Орындау ісінің мәні

      Атқарушылық iс жүргiзу тараптары өздерiне берiлген барлық құқықтарды адал пайдалануға, сондай-ақ осы Заңның талаптарын орындауға мiндеттi.

      Борышкер сот орындаушысына  атқарушылық iс жүргiзу кезеңiнде  жұмыс орнының өзгергенi туралы, сондай-ақ жаңа кiрiс көздерiнiң  пайда болғаны туралы хабарлауға  мiндеттi.

      17. Атқарушылық iс  жүргiзудегi құқықтық мирасқорлық

      Борышкер қатардан  шыққан (азамат қайтыс болған, заңды  тұлға қайта ұйымдастырылған, борыш  ауысқан) жағдайда сот орындаушысы  шешiм шығарған сотқа борышкердi оның құқықтық мирасқорымен алмастыру  туралы ұйғарым шығару жөнiнде  ұсыныс жiбередi. Ұсыныс сот орындаушысына  борышкердiң құқықтық мирасқорлығы  туралы мәлiм болған кезден  бастап үш жұмыс күнi iшiнде  жiберiледi. Құқықтық мирасқор үшiн  ол атқарушылық iс жүргiзуге кiрiскенге  дейiн жасалған барлық iс-әрекет  үшiн борышкер қалай мiндеттi болса, сондай дәрежеде мiндеттi болады.

      18. Атқарушылық iс  жүргiзуге тараптар өкiлдерiнiң

              қатысуы

      Жеке тұлғалар атқарушылық iс жүргiзуге дербес немесе өкiлдерi арқылы қатыса алады. Атқарушылық iс жүргiзуге жеке тұлғаның өзiнiң қатысуы оны өз өкiлi болуы құқығынан айырмайды. Егер атқарушылық құжат бойынша борышкерге оның өзi ғана орындай алатын мiндеттер жүктелсе, онда борышкер оларды орындау кезiнде өкiлi арқылы әрекет етуге құқылы емес.

      Ұйымдардың атқарушылық iс жүргiзуге қатысуы олардың өздерiне заңдармен, өзге де нормативтiк құқықтық актiлермен және құрылтай құжаттарымен берiлген өкiлеттiктер шегiнде әрекет ететiн органдары не аталған органдардың өкiлдерi арқылы жүзеге асырылады.

      Ұйым атынан өкiлдiк  ететiн адамдардың өздерiнiң лауазымдық  жағдайлары мен өкiлеттiктерiн  растайтын құжаттары болуға мiндеттi.

      Өкiлдiң өкiлеттiктерi Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес берiлген және ресiмделген сенiмхатпен куәландырылады.

      19. Өкiлдiң өкiлеттiктерi

      Атқарушылық iс жүргiзудегi өкiл өкiлдiк берушiнiң атынан сенiмхат бойынша берiлген өкiлеттiктерi шегiнде атқарушылық iс жүргiзумен байланысты барлық iс-әрекеттердi жасайды.

      Өкiлдiк берушiнiң беретiн сенiмхатында өкiлдiң мынадай iс-әрекеттер жасауға:

      1) атқарушылық құжатты  ұсынуға және керi қайтарып алуға;

      2) өкiлеттiктерiн басқа  тұлғаға беруге (қайта сенiм бiлдiруге);

      3) сот орындаушысының  әрекеттерiне (әрекетсiздiгiне) немесе  шешiмдерiне шағым жасауға;

      4) берiлген мүлiктi (соның iшiнде ақшаны) алуға;

      5) бiтiмгершiлiк келiсiм  жасасуға өкiлеттiктерi арнайы ескертiлуге  тиiс.

      20. Өкiл бола алмайтын  тұлғалар

      Он сегiз жасқа толмаған немесе қорғаншылықта не қамқоршылықта тұратын адамдар атқарушылық iс жүргiзуде өкiл бола алмайды.

      Судьялар, прокурорлар, құқық қорғау органдарының қызметкерлерi, өкiлдi органдардың депутаттары, уәкiлеттi органның және оның аумақтық бөлiмшелерiнiң, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты аппаратының қызметкерлерi, олардың тиiстi ұйымдардың уәкiлдерi немесе заңды өкiлдерi ретiнде атқарушылық iс жүргiзуге қатысу жағдайларын қоспағанда, атқарушылық iс жүргiзуде өкiл бола алмайды. Егер мүдделерi өкiлдiк берушiнiң мүдделерiне қайшы келетiн адамдарға осы iс бойынша заң көмегiн көрсетiп жатса немесе бұрын көрсеткен болса, сондай-ақ егер ол сот орындаушысының жақын туысқандары немесе жұбайы (зайыбы) болып табылса, ол адам өкiл бола алмайды.

