Отчет по практике ШЧ-33 “Алматы сигнализация және байланыс дистанция ”

ΜΙ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

 

         Мен  практиканы ШЧ-33 “Алматы сигнализация және байланыс дистанция ” филиалында 2010 жылдың 1 маусым айынан 10 шілде айының аралығында өттім.

Кеңес Одағы кезінде темір  жол саласы экономиканың дамуына  елеулі рөл атқарған. Тәуелсіз мемлекет болып қалыптасқан кейін де темір жол саласының атқаратын үлесі өте зор. ШЧ-33 “Алматы сигнализация және байланыс дистанция” филиалы Қазақстан Республикасының Заңнамасына сәйкес құрылған және Директорлар Кеңесі шешімі бойынша қайта тіркеуден өткен. Филиал қызметкерлері мен жұмысшылары байланыс және сигнализация аясында сапалы техникалық қызмет көрсету және өндіріске жаңа технология енгізу арқылы  жоғары көрсеткіштерге жету бағытында жұмыс істеуде [5].

«Қазақстан темір жолы»  ұлттық копания» акционерлік қоғамының  ШЧ-33 “Алматы сигнализация және байланыс дистанция ” филиалы «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамның (бұдан әрі - Қоғам) Қоғам тұрған жерден тыс жерде орналасқан құрылымдық бөлімшесі болып табылады. Филиал өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына, Қоғамның бұйрықтарына, өкімдеріне және өзге актілеріне, Қоғамның Жарғысына, сондай-ақ осы Ережеге сәйкес жүзеге асырады. Филиал Қазақстан Республика Үкіметінің 15 наурыз 2002 жылдың № 310 «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясыны бекіткен қаулымен құрылған. Филиал Астана қаласының 2 сәуір 2004 жылдың Әділет Министрлігіне тіркеуге алынған (тіркеу куәлігі 11867 – 1901- АҚ).

Филиалдың басқару органдарына мыналар жатады:

- ең жоғарғы басқару  органы – жалғыз акционер;

- басқару органы –  директорлар Кеңесі;

- орындаушы орган –  басқарма;

- бақылау органы –  ішкі аудит.

         Филиалдың ағымдағы қызметін басқарма жүзеге асырады. Аталған қоғамның ең жоғарғы лауазымы оның Президенті болып саналады және оған барлық өкілеттік берілген. «Бухгалтерлік есеп туралы» заңға сәйкес, қоғамның Президентіне келесідей жауапкершілік жүктеледі:

- қоғамның бас бухгалтерін  іріктеу;

- бухгалтерлік есеп, есеп  беру және салық есеп жүйесін  ұйымдастыру;

- ішкі және сыртқы бақылау  тәртібін бекіту;

- есеп саясатының талабын  орындауды қамтамасыз ету.

         Филиалдың бас бухгалтеріне келесідей жауапкершіліктер жүктеледі:

- бухгалтер мамандарын  таңдау және олардың жұмысын  ұйымдастыру;

- жалпы бухгалтерлік есепті  жүргізу және салықпен есеп  айырысу;

     

 

 

1. ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс» дистанцияның     жалпы сипаттамасы, басқару құрылымы

 

1.1. ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс» дистанцияның қызмет түрі, мақсат-міндеттері

     

ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс» дистанция   филиалының негізгі міндеттері болып:

- байланыс және сигнализация, радиобайланыс құрылғыларының жұмысын    үздіксіз қамтамасыз ету;

- материалдық – техникалық  құралдарын дамыту;

- техникалық құрылғыларды  модернизациялау және жаңғырту;

- бекітілген жоспар негізінде  қызмет ету құрылғыларын жөндеуді  іске асыру.

