығару» өкімінің ұлгісі

 

Егер қызметкерді басқа  қызметке тағайындау керек болса, «Өкімдер»  пунктінің 3.20 суретіне сәйкес «Іс-сапар» командасына мына кодты жазамыз:

 

 

Сурет 3.23 Қызметкерлер туралы есеп беру

 

       procedure TForm1.N17Click(Sender: TObject);

begin

form6.QRLabel77.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel80.caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QRLabel82.caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form6.QRLabel85.caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QuickRep5.Preview;

end;

Бұл код орындалуы  үшін 6-формада «Тағайындау» өкімінің үлгісін жасау керек (25-суретке сәйкес). Егер қызметкерлер жұмыс тәртібін бұзған жағдайда оған тиісті шара қолдану үшін «Өкімдер» пунктінің «Тәртіптік жаза беру» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N18Click(Sender: TObject);

begin

form6.QRLabel97.caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form6.QRLabel98.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel104.caption:=form1.Edit1.Text;

form6.QRLabel105.Caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QuickRep6.Preview;

end;

Бұл код орындалуы  үшін 6-формада 3.21 суретіне сәйкес «Тәртіптік жаза беру» өкімінің үлгісін жасап қою керек.

Бас мәзірдің келесі бөлігі «Бұйрықтар» деп аталады, онда «Ескерту жариялау», «Іс сапарға жіберу», «Еңбек демалысына жіберу», «Вакансиялар» деп аталатын командалар бар.

      Егер қызметкерге қандай да бір өрескелдігі үшін ескерту берілсе, «Бұйрықтар» пунктінің «Ескерту жариялау» командасын қолданады, ол үшін мына код жазамыз:

procedure TForm1.N20Click(Sender: TObject);

begin

form7.QRLabel3.caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form7.QRLabel4.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form7.QRLabel12.caption:=form1.Edit1.Text;

form7.QuickRep1.Preview;

end;

Бұл код орындалу үшін 7-формада 3.22 суретіне сәйкес «Ескерту жариялау» бұйрығының үлгісін жасап қою керек.

 

 

Сурет 3.24 Іс сапарға жіберу

 

«Бұйрықтар» пунктінің  «Іс сапарға жіберу» командасына  мына код жазылады:

procedure TForm1.N21Click(Sender: TObject);

begin

form10.Show;

end;

form6.QRLabel77.caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QRLabel80.caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QRLabel82.caption:=form1.DBEd_dolzh.Text;

form6.QRLabel85.caption:=form1.DBEd_dat.Text;

form6.QuickRep5.Preview;

end;

form6.QRLabel104.caption:=form1.Edit1.Text;

form6.QRLabel105.Caption:=form1.DBEd_fio.Text;

form6.QuickRep6.Preview;

end;

 

Жобаның 10-формасында 3.24 суретіне сәйкес қызметкерлерді іссапарға жіберу пішіні тағайындалған . Мұнда кестедегі дайын деректерді пайдаланып, яғни іссапарға жіберілетін қызметкердің аты-жөні, қызметі, сапарға бару мақсаты және қай аймаққа баратыны анықталып алынады, іссапары қай уақыт аралығына созылатынын пішінге әкелініп қойылған күнтізбеден көрсетілетін болады. Содан кейін осы деректерді QReport көмегімен жасалған есепке шақырылады. Осылайша автоматты түрде іссапарға жіберу туралы бұйрықтың үлгісі толтырылады. Ал, оның баспаға беру, яғни бұйрық үлгісі көрсетілген.

 

 

Сурет 3.25 Еңбек жолы (еңбек өтілі) туралы ақпаратты енгізу

 

«Бұйрықтар» пунктінің «Еңбек демалысына жіберу» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N15Click(Sender: TObject);

begin

form9.Show;

end;

Жобаның 9-формасында қызметкерлерді еңбек демалысына жіберу пішіні жасалды және соның негізінде еңбек демалысының бұйрығы толтырылатын болады. Мұнда да кестедегі дайын деректерден қызметкердің аты-жөні, қызметі шақырылады, және қосымша кестеге сол қызметкердің жұмысқа қабылданған мерзімі мен келісімшарт мерзімі көрсетіліп тұратын болады, яғни бұл бізге қай аралықтан бастап демалыс беруіміз керек болатынын анықтау үшін қажет. Ол күнтізбеден көрсетілетін болады, ал формадағы екінші күнтізбеде демалыс мерзімінің аралығын көрсетеміз және де ол әр қызметкерде әр түрлі ұзақтықта болуы мүмкін. Мысалы, жүргізушілерге 24 күн демалыс мерзімі берілсе, бастықтар 30 күн дем алады т.с.с.

