Осы Заң білім беру

Интернатура туралы ережені денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

22-бап. Жоғары оқу  орнынан кейінгі білім берудің  кәсіптік оқу бағдарламалары

1. Жоғары оқу орнынан  кейінгі білім берудің кәсіптік  оқу бағдарламалары жоғары білікті  ғылыми және педагог кадрлар  даярлауға, олардың ғылыми және  педагогтік даярлық деңгейін  дәйектілікпен арттыруға бағытталған.

2. Жоғары оқу орнынан  кейінгі білім беретін кәсіптік оқу бағдарламаларының мазмұны: базалық және бейіндік пәндерді қамтитын теориялық оқытуды; пракиканы; диссертация жаза отырып ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуді көздейді.

3. Резидентураның кәсіптік  оқу бағдарламаларын игеру денсаулық  сақтау саласындағы уәкілетті  орган тізбесін бекіткен клиникалық  мамандықтар бойынша жоғары медициналық  білім алған азаматтарды клиникалық  практикаға жіберудің міндетті  шарты болып табылады.

23-бап. Қосымша  білім берудің білім беретін оқу бағдарламалары

1. Қосымша білім берудің  білім беретін оқу бағдарламалары білім алушылардың және тәрбиеленушілердің білім алу және мәдени қажеттіліктерін жан-жақты қанағаттандыруға бағытталған.

2. Қосымша білім берудің  білім беретін оқу бағдарламалары мазмұнына және бағытына қатысты:

1) білім алушылар мен  тәрбиеленушілерге қосымша білім  беру;

2) мамандарды қайта даярлау  және біліктіліктерін арттыру  оқу бағдарламалары болып бөлінеді.

3. Мемлекеттік білім беру  ұйымдары іске асыратын қосымша  білім берудің білім беретін оқу бағдарламаларын оларға катысты мемлекеттік басқару органының функцияларын атқаратын органдар бекітеді.

24-бап. Ересектерге  білім беру

Ересектерге (он сегіз жасқа толған адамдарға) білім беру қоғамда болып жатқан әлеуметтік-экономикалық өзгерістерге сәйкес білімдер мен дағдылардың қосымша көлемін алу үшін олардың өмір бойы білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

Ересектерге білім беруді білім беру ұйымдары, сондай-ақ қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын құрылымдық бөлімшелері бар заңды тұлғалар іске асырады.

25-бап. Эксперименттік  білім беретін оқу бағдарламалары

Эксперименттік білім беретін оқу бағдарламалары оқытудың жаңа технологияларын сынақтан өткізуге, білім берудің жаңа мазмұнын енгізуге бағытталған. 

 

5-тарау. БІЛІМ  БЕРУ ҚЫЗМЕТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ 

 

26-бап. Білім алушылар  мен тәрбиеленушілерді білім  беру ұйымдарына қабылдауға қойылатын  жалпы талаптар 

1. Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау тәртібі тиісті үлгідегі оқу орындарына қабылдаудың үлгілік ережесімен белгіленеді.

2. Білім беру ұйымдарының қызмет көрсету аумақтарында тұратын барлық балаларды қабылдауды қамтамасыз ететін мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау тәртібі үлгілік қабылдау ережелерінің негізінде жергілікті атқарушы органдары бекіткен қабылдау ережесімен белгіленеді.

3. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары  оқу орнынан кейінгі білім  берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын  іске асыратын білім беру ұйымдарына  оқуға қабылдау конкурстық негізде  азаматтардың өтініші бойынша  жүзеге асырылады. Конкурстың шарттары  білім алу құқықтарын сақтауға  кепілдік беруге және неғұрлым  қабілетті және тиісті деңгейдегі  кәсіптік оқу бағдарламаларын  меңгеруге даярлығы бар азаматтарды қабылдауды қамтамасыз етуге тиіс.

4. Қазақстан Республикасының  заңнамасында белгіленген тәртіппен  жыл сайын бекітілетін мамандықтар  тізбесіне сәйкес оқытудың күндізгі  нысаны бойынша шетелдік жоғары  оқу орындарында жоғары білім  алу үшін Қазақстан Республикасы  азаматының конкурстық негізде  “Болашақ” халықаралық степендиясын  алу құқығы бар.

5. Білім беру гранттарын  алуға, сондай-ақ техникалық және  кәсіптік, орта білім беруден  кейінгі және жоғары білімді  кадрлар даярлауға мемлекеттік  тапсырыс бойынша білім алушылардың  құрамына алуға конкурс өткізу  кезінде:

1) “Алтын белгі” белгімен  марапатталған адамдардың;

2) білім беру саласындағы  уәкілетті орган тізбесін айқындайтын  жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалар мен ғылыми жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған), орындаушылардың республикалық және халықаралық конкурстары мен спорттық жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған) соңғы үш жылдағы жеңімпаздарының, сондай-ақ өздері таңдаған мамандықтары олимпиадалардың, конкурстың немесе спорттық жарыстың пәніне сәйкес келген жағдайда, ағымдағы жылғы жалпы білімберетін пәндер бойынша республикалық олимпиадалар мен ғылыми жарыстардың (бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталған) жеңімпаздарының басым құқығы бар.