Филиал магистральдық  теміржол желісінің қолданыстағы құрылғыларын, құрылыстарын және басқа да объектілерін пайдалану, дамыту, жаңғырту, Қоғамның алдына қойылған міндеттерге сәйкес техникалық саясатты жүзеге асыру,  сондай-ақ Филиалдың қызмет аясының  шекараларында орналасқан және Магистральдық  теміржол желісі дирекциясына тікелей  бағынатын Қоғам филиалдарының  экономикалық және қаржылық қызметін жоспарлау, талдау және бақылау мақсатында құрылған.

Филиал қызметінің мәні:

- филиалдың аумақтық шекарасында  орналасқан магистральдық теміржол  желісі дирекциясына бағынатын  Қоғам филиалдарының жолдарды, автоматика, телемеханика, байланыс, электрмен  жабдықтау құрылғыларын ағымды  күтіп –ұстау қызметтерін үйлестіру;

- жол шаруашылығының барлық  құрылғылары мен құрылыстарының  жұмысын талдау;

- құрылыстар мен құрылғыларды  дамыту, жаңғырту, жөндеу бойынша  келешектік, ұзақ мерзімдік, орта  мерзімдік және жылдық, индикативтік  жоспарлауды орындау;

- магистральдық теміржол  желісінің құрылыстары мен құрылғыларын  жөндеудің және ағымды күтіп  – ұстаудың озық технологиялық  әдістерін енгізу;

- ақпараттық жүйелерді,  сапа менеджменті жүйесін енгізу  бойынша іс – шаралар өткізу;

- жұмыс күшінің, материалдардың, қосалқы бөлшектердің, жанар –  жағармай материалдарының және  отын – энергетикалық ресурстардың  өнімінің,  шығынның техникалық  негізделген прогрессивтік нормаларын  енгізу.

Филиалдың қаржы – шаруашылық қызметі:

- Филиал оған Қоғам  бекітіп берген қаражаттан, сондай-ақ  Қоғамның жалпы теңгеріміне кіретін  ақшалай, материалдық құралдардан,  шаруашылық қызметтің барысында  сатып алынған құнды қағаздар  мн материалдық емес активтерден  тұратын мүлікке ие болады;

- Филиал теңгерімінде  есептелетін мүлік Қоғамның меншігі  болып табылады; 

- Филиал осы Ережеде  белгіленген міндеттерді орындау  үшін Қоғам белгілеп берген  шекте және шартпен қаржы –  шаруашылық қызметті жүзеге асырады. 

Қоғам қызметінің мәні:

- Қазақстан Республикасының  Үкіметі бекіткен бағдарлама  бойынша магистральдық темір  жол желісінің құрылысын, күтіп  ұсталуын және жаңғыртылуын жүзеге  асыру;

- тасымалдау процесін  бақылау;

- магистральдық теміржол  желісіне қызметтер көрсету;

- теміржол көлігімен жүктердің,  оның ішінде қауіпті жүктердің  тасымалдануын жүзеге асыру;

- теміржолдың жылжымалы  құрамын, оның ішінде қауіпті  жүктерді тасымалдау үшін қолданылатын  арнаы контейнерлерді жөндеу;

-жүк жіберушілердің, алушылардың  тасымалдауға қажеттілігін қанағаттандыру, тасымалданатын жүктердің сақталуын  және олардың белгіленген пунктеріне  дер кезінде жеткізілуін қамтамасыз  ету;

- маркетингтік қызмет;

- әртүрлі көлік түрлерін  пайдалана отырып тікелей және  аралас қатынастар жүйесін ұйымдастыру;

- Қазақстан Республикасының  тасымалдау әлеуетін барынша  толық пайдалану жөніндегі шараларды  жүзеге асыру;

- ақпараттық қызметтер  көрсету;

- Қоғамның қызметі туралы  материалдарды әзірлеу және қорыту, сыртқы экономикалыққызмет және  шетелдік ұйымдармен экономикалық  ынтымақтастықты дамыту.

Бухгалтерлік есебі 24.12.2008 жылдан Директорлар Кеңесінің шешімімен - бекітілген есептік саясат бойынша және ҚХЕС талаптарына сай жүргізіледі.