Бұл форманың «Растау» пернесін шерту оқиғасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm9.Button2Click(Sender: TObject);

begin

form6.QRLabel47.Caption:=form9.DBEdit2.Text;

form6.QRLabel48.Caption:=form9.DBEdit1.Text;

form6.QRLabel59.Caption:=form9.DBEdit1.Text;

form6.QRLabel49.Caption:=form9.Edit3.Text;

form6.QRLabel52.Caption:=form9.Edit4.Text;

form6.QRLabel53.Caption:=form9.Edit1.Text;

form6.QRLabel55.Caption:=form9.Edit2.Text;

form6.QRLabel60.Caption:=form9.Edit1.Text;

form6.QuickRep2.Preview;

form1.show;

form1.enabled:=true;

end;

Бұл код орындалу үшін 6-формада 3.24 суретіне сәйкес «Еңбек демалысы туралы» бұйрығының үлгісі жасалуы керек.

Егер қызметкер жұмыстан шыққан болса, оның орны вакантты деп  есептеліп, оған конкурс негізінде басқа адам жұмысқа қабылдануы үшін «Бұйрықтар» пунктінің «Вакансиялар» командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N19Click(Sender: TObject);

begin

  Form12.Show; end;

 

       

Сурет 3.26 Еңбек демалысы туралы бұйрықтың үлгісі

 

        Бұл код орындалу үшін 12-формада Вакансияны анықтап, конкурс жариялау формасын жасап қою керек . 

Мұндағы «Конкурс» пернесін шерту оқиғасына мына код жазылады:

  procedure TForm12.Button1Click(Sender: TObject);

  begin

  Form7.lbKizmet.DataSet := Form12.qrGetVacant;

  Form7.lbKizmet.DataField := 'kizmet';

  Form7.QuickRep3.Preview;

  end;

 Бұл код орындалуы үшін 7-формада конкурс жариялау үлгісі жасалып тұруы керек. Вакантты орындарды анықтау формасына қойылған ADOQuery1  компонентінің атауын өзгерту үшін Name қасиетіндегі атауды qrGetVacant деп өзгертіп жазамыз. 7-формадағы QRDBText1компонентінің атауын lbKizmet деп өзгертіп жазамыз.

Бас мәзірдің соңғы бөлігі «Сервис» деп аталады, онда «Журнализация» командасы бар. Оның негізгі қызметі  ақпараттық жүйені қолданушыларды орындаған операцияларымен тіркеп отыру.

 

 

3.9 Мәліметтер қоры өзгерісін журналға тіркеу

 

Дамыған мәліметтер қорын  басқару жүйесіне қойылатын басты  талаптардың бірі мәліметтер қорын  сенімді сақтау болып табылады. Бұл  кез келген аппараттық және бағдарламалық ақаулардан кейін деректерді қайта қалпына келтіру мақсатымен қойылады.

Қайта қалпына келтірудің жалпы қағидалары:

• тіркелген транзакциялардың нәтижесі мәліметтер қорының қалпына келтірілген күйінде сақталуы керек;
• тіркелмеген транзакциялардың нәтижесі мәліметтер қорының қалпына келтірілген күйінде сақталмауы керек;

Мәліметтер қорын қайта  қалпына келтіру кезінде келесідей  жағдайлар кездесуі мүмкін:

• Транзакцияның жеке дара шегінуі. ROLLBACK операторымен аяқталатын транзакцияның шегінуі құр бос жағдай ғана болып қалады. Кейде транзакция шегінуі жүйемен басталуы да мүмкін. Мысалы қолданбалы бағдарламада ерекше жағдайлар туындап қалуы мүмкін (санды нөлге бөлу). Транзакцияның жеке дара шегінуі кезіндегі деректерді қайта қалпына келтіру үшін, мәліметтер қоры өзгерістерінің осы транзакция кезінде орындалған операторлардың салдарын жою керек.
• Жедел жадының деректерін жоғалтқан кезде қайта қалпына келтіру (жеңіл ақау). Мұндай жағдай электрлік қоректі авариялық өшірген кезде, жүйелі блоктың жойылмайтын ақауы кезінде (мысалы, жедел жадтың ақауы)

және т.б. Бұл жағдайлар  ақау кезінде жедел жадтың буферінде  қалып қойған

мәліметтер қорының  жоғалуымен сипатталады.