Білім беру гранттарын алуға арналған конкурсты өткізу кезінде көрсеткіштер бірдей болған жағдайда жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалардың, медициналық-әлеуметтік сараптаманың қорытындысына сәйкес тиісті білім беру ұйымдарында оқуға болатын жағдайда І және ІІ топтағы мүгедектердің, жеңілдіктер мен кепілдіктер бойынша соғысқа қатысушылар мен соғыс мүгедектеріне теңестірілген адамдардың, бала кезінен мүгедектердің, мүгедек-балалардың және үздік білімі туралы құжаттары (куәліктері, аттестаттары, дипломдары) бар адамдардың басым құқығы бар.

6. Техникалық және кәсіптік білім алу үшін жоғары техникалық мектептерге оқуға қабылдау білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындаған шарттармен жүзеге асырылады.

7. Жоғары оқу орнынан  кейінгі кәсіптік білім алу  үшін жоғары оқу орындарына  және ғылыми-зерттеу ұйымдарына  оқуға қабылдау білім беру  саласындағы уәкілетті орган  белгілеген тәртіппен конкурстық  негізде азаматтардың өтініштері  бойынша жүзеге асырылады.

8. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және  жоғары білім беретін кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға түсу кезінде:

1) І, ІІ топтағы мүгедектер, бала кезінен мүгедектер, мүгедек-балалар  арасынан шыққан азаматтар үшін;

2) жеңілдіктер мен кепілдіктер  бойынша соғысқа қатысушылар  мен соғыс мүгедектеріне теңестірілген  адамдар үшін;

3) ауылдың (селоның) әлеуметтік-экономикалық  дамуын айқындайтын мамандықтар  бойынша ауыл (село) жастары арасынан  шыққан азаматтар үшін;

4) Қазақстан Республикасының  азаматтары болып табылмайтын  ұлты қазақ адамдар үшін;

5) жетім балалар және  ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған  балаларды қабылдау үшін квота  көзделеді.

9. Арнаулы немесе шығармашылық  дайындықты қажет ететін мамандықтарға  оқуға қабылдау арнаулы немесе  шығармашылық емтихандар нәтижелерін  ескере отырып жүзеге асырылады. Мамандықтар тізбесі және арнаулы  немесе шығармашылық емтихандарды  өткізу тәртібі үлгілік қабылдау  ережелерімен белгіленеді.

10. Рухани (діни) білім беру  ұйымдарына оқуға қабылдау орта  білімі бар адамдар арасынан  құрылтайшы белгілеген тәртіппен  жүзеге асырылады.

11. Мемлекеттік құпиялармен  жұмыс істеу талап етілетін  техникалық және кәсіптік, орта  білімнен кейінгі және жоғары  білім берудің жекелеген мамандықтары  бойынша мемлекеттік білім беру  тапсырыстарымен оқуға қабылдау  Қазақстан Республикасының мемлекеттік  құпиялар туралы заңнамасына  сәйкес ұлттық қауіпсіздік органдарының  рұқсаты бар білім беру ұйымдарында  жүзеге асырылады.

12. Білім беру ұйымдарына  оқуға қабылдау тәртібін осы  Заңмен және қабылдаудың тиісті  үлгілік ережелерімен реттелмеген  бөлігінде білім беру ұйымдарының  құрылтайшысы немесе құрылтайшылары (мемлекеттік басқару органы) белгілейді.  

13. Оқуға түскен адамдармен  техникалық және кәсіптік, орта  білімнен кейінгі, жоғары және  жоғары білімнен кейінгі білім  беру ұйымдары үлгі нысанын  білім беру саласындағы уәкілетті  орган бекітетін шарт жасасады.

27-бап. Білім алу  нысандары

Жеке адамның қажеттіліктері мен мүмкіндіктері ескеріле отырып, білім беретін оқу бағдарламаларының мазмұнына, білім берудің әрбір деңгейін алуға қол жеткізу жағдайларының жасалуына қарай оқыту күндізгі, кешкі, сырттай оқу және экстернат нысанында жүзеге асырылады.

28-бап. Оқу және  тәрбие процесін ұйымдастыру

1. Білім беру ұйымдарындағы  оқу және тәрбие процесі жұмыстық  оқу бағдарламалары мен жұмыстық  оқу жоспарларына сәйкес жүзеге  асырылады.

2. Білім беру ұйымдары  жүзеге асыратын оқу және тәрбие  жұмысын жоспарлау мен есепке  алу оқу және тәрбие процесін  ұйымдастырудың негізі болып  табылады.

Оқу және тәрбие жұмыстарын жоспарлау оқу жоспарлары мен бағдарламаларының толық көлемде уақтылы және сапалы орындалуын қамтамасыз етуге тиіс.

Білім беру ұйымдарындағы оқу және тәрбие жұмыстарын жоспарлау оқу жылына арналған оқу-тәрбие процесінің графигі мен теориялық және практикалық сабақтардың кестесін бекіту арқылы жүзеге асырылады.

