Кадрлар бөлімі АЖО құру

 Егер де логикалық бас тарту немесе бір транзакцияның шегінуі болып жатса журнал кері қарай жүреді. Транзакциямен тоқтатылған барлық жазбалар журналдан шығарылады. Ал журналға орнын толтыратын жазбалар тіркелетін болады. Бұл үрдіс шегіну (rollback) деп аталады. Ал физикалық бас тарту кезінде, журнал да мәліметтер қоры да бұзылмаған жағдайда айдау (rollforward) үрдісі жүргізіледі. Журнал тура бағытта жүргізіледі. Журналдан шығарылған барлық ақпарат сыртқы жадының блоктарына енгізіледі.

«Қосымша» пунктінің командасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.N23Click(Sender: TObject);

begin

with TdfShowLog.Create(Application) do

begin

ShowModal;

Free;

end;

end;

 

Сурет 3.27 Қызметкерлердің  қосымша ақпараттары

 

Бұл код орындалу үшін жаңа форма құрып оның атауын dfShowLog деп атаймыз, оған  компоненттерді қоямыз.

1-формадағы   процедуралар  тізіміне

procedure DataSource1StateChange(Sender: TObject); атауын жазамыз да, оның кодын  {$R *.dfm} директивасынан кейін мына түрде жазамыз:

procedure TForm1.DataSource1StateChange(Sender: TObject);

begin

if DataSource1.State = dsEdit then

IsAppend := False

else if DataSource1.State = dsInsert then

IsAppend := True

else

IsAppend := False;

end;

Мұндағы    IsAppend айнымалысы ақиқат және жалған қабылдауы керек, сондықтан оны модульдің private бөліміне IsAppend : Boolean; деп сипаттау керек.

Журналға қолданушылардың  қандай операция орындағанын анықтайтын

бағдарлама кодын жазу үшін 3.25 суретіне сәйкес 1-формадағы ADOQuery1 компонентін белгілеп, Object Inspector терезесінің Events бөлігіндегі AfterPost оқиғасына мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.ADOQuery1AfterPost(DataSet: TDataSet);

begin

qrLog.Edit;

qrLog.Append;

qrLog.FieldByName('user').AsInteger := USER;

qrLog.FieldByName('evtdate').AsDateTime := Now;

qrLog.FieldByName('rowid').AsInteger :=

ADOQuery1.FieldByName('kod').AsInteger;

if IsAppend then

begin

qrLog.FieldByName('action').AsInteger := 1;

qrLog.FieldByName('message').AsString := 'Жана  жазба енгізілді';

end

else

begin

qrLog.FieldByName('action').AsInteger := 2;

qrLog.FieldByName('message').AsString := 'Жазба  озгертілді';

end;

qrLog.Post;

IsAppend := False;

end;

 

 

Сурет 3.28 Кадрлар бөлімі формасының нәтижесі

 

Мұндағы qrLog  1-формада  қойылған ADOQuery3 компонентінің атауы.

1-форманың экранда  көріну оқиғасына мына кодты  жазамыз:

procedure TForm1.FormShow(Sender: TObject);

begin

  qrLog.Edit;

  qrLog.Append;

  qrLog.FieldByName('user').AsInteger := USER;

  qrLog.FieldByName('evtdate').AsDateTime := Now;

  qrLog.FieldByName('rowid').AsInteger := 0;

  qrLog.FieldByName('action').AsInteger := 4;

  qrLog.FieldByName('message').AsString := 'Жуйеге кіру';

  qrLog.Post;

end;

1-форманың жабылу оқиғасына  мына кодты жазамыз:

procedure TForm1.FormClose(Sender: TObject; var Action: TCloseAction);

begin

  qrLog.Edit;

  qrLog.Append;

  qrLog.FieldByName('user').AsInteger := USER;

  qrLog.FieldByName('evtdate').AsDateTime := Now;

  qrLog.FieldByName('rowid').AsInteger := 0;

  qrLog.FieldByName('action').AsInteger := 5;

  qrLog.FieldByName('message').AsString := 'Жуйеден шыгу';

  qrLog.Post;

end;

 

Бұл кодтар арқылы қолданушылардың  жүйеге кіргені, шыққаны туралы ақпарат  деректер қорына жазылып отырады. Бағдарламаның  нәтижесінде «Сервис» мәзірінің 3.26 суретіне сәйкес «Журнализация» командасын орындағанда жүйені қолданушылар және олардың орындаған әрекеттері, уақыты, мерзімі кесте түрінде көрініп тұрады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4   Экономикалық бөлім

 

    4.1 Жүйені құруға және енгізуге кеткен шығын есептеулері

   

   Шығындар (1) формуламен есептеледі.