      Ескертпе. Ата-аналар, балалар, асырап алушылар, асырап  алынғандар, ата-анасы бiр және  ата-анасы бөлек ағалы-iнiлер мен  апалы-сiңлiлер, аталар, әжелер, немерелер  осы Заңда жақын туыстар деп  танылады.

      21. Заңды өкiлдер

      Атқарушылық iс жүргiзуде кәмелетке толмаған адамдардың, сондай-ақ сот әрекетке қабiлетсiз немесе әрекет қабiлетi шектеулi деп таныған адамдардың құқықтарын және заңмен қорғалатын мүдделерiн, өкiлеттiктерi тиiстi құжаттармен расталатын заңды өкiлдерi қорғайды.

      Заңды өкiлдер iс-әрекет  жасау құқығына заңда көзделген  шектеулерi бар өкiлдiк берушiге  тиесiлi барлық iс-әрекеттердi өкiлдiк  берушiлердiң атынан жасайды.

      Сот хабарсыз кеттi деп таныған адам қатысатын атқарушылық iс жүргiзуге оның өкiлi ретiнде, хабарсыз кеткеннiң мүлкi басқаруға берiлген, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгiленген тәртiппен өкiл ретiнде тағайындалған адамдар қатысады.

       Қайтыс болған  немесе қайтыс болды деп белгiленген  тәртiппен жарияланған адамның  мирасқоры қатысуға тиiстi атқарушылық iс жүргiзу бойынша, егер мұраны  әлi ешкiм қабылдамаған болса, мирасқордың  өкiлi ретiнде өсиеттi орындаушы немесе  мұраны сенiмгерлiкпен басқарушы  қатысады.

      Заңды өкiлдер атқарушылық iс жүргiзуге қатысуды өздерi өкiл ретiнде таңдап алған басқа адамға тапсыруы мүмкiн.

      22. Атқарушылық iс  жүргiзуге аудармашының қатысуы

      Атқарушылық iс жүргiзуге қатысушылар атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде, егер олар атқарушылық iс жүргiзiлетiн тiлдi бiлмесе, өз бастамасы бойынша немесе сот орындаушысының ұсынысы бойынша аудармашы шақыра алады. Кәмелетке толған, әрекетке қабiлеттi, iске мүдделi емес, атқарушылық әрекеттердi жүргiзу үшiн бiлуi қажеттi тiлдi меңгерген кез келген тұлға аудармашы бола алады.

      Аудармашының өз еңбегi үшiн сыйақы алуға құқығы бар. Оған төленген сыйақы атқарушылық әрекеттер жасау жөнiндегi шығыстарға жатқызылады.

      Көрiнеу дұрыс аударма жасамаған жағдайда аудармашы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады, бұл туралы оған сот орындаушысы ескертедi.

      23. Атқарушылық iс  жүргiзуге куәгерлердiң қатысуы

      Атқарушылық әрекеттер кемiнде екi куәгердiң қатысуымен жасалуы мүмкiн.

      Мынадай жағдайларда:

      1) өндiрiп алушының  немесе борышкердiң талабы бойынша;

      2) үйге орналастыру  және үйден шығару туралы шешiмдердi, борышкердiң мүлкiн пайдалануға  тыйым салуға, алып қоюға және  беруге, оның тұрғын үйiн, үй-жайлары  мен қоймаларын ашуға, тексеру  жүргiзуге байланысты әрекеттердi орындау кезiнде куәгерлердiң  қатысуы мiндеттi.

      Өзге жағдайларда  куәгерлер сот орындаушысының  бастамасы бойынша қатысуы мүмкiн.

      Кәмелетке толған, iс-әрекетке қабiлеттi, атқарушылық әрекеттердiң нәтижесiне мүдделi емес кез келген азаматтар куәгерлер ретiнде шақырылуы мүмкiн.

      Куәгерлер қатысатын атқарушылық әрекеттер басталар алдында сот орындаушысы куәгердiң атқарушылық әрекеттерге қатысу тәртiбiн түсiндiредi.

      Куәгер өзiнiң қандай атқарушылық әрекеттер жүргiзу үшiн шақырылып отырғанын, олар қандай атқарушылық құжаттың негiзiнде жасалатынын бiлуге құқылы. Куәгер жүргiзiлген әрекеттер жөнiнде ескертулер жасауға құқылы. Куәгердiң ескертулерi тиiстi атқарушылық әрекет хаттамасына енгiзiлуге тиiс.

      Куәгер жүргiзiлуiне өзi қатысқан iс жүргiзу кезiндегi атқарушылық әрекеттердiң фактiсiн, мазмұны мен нәтижелерiн куәландырады.

