Компьютермен жумыс

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақстан Республикасының 

Бала құқықтары туралы конвенцияны 

іске асыруы туралы төртінші кезеңдік баяндама

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

 

Осы баяндама Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 1994 жылғы  
8 маусымдағы № 77 қаулысымен ратификацияланған 1989 жылғы 20 қарашада Нью-Йорк қаласында қол қою үшін ашық Бала құқықтары туралы конвенцияның 44-бабын орындау үшiн және 2005 жылғы 23 – 25 маусымда (HRI/MC 2005/3 құжаты) Адам құқықтары жөніндегі шарттық органдардың төртінші комитетаралық кеңесінде қабылданған Адам құқықтары туралы халықаралық шартқа сәйкес баяндамаларды ұсынудың келісілген басшылық қағидаттарында баяндалған талаптарға сәйкес дайындалды.

Баяндаманы дайындауға мемлекеттік органдардың: Денсаулық сақтау, Ішкі істер, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, Мәдениет, Байланыс және ақпарат, Әділет, Туризм және спорт министрліктері мен үкіметтік емес басқа да ұйымдардың өкілдері тартылды.

Баяндамада Бала құқықтары туралы конвенцияның негізгі ережелерiн іске асыру жөнiнде мемлекет қабылдап жатқан шаралар көрсетілген.

Қазақстан Республикасының Бала құқықтары  туралы конвенцияны (бұдан әрi – Конвенция) орындауы туралы алдыңғы баяндамалар 2003 және 2007 жылдары Бала құқықтары жөнiндегi комитеттiң (бұдан әрi – Комитет) 33-шi және 45-ші сессияларында қаралды.

2000 жылғы 6 қыркүйекте  Нью-Йоркте қол қойылған Балаларды саудалауға, балалар зинақорлығына және балалар порнографиясына қатысты Баланың құқықтары туралы конвенцияның Факультативтiк хаттамасының ережелерiн жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасы қабылдаған шаралар туралы бастапқы баяндама Комитетке  
2005 жылы жіберілді.

2000 жылғы 6 қыркүйекте Нью-Йоркте  қол қойылған Балалардың қарулы жанжалдарға қатысуына байланысты Баланың құқықтары туралы конвенцияның факультативтік хаттамасы бойынша Қазақстан Республикасының баяндамасы 2006 жылғы  
11 қыркүйекте Комитеттің 43-ші сессиясына ұсынылды.

Баяндама жасау үшін балалардың жағдайына, олардың құқықтарын қамтамасыз етуге және iске асыруға байланысты мәселелер құзыретiне кiретiн мүдделi министрлiктер мен ведомстволардың, жергiлiктi атқарушы органдардың материалдары, мемлекеттік статистика деректері, балалық шақ проблемаларымен айналысатын қоғамдық ұйымдардан алынған мәлiметтер пайдаланылды.

Баяндамада мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде 2008 жылы Әлеуметтанушылар мен саясаттанушылар қауымдастығы дайындаған «Балалардың шығармашылық өмірге қатысу құқығы: қамтамасыз ету және іске асыру», «Балалардың мәдени өмірге қатысу құқығы: қамтамасыз ету және іске асыру» арнайы зерттеу материалдары, 2010 жылы «Сандж» зерттеу орталығы өткізген балалардың заңды мүдделерін және құқықтықтарын қорғау жөніндегі құқықтық нормаларды сақтау туралы әлеуметтік зерттеу материалдары және т.б. пайдаланылды.

Осы баяндамаға Комитеттің 33-шi, 43-ші және 45-ші сессияларының ұсынымдарын орындау туралы ақпарат енгізілген.

 

 

1. Жалпы сипаттағы мәліметтер

Аумақ және халық

 

Қазақстан 2724,9 мың шаршы км. аумақты  алып жатыр.

2010 жылғы 1 қаңтардағы жағдай  бойынша әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктер  қатарына  
14 облыс, республикалық маңызы бар 1 қала және елорда – Астана қаласы, 175 аудан (оның ішінде қалалардағы 15 аудан), республикалық, облыстық және аудандық маңызы бар 86 қала, 7066 елдi мекен (35 кент және 7031 ауыл) кiредi.

Халықтың тығыздығы – 1 шаршы км-ге 5,9 адамнан.

Қазақстан Республикасы халқының саны 2011 жылғы 1 қаңтарға 16,4 млн адамды құрайды, оның ішінде  8,5 млн.  (52 пайызы) әйел және 7,9 млн. (48 пайызы) ер адамдар.

2010 жылғы 1 қаңтардағы жағдай  бойынша зейнеткерлер саны 1 млн. 662 мың адамды немесе елдегі халықтың жалпы санының 10 пайызын құрайды.      