 

А_ш = А_алг + А_енд + А_тқк,                                                                                  (1)

мұндағы,

 

 А_{алг - алгоритм құруға кеткен шығандар;}

 

  _{Аш - программа жазуға және түзетуге кеткен шығындар;}

 

 А_енд - кешенді ендіруге кеткен шығындар;

 

 С_{тқк - техникалық құралдар кешенін қолдану шығындары.}

 

_{Программаны құруға кеткен шығын 20 000 теңге болатын бір адам айналысты. Алгоритмді құруға кеткен уақыт мерзімі  - 2 ай. Алгоритм құруға кеткен жалпы шығындар (2) формула бойынша есептелінеді:}

 

А_алг = ҚЖ ·У_алг + А_әс  ,                                                                               (2)

 

мұндағы,

ҚЖ – алгоритм құрушының  жалақысы (тг./ай);

 

У_{алг - алгоритм құруға кеткен уақыт мерзімі (ай);}

 

А_{әс - әлеуметтік сақтандыруға жіберілген шығын, ол алгоритм құруға кеткен шығынның 21% -ын құрайды;}

       _{Әлеуметтік сақтандыруға кететін шығын мөлшері (3) формуламен есептелінеді:}

 

                                     А_әс = ҚЖ · 2/100 ,                                                          (3)

 

       _{Яғни, енді сан мәндерін қоятын болсақ, онда әлеуметтік сақтандыру шығыны ретінде мына нәтижені аламыз:}

 

А_әс = 80 000 · 2/100 = 16 000 (теңге)    

 

Сонда, әлеуметтік сақтандыруға кеткен шығын нәтижесін (А_әс = 3150 тг. ) ескерсек, алгоритм құрумен байланысты жалпы шығын:

 

А_әс = 80 000 + 3150 = 83 150 (теңге)     құрайды.

 

     Программаны өңдеп жаңартып отырғанына (4) формуланы қолданамыз:

 

                            = + ,                                                                (4)

мұндағы,

 

  _{- программаны түзетуге кеткен машиналық уақыт құны;}

 

- программистің программаны жазуға  және түзетуге кеткен жалақы  қоры, ол келесі түрде есептелінеді:

 

                   = + ҚЖ + ,                                                                       (5)

мұндағы,

 

_{- программаны  түзетуге кеткен  уақыт мерзімі  (ай);}

ҚЖ – программист  жалақысы (тг./ай);

- әлеуметтік сақтандыруға жіберілген шығын, ол программа жазуға және түзетуге кеткен шығынның 21%-ын құрайды.

Программалық кодты  құруға кеткен уақыт – 2 ай ( = 2 ай), құрушының жалақысы – 55 000 теңге (ҚЖ = 80 000тг.). Әлеуметтік сақтандыру 16000 теңгені құрайды .

 

Программисттің программа  жазуға және түзетуге төленген жалақы қоры ( ):

 

= · ҚЖ + = 2 * 80 000 + 16 000 = 176 000 (теңге)

құрайды.

 

Программаны түзетуге кеткен машниналық уақыт құны мынаған тең:

 

                           = у · к · қ ,                                                                           (6)

мұндағы,

у – ДЭЕМ-де 1 күндік жұмыс  істеу уақыты (сағ.);

к - ДЭЕМ-де жұмыс жасау  мерзімі (ай);

қ – машиналық уақыт  сағатының құны (тг./сағ.).

 

           Программалық кодты жазуға және түзеуге 1 ай мерзім (к = 30 күн) қажет етілді, күніне 8 сағат (у = 8 сағат) жұмыс істелінді. Машиналық уақыт сағатының құны 100 теңгені (қ = 100 тг./сағ.) құрайды.

Программаны түзетуге кеткен машиналық уақыт құны:

 

= у · к · қ = 8 · 30 · 100 = 24 800 (теңге)

құрайды.

Программаны жазуға және түзетуге кеткен шығындар:

 

= + = 24800 + 16000 = 40 800 (теңге)

құрайды.

Программаны ендіруге кеткен шығындар келесі (7) формулада анықталады:

 

                       = + ,                                                                           (7)

мұндағы,

 

- ендіру уақытына кеткен машиналық уақыт құны;

 

 Программаны ендіруге кеткен  - программисттің ендіруге кеткен жалақы қоры.

Программаны ендіруге кеткен машиналық уақыт құны мынаған  мына формуламен анықталады:

 

                     = у · к · қ,                                                                                    (8)

мұндағы,

 

у – ДЭЕМ-де  1 күндік жұмыс істеу уақыты (сағ.);

 

к - ДЭЕМ-де жұмыс жасау  күндерінің саны (күн);

 

қ – машиналық уақыт  сағатының құны (тг./сағ.).

 

Программаны ендіруге күніне 8 сағат (у = 8 сағат) жұмыс уақытымен 3 күн (к = 3 күн) қажет болды. Машиналық уақыт сағатының құны сағатына 120 теңгені (қ = 120 тг./сағ.) құрайды.