• Мәліметтер қорын тасушы негізгі сыртқы жадтың бұзылуы (қатаң ақау). Бұл жағдай сирек кездеседі, дегенмен де қазіргі заманның мәліметтер қорын басқару жүйесі қайта қалпына келтіруге қандай жағдай болмасын дайын болуы керек. Қайта қалпына келтірудің негізінде мәліметтердің өзгеріс журналы мен архивтік көшірме жатыр.

Қайта қалпына келтірудің үш түрінің негізінде де мәліметтерді артық сақтау жатыр. Бұл артық мәліметтер журналда сақталатын болады.

Журналдық ақпаратты  жүргізудің екі нұсқасы бар. Бірінші  нұсқасында әр транзакция үшін мәліметтер қоры өзгерісін тіркейтін жергілікті журналы болады. Бұл жергілікті журналдар жеке транзакция шегінуінде қолданылады және жедел жадпен (нақтырақ айтсақ виртуалды жадпен) сүйемелденеді.

 Одан басқа деректер өзгерісін тіркеп отыратын жалпы журнал болады, ол қатаң және жеңіл түрдегі ақаулардан кейін мәліметтерді қайта қалпына келтіруде қолданылады. Бірінші нұсқаның өз кемшілігі бар, яғни жергілікті және жалпы журналдарда ақпараттарды қайталап сақтап отырады. Сондықтан да екінші нұсқа жиі қолданылады.

Журнал жүргізу –  мәліметтер қорымен операциялар  журналын жүргізу. Операторлардың іс-әрекеттерін мамандандыру. Мәліметтер қорын тіркеу журналы бүкіл мәліметтер қорына немесе белгілі бір кестелерге ғана жүргізілуі мүмкін. Бұл журналға кестеге енгізілген өзгерістердің уақыты мен мерзімі, сол өзгерістерді енгізіп отырған қолданушының жүйелік аты тіркеледі. Сонымен қатар, өзгерістер енгізілгенге дейінгі және кейінгі кестедегі өзгерген жазбалардың күйі көрсетіледі. Тіркеу журналын толық түрінде немесе қолданушының сүзгілеп алған белгілі бір мерзімі не арнайы кестесі түрінде де көруге болады. Әдетте журналдағы ақпаратты бұзылған мәліметтер қорын қалпына келтіру үшін қолданады.

Журналға келесі ақпараттар тіркеледі:

• реттік нөмірі, типі және өзгерген мерзімі;
• транзакцияның идентификаторы;
• өзгеріске ұшыраған объект (сақталған файл нөмірі мен ондағы деректер

блогінің нөмірі, блок ішіндегі жолдың нөмірі);

• объектінің алдыңғы жағдайы мен соңғы жағдайы.

Осылайша құрастырылған  ақпарат мәліметтер қорының өзгерістер журналы болып табылады. Журнал транзакцияның  басталғаны мен аяқталғаны жайлы  белгілерге және бақылау нуктесінің қабылдау белгілеріне ие. Жазбалары тоқтатылып қойылған мәліметтер қорын басқару жүйесіндегі жазбалар блоктары сыртқы жадыда соңғы өзгерген  реттік нөмір белгісімен жабдықталады. Жүйенің ақауы кезінде бұл белгі блоктың қай нұсқасы сыртқы жадыға жетпей қалғанын көрсететін болады. Жазбалары тоқтатылып қойылған мәліметтер қорын басқару жүйесі уақ-уақ бақылау нүктелерін орындайды. Бұл үрдіс кезінде тіркелмеген деректер сыртқы жадыға көшіріледі, ал журналда бақылау нүктесінің қабылданғаны туралы белгі тұратын болады.  Осыдан кейін, бақылау нүктесіне дейін жазылған журналдың мазмұнын өшіре беруге болады. Өзгерістер журналы тікелей сыртқы жадыға жазылмай, жедел жадыға топтастырылуы да мүмкін. МҚБЖ-ның транзакциясына қолдау көрсетілген жағдайда, сигналдан кейін деректер сыртқы жадқа көшірілетін болады.