      Куәгердiң куәгерлiк мiндеттерiн атқаруына байланысты шығарған шығыстарына өтемақы алуға, сондай-ақ толық ала алмаған жалақысын өтетуге немесе уақытын жоғалтуына байланысты ақшалай өтемақы алуға құқығы бар.

      Куәгерлерге төленетiн ақша сомасы атқарушылық әрекеттер жасау жөнiндегi шығыстарға жатқызылады.

      24. Атқарушылық iс  жүргiзуге маманның қатысуы

      Атқарушылық әрекеттер жасау кезiнде туындайтын, арнаулы бiлiмдi талап ететiн мәселелердi түсiндiру үшiн, сондай-ақ тыйым салынған мүлiктi бағалауды жүргiзу, сату, тасымалдау, сақтау үшiн сот орындаушысы атқарушылық iс жүргiзу тараптарының өтiнiшi бойынша немесе өз бастамасы бойынша тиiстi қаулысымен маманды тағайындай алады. Қажет болған жағдайда бiрнеше маман тағайындалуы мүмкiн.

      Қорытынды беру немесе қажеттi әрекеттердi жүргiзу үшiн қажет арнаулы бiлiмi бар, iске мүдделi емес адам маман ретiнде тағайындалуы мүмкiн.

      Мамандардың атқарушылық әрекеттер жасауға байланысты жүргiзiлетiн жұмысты орындағаны үшiн сыйақы алуға құқығы бар. Бұл сыйақы және мамандар тартуға жұмсалған басқа да шығындар атқарушылық әрекеттер жасау жөнiндегi шығыстарға жатқызылады.

      25. Атқарушылық iс  жүргiзудегi прокурор

      Прокуратура мемлекет атынан атқарушылық iс жүргiзудiң заңдылығын қадағалауды жүзеге асырады, кез келген заң бұзушылықты анықтау мен жою жөнiнде шаралар қабылдайды.

      Прокурор атқарушылық iс жүргiзудi, оның iшiнде атқарушылық iс жүргiзу тараптарының шағымдары мен арыздары бойынша атқарушылық iс жүргiзудi өз өкiлеттiктерi шегiнде үш жұмыс күнiнен аспайтын мерзiмге талап етiп алдыруға және тексеруге құқылы.

      Сот орындаушысының заңсыз iс-әрекетiне және қаулысына прокурорлық қадағалау актiсi енгiзiлуi мүмкiн, ол заңда белгiленген мерзiмде мiндеттi түрде қарауға жатады.

      26. Сот орындаушыларының iшкi iстер органдарымен

              өзара iс-әрекетi

      Атқарушылық iс жүргiзу  барысында сот орындаушысының  өмiрiне немесе денсаулығына қауiп  төнген жағдайда iшкi iстер органдарының  қызметкерлерi өздерiне заңмен берiлген  өкiлеттiктер шегiнде сот орындаушыларына  көмек бередi, сондай-ақ атқарушылық  әрекеттер жүргiзiлетiн орындарда  құқықтық тәртiптi қамтамасыз етуге  тартылуы мүмкiн.

4-тарау. АТҚАРУШЫЛЫҚ IС ЖҮРГIЗУДЕГI ХАБАРЛАМА ЖӘНЕ ШАҚЫРТУ

      Атқарушылық iс жүргiзудегi хабарлама және шақырту

      1. Атқарушылық iс  жүргiзуге қатысушылар атқарушылық  әрекеттер туралы және мәжбүрлеп  орындату шаралары туралы хабарламамен  хабарланады немесе сот орындаушысына  не атқарушылық әрекеттер жүргiзiлетiн  жерге шақыру қағазымен шақырылады. Хабарлама немесе шақыру қағазы  қолына тапсырылғаны туралы хабарландыруы  бар тапсырыс хатпен не жеделхатпен  жiберiледi. Осы туралы мәлiмделген  өтiнiшi болған жағдайда атқарушылық iс жүргiзуге қатысушылар телефонограммамен, ұялы байланыс немесе электрондық  почта арналары бойынша қысқа  мәтiндi хабарламалар арқылы, сондай-ақ  хабарламаны немесе шақыртуды  тiркеудi қамтамасыз ететiн өзге  де байланыс құралдары пайдаланылып  хабардар етiледi.

      2. Атқарушылық құжат  дереу орындалуға тиiстi жағдайларда, сондай-ақ мүлiкке тыйым салу  және өзге де қамтамасыз ету  шараларын қабылдау кезiнде сот  орындаушысы атқарушылық әрекеттердi жасауға және атқарушылық iс жүргiзуге  қатысушыларға бұл туралы алдын  ала хабарландырусыз мәжбүрлеп  орындату шараларын қолдануға құқылы.