Негізгі құралдар есебі ҚХЕС-ке сәйкес жүргізілсе, ал тауарлы-материалдық  құралдар есебі ҚХЕС 2 –ге сәйкес жүргізіледі.

Салық жүйесіне тоқталатын болсақ, ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс» дистанция филиалы келесідей салық түрлері бойынша есеп береді:

1. әлеуметтік салық; 
2. табыс салығы.
3. міндетті зейнетақы қоры;
4. жер салығы;
5. көлік салығы;
6. меншік салығы.

4.01.2009 жылы өндірістік  қор 70648,0 мың теңгені құрады, салық  активтері 427 мың теңге, соның ішінде жер салығы артық төленген – 25 мың теңге, көлік салығы 15 теңге; меншік салығы 387 мың теңгені құрады.

       ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс» дистанция филиалы «АЛСН» радиобайланыс қызметін атқарады, оның шығыны 6369 мың теңгені құраған.

      Бухгалтерлік есебі АБУ «Фаворит» бағдарламасы арқылы жүргізіледі [5].

 

      

1.2. ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс дистанция»  филиалының басқару жүйесі

 

ШЧ-33 “Алматы байланыс және сигнализация дистанция” филиалының басқару жүйесі төмендегі 1-сызбада келтірілген:

 

Сызба- 1   

                       

 

 

 

 

 

 

                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Филиалды жалпы басқаруды Қоғам жүзеге асырады. Филиалды басқару бойынша Қоғамның құзыретіне:

- Филиал туралы Ережені  бекіту, оған өзгертулер мен толықтырулар  енгізу;

- Филиал туралы Ережені  бектіту, оған өзгертулер мен  толықтырулар енгізу;

- Филиал директорымен, оның  орынбасарымен, Филиалдың бас  инженерімен және бас бухгалтерімен  жеке еңбек шарттарын жасау,  өзгерту және бұзу;

-штаттық кестені бекіту  және Филиалдың құрылымын белгілеу;

- Филиалдың өндірістік  – қаржылық қызметінің жоспарларын  бекіту;

- Филиалдың материалдық  қаражаттарының  көлімін, нысанын,  сондай-ақ оларды бөлудің тәртібін  белгілеу.

 

 

1.3. ШЧ-33 «Алматы сигнализация және байланыс дистанция»  филиалының есептік саясаты

 

Қазақстанның бухгалтерлік есеп стандарттарында және ол бойынша  жасалған әдістемелік ұсыныстарында  басқарушылық пен қаржылық есебін жүргізудің қоғамдық тұрғысынан танылған тәсілдері  мен әдістері, ережелері мен қағидалары белгіленген, онда әрбір кәсіпорындардың  техникалық базасына, олардың шешетін  міндеттемелерінің күрделілігіне, басқарушы қызметкерлердің біліктілігіне  қарап нақтыланған.

Кәсіпорынның бастапқы бақылауын  жүзеге асыру үшін таңдап алынған  тәсілдер жиынтығы, құндық өлшемдері, ағымдағы топтастыруы және бухгалтерлік есептегі шаруашылық қызметіне жасалған қорытынды шолу фактілері кәсіпорынның есептік саясатында көрініс табуы  тиіс. Басқаща айтқанда, есептік  саясат - бұл бухгалтерлік есептің әдісін жүзеге асыратын тетігі.

Бухгалтерлік есеп жүйесін  жүргізудің жалпы қағидасы мен ережесі  нормативтік - құқықтық құжаттарда белгіленген.