                                          

 

Тұрғылықты халықтың жасы бойынша саны және құрамы

                                                                                                               (жыл басында)  

Жасы	Мың адам
	2007	2008	2009	2010	2011
Барлық халық	15 396,9	15 571,5	15 982,3	16 204,6	16 442,0
1 жасқа дейін	298,3	318,2	347,4	351,9	362,6
1-4	1 013,2	1 087,4	1 131,5	1 211,8	1 293,9
5-9	1 080,4	1 088,9	1 141,4	1 191,3	1 238,5
10-14	1 299,7	1 235,5	1 228,6	1 169,4	1 136,3
15-19	1 556,3	1 512,7	1 552,6	1 498,8	1 430,3
20-24	1 481,0	1 532,1	1 600,4	1 630,6	1 651,0
25-29	1 251,1	1 281,9	1 336,5	1 379,6	1 419,7
30-34	1 156,1	1 166,9	1 216,7	1 231,3	1 254,9
35-39	1 072,3	1 087,7	1 136,0	1 153,0	1 160,0
40-44	1 078,4	1 053,0	1 069,7	1 061,1	1 071,3
45-49	1 073,2	1 092,9	1 101,9	1 108,0	1 089,6
50-54	837,1	866,3	881,5	916,4	971,3
55-59	663,8	688,4	690,2	713,5	728,7
60-64	328,1	353,7	409,1	478,9	545,3
65 -69	512,5	474,0	403,0	341,6	292,7
70 және одан жоғары	695,4	731,9	735,9	767,2	795,9

 

 

Халықтың жалпы санынан  пайызбен                                                                                                                                                                   

                                                                                                                     (жыл басында)

	2007	2008	2009	2010	2011
Барлық халық	100,0	100,0	100,0	100,0	100
1 жасқа дейін	1,9	2,0	2,2	2,2	2,2
1-4	6,6	7,0	7,1	7,5	7,9
5-9	7,0	7,1	7,1	7,4	7,5
10-14	8,5	7,9	7,7	7,2	6,9
15-19	10,1	9,7	9,7	9,2	8,7
20-24	9,6	9,8	10,0	10,1	10,0
25-29	8,1	8,2	8,4	8,5	8,6
30-34	7,5	7,5	7,6	7,6	7,6
35-39	7,0	7,0	7,1	7,1	7,1
40-44	7,0	6,8	6,7	6,5	6,5
45-49	7,0	7,0	6,9	6,8	6,6
50-54	5,5	5,6	5,5	5,7	5,9
55-59	4,3	4,4	4,3	4,4	4,4
60-64	2,1	2,3	2,6	3,0	3,3
65 -69	3,3	3,0	2,5	2,1	1,8
70 және одан жоғары	4,5	4,7	4,6	4,7	4,8

 

Балалар мен жастардың (0-19 жастағы) гендерлік құрамы 2011 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша (ел халқының жалпы құрылымына қарағанда) ер жынысты, 20 жастан бастап 65 жасқа дейін және одан жоғары - әйел адамдардың сандық және салыстырмалы артықшылығын айғақтайды.

60 жастан асқан және одан үлкен жастағы әйелдер саны ерлерге қарағанда екі есеге жуық артық. Тұтастай алғанда, 2007 жылмен салыстырғанда республика бойынша 65 жастан 69 жасқа дейінгі халық саны кеміді, бірақ өмір сүру ұзақтығы мен 70 және одан жоғары жастағы халық саны өсті.

 

2011 жылғы 1 қаңтарға  халықты жынысы мен жасы бойынша бөлу

 

Жасы	2007 жыл			2010 жылғы 1 қаңтарға			2011 жылғы 1 қаңтарға
	барлығы	ерлер	әйелдер	барлығы	ерлер	әйелдер	барлығы	ерлер	әйелдер
Барлығы	15396878	7409284	7987594	16204617	7808753	8395864	16441959	7925957	8516002
0-4	1311562	672577	638985	1563712	803830	759882	1656534	851400	805134
5-9	1080417	554059	526358	1191266	610768	580498	1238493	635510	602983
10-14	1299703	662635	637068	1169449	597916	571533	1136310	580808	555502
15-19	1556311	790625	765686	1498831	756991	741840	1430345	726560	703785
20-24	1481032	749905	731127	1630574	808967	821607	1651031	818643	832388
25-29	1251044	627817	623227	1379637	687466	692171	1419667	705831	713836
30-34	1156012	569283	586729	1231291	607032	624259	1254930	620096	634834
35-39	1072279	524199	548080	1153035	562477	590558	1159984	564339	595645
40-44	1078383	516921	561462	1061115	512068	549047	1071274	518649	552625
45-49	1073229	505570	567659	1108031	527092	580939	1089644	517090	572554
50-54	837138	380092	457046	916434	423162	493272	971264	450324	520940
55-59	663799	291414	372385	713538	314714	398824	728677	322422	406255
60-64	328083	136542	191541	478909	202562	276347	545269	229278	315991
65 және одан жоғары	1207886	427645	780241	1108795	393708	715087	1088537	385007	703530

 

Соңғы 5 жылда жас ұрпақтың (0 жастан 29 жасқа дейін) жалпы үлесі халықтың жалпы санының 50 %-нан артық. Егер 2007 жылы 0 жастан 29 жасқа дейінгі жастар саны 7 980,0 болса, 2011  жылдың басында – 8 532,3 болды.

0 жастан 4 жасқа дейінгі балалардың  саны 300 мыңнан астам өсті.

 

 

Қазақстан Республикасындағы 0 жастан 19 жасқа дейінгі балалар  саны

 

Жасы, жыл	Барлық халық
	2007	2009	2010	2011
0	318159	347404	351920	362630
1	297598	305865	346688	351459
2	275150	289109	305841	346814
3	269761	269847	289237	306168
4	244938	266643	270026	289463
5	223923	245116	266795	270342
6	217295	232737	245327	267071
7	217359	221669	232952	245596
8	211338	224050	221949	233273
9	218930	217806	224243	222211
10	216588	223989	218023	224527
11	227343	225280	224118	218271
12	249898	243083	225488	224386
13	269491	258451	243222	225710
14	272169	277924	258598	243416
15	281659	284778	277876	258716
16	293220	298724	284767	277958
17	302202	310231	298819	284945
18	312660	327783	310027	298803