      3. Атқарушылық iс  жүргiзуге қатысушыға арналған  хабарлама, егер атқарушылық iс жүргiзуге  қатысушы немесе оның өкiлi өзге  мекенжайды көрсетпесе, атқарушылық  құжатта көрсетiлген мекенжайға  жiберiледi. Хабарлама атқарушылық iс  жүргiзуге қатысушының жұмыс орны  бойынша жiберiлуi мүмкiн.

      Егер почта арқылы  жiберiлген хабарлама көрсетiлген  мекенжай бойынша адресаттың  болмауына байланысты қайтарылса, заңды мекенжайы немесе орналасқан  жерi мен атқарушылық құжатта  көрсетiлген мекенжайы бiрдей  болатын жағдайларды қоспағанда, сот орындаушысы хабарламаны  азаматтың заңды мекенжайы бойынша  немесе заңды тұлғаның орналасқан  жерi бойынша жiбередi.

      4. Ұйымға жолданған  хабарлама оның заңды мекенжайы  бойынша немесе оның өкiлiнiң  немесе филиалының заңды мекенжайы  бойынша жiберiледi. Хабарлама ұйымның  сот орындаушысына көрсеткен  мекенжайы бойынша жазбаша нысанда  жiберiлуi мүмкiн.

      5. Сот орындаушысына  келуден жалтарған адамдар сот  орындаушысының қаулысы негiзiнде  күштеп келтiрiлуi мүмкiн. Жеке сот  орындаушысының келуден жалтарып  жүрген адамды күштеп келтiру  туралы қаулысын сот санкциялауға  тиiс.

      28. Шақыру қағазын, хабарламаны жеткiзу және тапсыру

      1. Шақыру қағазы  немесе хабарлама почта арқылы  жеткiзiледi немесе сот орындаушысы  оларды жеткiзудi тапсырған адам  жеткiзедi және аумақтық бөлiмге  немесе жеке сот орындаушысының  кеңсесiне қайтарылуға тиiстi, қолына  тапсырылғаны туралы хабарландыруға  қолы қойғызылып, адресаттың жеке  өзiне тапсырылады. Егер шақыру  қағазы немесе хабарлама өзге  байланыс түрiмен жеткiзiлсе, онда  оларды адресатқа жеткiзу күнi мен уақыты белгiленген тәсiлмен  тiркеледi. Ұйымға арналған шақыру  қағазы немесе хабарлама ұйымның  қызметкерiне тапсырылады, ол тапсыру  туралы хабарламада өзiнiң тегiн, аты-жөнiн, лауазымын, алған күнi мен  уақытын көрсете отырып, шақыру  қағазын немесе хабарламаны алғаны  жөнiнде қол қояды.

      2. Егер шақыру  қағазын немесе хабарламаны жеткiзушi адам азаматты тұрғылықты жерiнен  немесе жұмыс орнынан таппаса, онда шақыру қағазы немесе  хабарлама сонымен бiрге тұратын  кәмелетке толған отбасы мүшелерiнiң  бiрiне олардың келiсiмiмен, ал олар  болмаған жағдайда тұрғын үй  пайдалану ұйымына, жергiлiктi басқару  органына немесе адресаттың тұрғылықты  жерi бойынша тиiстi атқарушы органға  немесе оның жұмыс орнындағы  әкiмшiлiкке тапсырылады. Мұндай жағдайларда  шақыру қағазын немесе хабарламаны  алған адам шақыру қағазының, хабарламаның түбiртегiне өзiнiң  тегiн, атын, әкесiнiң атын, сондай-ақ  адресатқа қандай қатысы барын  немесе атқаратын қызметiн жазып  көрсетуге тиiс. Шақыру қағазын  немесе хабарламаны қабылдап  алған адам оларды алғаш мүмкiндiк  болған кезде адресатқа кiдiртпей  тапсыруға мiндеттi.

      3. Адресат болмаған  кезде шақыру қағазын немесе  хабарламаны жеткiзушi адам тапсыру  туралы хабарламада адресаттың  қайда кеткенiн және оның қашан  келетiнiн жазады немесе мұндай  мәлiметтердiң жоқ екенi туралы  белгi қояды.

      29. Атқарушылық iс  жүргiзу кезiндегi мекенжайдың

              өзгеруi

      Атқарушылық iс жүргiзудiң  тараптары сот орындаушысына  атқарушылық iс жүргiзу кезiнде  өз мекенжайының өзгергенi туралы  хабарлауға мiндеттi. Мұндай хабарлау  болмаған жағдайда шақыру қағазы  немесе хабарлама сот орындаушысына  белгiлi соңғы мекенжайына жiберiледi және егер адресат бұл мекенжай  бойынша ендi тұрмайтын немесе  болмайтын жағдайда да жеткiзiлген  деп есептеледi.