Білім беру ұйымдарындағы оқу және тәрбие жұмыстарының есебі теориялық және өндірістік оқытудың есепке алу журналдарын және оқу бағдарламаларының оқу сағаттарында орындалуын есепке алу табельдерін жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

3. Білім беру ұйымдарындағы  тәрбие бағдарламалары оқу процесінің құрамдас бөлігі болып табылады және білім алушылардың, тәрбиеленушілердің патриоттық, азаматтық, интернационалдық, жоғары моральдық және имандылық сезімін қалыптастыруға, сондай-ақ жан-жақты қызығушылықтары мен қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Білім беру ұйымдарында нәсілдік, этностық, діни, әлеуметтік ымырасыздық пен айрықшалықты насихаттауға, милитаристік және де халықаралық құқық пен ізгіліктің жалпыға танылған принциптеріне қайшы келетін өзге де идеяларды насихаттауға тыйым салынады.

4. Оқу және тәрбие процесі  білім алушылардың, тәрбиеленушілердің, педагог қызметкерлердің адамгершілік  қадір-қасиетін өзара құрметтеу  негізінде жүзеге асырылады.

Білім алушылар мен тәрбиеленушілерге қатысты күш көрсету, моральдық және психикалық қысым жасау әдістерін қолдануға жол берілмейді.

5. Азаматтарды күндізгі  бөлімдерінде оқыту уақыты мерзімді  әскери қызметті өткеруге теңестірілетін  білім беру ұйымдарындағы білім  беру қызметін ұйымдастыру тәртібін  олардың мемлекеттік басқару  органдары айқындайды.

6. Әскерге шақырылуға  дейінгі және шақырылу жасындағы  білім алушылардың негізгі орта  білім беру базасындағы алғашқы  әскери даярлығы - жалпы орта білім  берудің жалпы орта білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беретін кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында (арнаулы білім беру ұйымдарынан басқа), ал жоғары білім беретін кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен әскери кафедраларда жүзеге асырылады.

7. Білім беру ұйымдары  білім алушылардың білім беретін оқу бағдарламаларын меңгеруін бақылау мақсатында білім алушылардың үлгерімін ағымдағы бақылауды және білім алушыларды аралық аттестаттауды жүзеге асырады.

Білім беру ұйымдары білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылауды және білім алушыларды аралық аттестаттауды жүргізудің нысандарын, тәртібін және мерзімділігін таңдауда дербес болады.

8. Негізгі орта, жалпы  орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары  және жоғары оқу орнынан кейінгі  білім берудің білім беретін оқу бағдарламаларын меңгеру білім алушыларды міндетті қорытынды аттестаттаумен аяқталады.

9. Жалпы орта білім  беру ұйымдарында білім алушыларды  және оқуын бітіретін жылы  орта білімнен кейінгі немесе  жоғары білім беретін ұйымдарға оқуға түсуге ниет білдірушілерді қорытынды аттестаттау ұлттық бірыңғай тестілеу нысанында жүзеге асырылады.

10. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім  беру ұйымдарының білім алушыларын  қорытынды аттестаттау:

1) білім беру ұйымдарында  білім алушыларды қорытынды аттестаттауды;

2) кәсіптік даярлығының  деңгейін бағалауды және біліктілікті  беруді қамтиды.

Жоғары білімнен кейінгі кәсіптік оқу бағдарламаларын меңгерген білім алушыларды қорытынды аттестаттау ерекшеліктерін білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

11. Білім беру ұйымдары  кәмелетке толмаған білім алушылардың, тәрбиеленушілердің ата-аналарына  және өзге де заңды өкілдеріне  оқу және тәрбие процесінің  барысымен және мазмұнымен, сондай-ақ білім алушылардың үлгерімімен танысу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

29-бап. Ғылыми және  оқу-әдістемелік жұмысты ұйымдастыру

1. Ғылым мен білімді  интеграциялау, оқу және тәрбие  процесін қамтамасыз ету және  жетілдіру, оқытудың жаңа технологияларын  әзірлеу және енгізу, білім беру  ұйымдарында және тиісті инфрақұрылымда  педагог қызметкерлердің біліктілігін  арттыруды қамтамасыз ету мақсатында  ғылыми және оқу-әдістемелік жұмыс  жүзеге асырылады.

2. Ғылыми және оқу-әдістемелік  жұмысқа басшылық жасау:

жалпы орта білім беру ұйымдарында аудандық (қалалық) білім бөлімдерінің әдістемелік кабинеттеріне;

техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында облыстық (қалалық) білім департаменттерінің әдістемелік кабинеттеріне жүктеледі.

3. Білім беру ұйымдарында  және тиісті инфрақұрылымда, оның  ішінде ғылыми және оқу-әдістемелік  қамтамасыз ету ұйымдарында ғылыми  және оқу-әдістемелік қызметті  үйлестіру білім беру саласындағы  уәкілетті орган белгілеген тәртіппен  жүзеге асырылады.