 

Сонда программаны ендіруге кеткен машиналық уақыт құны:

 

= у · к · қ = 8 · 3 · 120 = 2880 (теңге)

құрайды.

Программисттің жалақы қоры келесі түрде анықталады:

 

                  = ҚЖ · к/К +    құрайды.                                                      (9)

 

мұндағы, ҚЖ – ендіруші программисттің жалақысы (тг.);

к – ДЭЕМ-де жұмыс жасау  күндерінің саны (күн);

 

К – 1 ай ішінде жұмыс  күндерінің саны;

 

_{- әлеуметтік  сақтандыруға жіберілетін  шығын (21%);}

 

       _{Егер программист жалақысы – 80 000 теңге (ҚЖ = 80 000 тг.), ДЭЕМ жұмыс істелінген күндер саны – 3 күн (к = 3 күн),  ай ішіндегі жұмыс күндерінің саны – 22 күн (К = 22),  ал әлеуметтік сақтандыруға жіберілетін шығын ( = 16000 тг.) екенін ескерсек, онда программисттің жалақы қоры:}

 

= ҚЖ · к/D + = 80 000 · 3/22 + 16000 = 29 959 (теңге)

 

         Сонымен, программаны ендірумен байланысты шығындар:

 

= + = 2880 + 29 9509= 32 839 (теңге)

құрайды.

 

      Сонда программалық оқу-әдістемелік кешенін құруға және ендіруге кететін шығындар:

 

С = + + + = 18 150 + 176000 + 32839 + 0 = 226 989 (теңге)

 

құрайды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

        Қорытынды

 

Мәліметтер қоры –  белгілі бір ауқымға қатысты  мәліметтерді амал-тәсілдермен ұқсата білудің жалпы принциптерін қарастыратын, компьютердің көмегімен туындайтын ақпараттық структура немесе модель. Қазіргі кезде жергілікті (ADO, dBase, FoxPro, Access, Paradox) және қашықтатылған  (InterBase, Oracle, Sysbase, Infomix, Microsoft SQL Server) мәліметтер қорларын құруға және пайдалануға мүмкіндік беретін көптеген бағдарламалы жүйелер бар.

Delphi-дегі мәліметтер  қоры – бұл ең дамыған механизм, мұнда мәліметтер қорының бағдарламасын  жасауды қамтамасыз ететін кітапханасының  күшті қоры құрылып, ол универсалды  интерфейс арқылы жүзеге асырылады.

Delphi жұмыс ортасы мәліметтер  қорын басқару жүйесінің (МҚБЖ) тура мағынасында болмаса да, МҚБЖ-нің көптеген дамыған мүмкіндіктеріне  ие. Delphi–дегі ДҚ-ның объектілері  SQL негізінде жасалған және өзіне  Borland Database Engine қуатын жинақтаған. Сондай-ақ Delphi құрамына Borland SQL Link те енгізілген, сондықтан да Oracle, Sybase, Informix және InterBase МҚБЖ-лары жоғары қарқындылықпен жүреді. Одан басқа  Delphi өзіне InterBase локальды серверін енгізгендіктен кез келген ішкі SQL серверлерде қосымшаларды офлайндық режимде өңдеуге мүмкіндік береді. Локальді машина үшін ақпараттық жүйе құрып отырған өңдеуші ақпаратты .dbf файлдық форматта (dBase, Clipper) немесе .db (Paradox) форматында сақтауға болады. Егер де өңдеуші локальды InterBase for Windows 4.0–ті қолданатын болса, ол клиент-сервер архитектурасында жұмыс істей береді.

Delphi2010 бағдарламалау  ортасында автоматтандырылған жұмыс  орнын құру мүмкіндігі бар  екенін көрсету мақсатында «Кадрлар  бөлімі» жобасын келтірдік. 

«Кадрлар бөлімі» бағдарламасының артықшылықтарына тоқталатын болсақ, ең бастысы - уақытты үнемдеуге мүмкіндік беретін жағы. Себебі уақыт адамзат баласының ең құнды дүниесі болып келмей ме? Ал уақытты үнемдеу, ол автоматты түрде өзі толтырылатын жеке парақтың, келісімшарттың, дайын күнтізбенің, тіпті ыңғайлы түрде жасалған қалыптың мүмкіндіктерін пайдалану арқылы жүзеге асып отырады. Яғни, бұл жобада барлық дерлік әрекеттер автоматты түрде жүзеге асырылып отырады. Ал автоматтандырылған жүйелер қазіргі заманның, яки XXI -ғасырдың талабы болып табылады. Тіпті көркемдеу жағына келгеннің өзінде бағдарламаның мүмкіндіктері ауқымды әрі кең. Бұны біз жоба барысында дәлелдеп те көрдік.

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

 

1.  Культин Н. Основы программирования в Delphi 7.0 - Санкт-Петербург,

2005.

2.     Гофман В. Delphi6/В.Гофман, А.Хомоненко. – Санкт-Петербург: БХВ