 Оларды жүзеге асыру барысында нақты кәсіпорынның есептік саясаты келесідей жорамалдардан алынған жөн:

-  кәсіпорын өз мүлкімен өзімен-өзі болушылығы (кәсіпорын өз балансында тек заң бойынша танылған мүліктерді ғана көрсетеді, ал қалған барлық құндылықтар мен міндеттемелер баланстан тыс шоттарда есепке алынады);

- толассыз қызметі (есеп саясатының мәселесі бойынша қандай да бір қабылданатын шешім, кәсіпорын өз қызметін болашақ кезеңде тоқтатпайтындығы немесе қызмет масштабын қысқартпайтындығы басшылыққа алынуы керек);

- есеп саясатын пайдаланудың жүйелілігі(шаруашылық операциясын көрсету әдісінің тұрақтылығы, есеп беру жылының барысында міндеттеме мен мүлікті бағалау, сондай-ақ бір есептік жылдан басқасына өткен кезде де);

шаруашылық қызметіндегі фактілердің мерзімділік анықтылығы (әр фактілердің түскен немесе төленген кезіне қарамастан, олар өзінің орындалған немесе орын алған кезеңіне жатқызылуы керек).

Пайдаланатын есеп саясатының басты міндеті мен негізгі  арналымы- кәсіпорынның қызметін барынша  пара-пар көрсету, іс мүддесі үшін осы қызметтің тиімділігін реттеу мақсатында толық, объективті және шынайы ақпаратпен қалыптастыру.

Ол есеп процесінің барлық тараптарын қамтуы керек: әдістемелік, техникалық, ұйымдық жақтарын.

Әдістемелік аспектісі деп кәсіпорында өнімнің өзіндік құнын есептеу, амортизацияны шығару, міндеттеме мен мүлікті бағалау үшін пайдаланатын әдістерді айтады; техникалық деп осы әдістердің синтетикалық шоттарда көрсету сызбасы, есеп регистрлерінде осы әдістің қалай жүзеге асқандығын айтады; ұйымдық деп осы әдістердің бухгалтерлік қызмет тұрғысынан жүзеге асқандығын, оның кәсіпорынды басқару құрылымындағы алатын орнын айтады.

Есеп саясатының әдістемелік  бөлігі нақты шаруашылық ахуалынан, олардың қолдану тәртібінде белгіленген  және бухгалтерлік есеп Стандартының біршама рұқсатымен бухгалтерлік есепті жүргізудің белгілі бір әдістерінен  таңдап алу жолымен қалыптасады. Егер де стандартты бухгалтерлік есепті жүргізудің кейбір объектілері көрсетілмесе, онда бухшалтерлік есеп бойынша нормативтік  актілер мен заң талаптарына  сәйкес, кәсіпорынның өзі есеп жүргізудің процедурасын дербес әзірлей алады.

Есеп саясатын негіздеу және таңдау кезінде барынша жалпы  танылған талаптар мен қағидалар  басшылыққа алынады және оны сақтаған жағдайда кәсіпорын үшін де, жалпы  республика бойынша да шаруашылық жағдайына  бейімделген есеп саясатын қалыптастыру мүмкіндігі туады.

Атап айтқанда, есеп саясатын әзірлеген кезде кәсіпорын өз мүліктері мен міндеттемелерін  басқа кәсіпорынның мүліктері мен  міндеттемелерінен бөліп көрсетуі тиіс (яғни, мүліктік жеке дараланған қағидасы бойынша), кәсіпорын өзінің қол жетерлік болашақ кезеңінде өз қызметін жалғастыруды көздейтін болса, яғни өз қызметін тоқтату  жөнінде ниетінің жоқтығын білдірсе, онда толассыздық, үздіксіздік қағидасын  сақтанғаны болып табылады, кәсіпорын  өзі таңдап алған бухгалтерлік есепті жүргізудің тәсілін жүйелі пайдаланып, тек тиімді түзетулерді ғана жасап  отырса, онда ол жүйелілік қағидасын  сақтағаны, ал егер де кәсіпорында орын алған барлық шаруашылық фактілерін сол кезеңіне  жатқызатын болса, онда мерзімділігі анықталған қағидасын  ұстанғаны болып табылады. Бұдан  басқа мынандай талаптардыда ұстағаны жөн, атап айтқанда: