Компьютермен жумыс

 

Үй шаруашылықтарының мөлшері

 

2009 жылғы Ұлттық халық санағының қорытындылары бойынша отбасының орташа мөлшері 3,5 адамды құрады. Неғұрлым кең таралған отбасы екі адамнан құралған – 30%,  үш – 27%, төрт – 22%, бес және одан көп – 21%.

18 жасқа дейінгі балалардың 72 %-ы – ата-анасымен, 15 %-ы – тек анасымен, 6 %-ы – тек әкесімен, 6 %-ы – ата-анасыз тұрады.

 

 

2011 жылғы  қаңтардағы халықтың жан басына шаққандағы

  орташа ақшалай кірісін бағалау 

 

Алдын ала деректер бойынша 2010 жылғы желтоқсанда халықтың жан басына шаққандағы  номиналды орташа ақшалай кірісі 41122 теңгені құрап, 2009 жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда 17,0 %-ға ұлғайды. Нақты ақшалай кіріс 8,2 %-ға өсті.

2010 жылғы желтоқсандағы жан басына шаққандағы орташа ақшалай кірісінің мөлшері бойынша Атырау облысы, Алматы және Астана қалалары көш бастап отыр, мұнда аталған көрсеткіш орташа республикалық деңгейден 2,3 – 1,7 есе артық.

2010 жылғы желтоқсанда тұрғындар кірісінің шамасы орта есеппен республикалық деңгейдің 61,4 %-ын және 74,0 %-ын құраған Оңтүстік Қазақстан, Алматы және Жамбыл облыстары кірісі ең төменгі деңгейдегі өңірлердің қатарында байқалған. Сонымен қатар, Қостанай және Алматы облыстарында тұрғындардыың нақты ақшалай кірісінің неғұрлым жоғары өсу қарқыны байқалды.

2011 жылғы 1 қаңтарда өңірлер бойынша  ең төменгі және ең жоғарғы  коминалды ақшалай кіріс арасындағы қатынас 3,8 есені құрады (2010 жылғы қаңтарда – 3,9 есе). 

 

 

                    Қазақстан Республикасындағы кедейшілік деңгейінің серпіні                                                                                                                                                                                                           

                                                                                                                                                                                                                                        пайызбен

          I т.      I I т.      I I I т.        IV т.        I т         I I т.      I I I т.        IV т      I т         I I т.      I I I т.        IV т      I т         I I т.      I I I т.        IV т     I т         I I т.      I I I т.        IV т

 

         2006 ж.                           2007 ж.                    2008 ж.                     2009 ж.                       2010 ж.     

әр тоқсан бойынша кірісі күнкөріс деңгейінен төмен тұрғындардың үлесі

бір жылда орта есеппен кірісі күнкөріс деңгейінен төмен тұрғындардың үлесі

 

 

Халықтың тұрмыс деңгейінің индикаторлары

 

№	Индикаторлар	2007	2008	2009	2010
1	Кірісі күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі, %	12,7	12,1	8,2	6,5
	қала	6,9	8,1	4,1	3,7
	ауыл	18,1	15,9	12,1	10,1
2	Кірісі азық-түлік қоржынының құнынан төмен халықтың үлесі, %	1,4	1,2	0,6	0,4
	қала	0,7	0,6	0,2	0,3
	ауыл	2,1	1,7	0,9	0,6
3	Кедейлік тереңдігі, %	2,4	2,3	1,3	1,1
4	Кедейлік өткірлігі, %	0,8	0,7	0,3	0,3
5	Үй шаруашылықтарының халықтың жан басына шаққандағы орташа кірісі (тұтынуға пайдаланылған), теңге	16 935	20 037	21 348	26 152
	қала	19 865	23 365	25 008	30 529
	ауыл	13 687	16 271	17 136	20 985
66	Тұтынуға пайдаланылған кірістердің күнкөріс деңгейімен қатынасы, %	175,4	162,1	168,6	193 .9
77	Халықтың жан басына шаққандағы номиналды орташа ақшалай кірісі, теңге	25 226	32 984	34 828	40 473
78	Нақты ақшалай кіріс индексі,  %	118,9	111,8	96,9	110,2
89	Халықтың жан басына шаққандағы орташа ақшалай шығысы, теңге	15 516	18 324	19 718	24 460
	қала	19 172	22 569	24 220	29 754
	ауыл	11 465	13 520	14 537	18 209
110	10% неғұрлым көп және 10% неғұрлым аз қамтамасыз етілген  халықтың арақатынасы	7,2	6,2	5,3	5,7
111	Кірістің шоғырлану коэффициенті (Джини индексі)	0,309	0,288	0,267	0,278
112	Үй шаруашылығының орташа мөлшері, адам	3,4	3,3	3,4	3,5
	қала	2,9	2,9	3,0	3,2
	ауыл	3,9	3,9	4,0	4,2

 

Күнкөрістің деңгейі азық-түлік  өнімдерінің 43 атауы бойынша айқындалды және ондағы азық-түлік қоржынының пайыздық арақатынасы 60%-ды құрайды.

 

 

Табысы төмен  халықтың үлесі

 

 

 

 

                                                                

 

кірісі күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі

кірісі азық-түлік жиынтығының құнынан төмен халықтың үлесі

 

Күнкөріс деңгейінен төмен тұратын тұрғындардың үлесі бірнеше жыл бойы қатарынан азаюға оң үрдіс алып, 2010 жылы 6,5%-ды құрады.

 

Қылмыс  жасаған  адамдар саны

 

(барлығы, адам)
	2007		2008		2009		2010
	Барлы-ғы	Оның ішінде кәме-летке толма-ғандар	Барлы-ғы	Оның ішінде кәме-летке толма-ғандар	Барлы-ғы	Оның ішінде кәме-летке толма-ғандар	Барлы-ғы	Оның ішінде кәмелет-ке толма-ғандар
Қазақстан Республикасы	79641	8344	78078	7519	78673	6651	84 411	6 070
Ақмола	4651	482	4563	446	5074	488	5 537	433
Ақтөбе	3783	298	3735	321	3442	269	3 820	198
Алматы	6289	652	6484	679	6610	488	6 359	466
Атырау	2370	203	2286	166	2267	151	2 474	132
Шығыс Қазақстан	10134	1319	9989	1078	10681	1112	10 498	943
Жамбыл	3387	379	3431	367	3689	368	3 614	316
Батыс Қазақстан	3419	476	3387	446	3083	328	3 716	337
Қарағанды	7176	771	7012	735	6974	664	7 459	744
Қостанай	5864	946	6015	764	5624	588	5 712	440
Қызылорда	3013	273	2671	181	2841	184	2 978	170
Маңғыстау	1934	219	2302	322	2051	216	2 163	232
Павлодар	5573	687	5051	580	5021	511	5 289	441
Солтүстік Қазақстан	3497	358	3147	256	3135	207	3 650	209
Оңтүстік Қазақстан	5409	536	5403	519	5711	513	6 116	477
Астана қ.	2091	148	2190	144	2421	135	2 474	110
Алматы қ.	5592	347	5320	337	5420	296	8 475	309

 

 

 

 

Адам құқығын  қорғау және мадақтау үшін жалпы шектеулер

Адам құқығы саласындағы халықаралық нормаларды қабылдау

 

Қазақстан ратификациялаған халықаралық  шарттар бала құқығын іске асыруға ықпал етеді. Қазақстан адам құқықтары саласындағы әмбебап халықаралық шарттардың көпшілігіне қатысады.

2005 жылы Қазақстан Нью-Йоркте 1950 жылғы 21 наурызда жасалған Адамдарды сатуға және үшінші тұлғалардың жезөкшелікті пайдалануына қарсы күрес туралы конвенция мен оған Қорытынды хаттаманы ратификациялады.

Мыналар 2008 жылы ратификацияланды:  

2000 жылғы 13 желтоқсанда  Палермо қаласында қол қойылған Біріккен Ұлттар Ұйымының Трансұлттық ұйымдасқан қылмысқа қарсы конвенциясы мен Біріккен Ұлттар Ұйымының Трансұлттық ұйымдасқан қылмысқа қарсы конвенциясын толықтыратын Адамдарды, әсіресе әйелдер мен балаларды сатудың алдын алу мен жолын кесу және ол үшін жазалау туралы хаттама (Нью-Йорк қаласы, 2000 жылғы 15 қараша).

1930 жылғы 28 маусымда Женева қаласында қол қойылған Халықаралық еңбек ұйымының № 29  Мәжбүрлі немесе міндетті еңбек туралы конвенциясы, 1957 жылы 25 маусымда Женева қаласында қол қойылған Халықаралық еңбек ұйымының №105 Мәжбүрлі еңбекті жою туралы конвенциясы, 1999 жылғы 17 маусымда Женева қаласында қол қойылған Халықаралық еңбек ұйымының № 182 Балалар еңбегінің ең жаман түрлеріне тыйым салу және жою жөніндегі шұғыл шаралар туралы конвенциясы ратификацияланды. Бұдан басқа, Қазақстан 1977 жылғы 8 маусымда Женева қаласында қол қойылған, құлдыққа және кез келген нысандағы құл саудасына тыйым салатын 1949 жылғы 12 тамыздағы Халықаралық қарулы қақтығыстардың құрбандарын қорғауға қатысты Женева конвенциясына қосымша хаттамаға (Хаттама II) қосылды.

2010 жылы 1993 жылғы 29 мамырда Гаага қаласында қол қойылған  Балаларды қорғау және баланы шетелдiк асырап алуға қатысты ынтымақтастық туралы конвенция ратификацияланды.

Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес аталған халықаралық шарттар ратификацияланғандықтан, олардың республика заңдарының алдында басым күші болады және халықаралық шарттан оны қолдану үшін заң шығару талап етілетіні туындайтын жағдайлардан басқа кездерде тікелей қолданылады.

 Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдайды. 

Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдары өз құзыреті шегінде халықаралық шарттардан туындайтын Қазақстан Республикасы міндеттемелерінің орындалуын және құқықтарының жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді.

Ратификацияланған халықаралық  нормаларды сот практикасында белсенді қолдануды қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты 2008 жылғы 10 шілдеде «Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының нормаларын қолдану туралы» нормативтік қаулы қабылдады. Сөйтіп ол судьяларды Қазақстан Республикасында қолданылатын құқықтың құрамдас бөлігі болып табылатын республика қатысатын халықаралық шарттардың нормаларын басшылыққа алуға міндеттеді.

 

 

Ұлттық деңгейде адам құқықтарын қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі жалпы құқықтық шектеулер

 

2007 жылғы қаңтарда жәке және заңды тұлғалардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн iске асыру және қорғау мақсатында олардың мемлекеттік органдарға өтiнiш беруі мен оларды қарау тәртібін белгілейтін «Заңды және жеке тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

Заңда азаматтардың шағым, сұрау, арыз жазылған өтініштерін қарау тәртібі де, осы өтініштерге жауап беру тәртібі де анық әрі нақты жазылған.

Мемлекеттік органдар мен соттан басқа, Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссия, Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілетті өкіл (омбудсмен), Балалардың құқықтарын қорғау комитеті, Қазақстан халқы Ассамблеясы сияқты құқық қорғау ұйымдары жұмыс істейді.

Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссия 
      1994 жылғы 12 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен консультативтік-кеңесші орган ретінде Мемлекет басшысы жанынан Адам құқықтары жөніндегі комиссия құрылды. Адам құқықтары жөніндегі комиссия қызметінің негізгі бағыты Мемлекет басшысына өзiнiң адам құқықтары мен бостандықтарының кепiлi ретiндегi конституциялық өкiлеттiктерiн iске асыруға жәрдемдесу болып табылады. Комиссия адам құқықтары саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру және құқық қорғау тетіктерінің тиімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар әзірлейді. Комиссияға түсетін өтініштер, ең алдымен, адам құқықтарының ахуалын зерделеу, заңнамалық базадағы және мемлекеттік органдардың құқық қорғау практикасындағы кемшіліктерді анықтау үшін қажет.

 Комиссия мемлекеттік органдармен, соттармен, прокуратурамен, полициямен, сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс-қимыл жасайды, олардың бірлескен қызметі қазақстандықтардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғауға бағытталған.

Қазақстан Республикасындағы  Адам құқықтары жөніндегі уәкілетті өкіл

Адам құқықтары жөніндегі уәкілетті өкіл лауазымы Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылғы 19 қыркүйектегі Жарлығымен құрылды.