Техникалық-экономикалық негіздеме

Îëàé áîëñà,

        .

Авариялық жарықтандыру кезінде жарықтандыру мөлшері 2 лк-дан кем болмауы тиіс. Авариялық жарықтандыру көзі ретінде генераторларды пайдаланады.

 

6.3.2.Âåíòèëÿöèÿíû  åñåïòåó

Слесарлы-механикалық учаскесінде ìåõàíèêàëûº º½éûëûï ñîðûëàòûí âåíòèëÿöèÿ ºàðàñòûðûëàäû. Æàñàíäû âåíòèëÿöèÿíû åñåïòåó êåçiíäå ºàæåòòi àóà àëìàñóäû àíûºòàéäû /2/:

                 ,

ì½íäà¹û  - ó÷àñêå ê¼ëåìi, ì³;

                    - àóà àëìàñó êîýôôèöèåíòi, 

                         .

      Q=2 × 486 =  972 м³/ч.

Åñåïòåëãåí  àóà àëìàñó áîéûíøà âåíòèëÿòîð òà»äàï àëàìûç /2/:

Ìîäåëi - ÖÀÃÈ -4;

Òèïi      - îñüòiê;

өíiìäiëiãi - 1000 ì³/ñà¹.;

өðiñòåòåòií ºûñûìû - 90 Ïà;

Àéíàëó æèiëiãi - 1500 àéí/ìèí.

 ÏÝÊ - 0,5.

Âåíòèÿëòîð  ò½òûíàòûí ºóàò êåëåñi ¼ðíåêòåí àíûºòàëàäû /10/:

                                      ,

ì½íäà¹û   âåíòèëÿòîðäû» ¼íiìäiëiãi, ì³/ñà¹.;

                  âåíòèëÿòîð ¼ðiñòåòåòií ºûñûì, Ïà;

                  âåíòèëÿòîð ÏÝÊ-i;

                  áåðiëiñ ÏÝÊ-i, âåíòèÿëòîðäû ºîç¹àëòºûøïåí áið áiëiêòå

                         îðíàëàñòûð¹àíäà  .

                     êÂò.

Ýëåêòð ºîç¹àëòºûøûíû» òà¹àéûíäàë¹àí ºóàòû êåëåñi ¼ðíåêòåí àíûºòàëàäû /10/:

            ,

ì½íäà¹û  a - ºóàò ºîðû êîýôôèöèåíòi.

 êÂò.

 

6.3.3.Øóäàí,  óëüòðàäûáûñòàí æ¸íå âèáðàöèÿäàí  ºîð¹àíó

 Слесарлы-механикалық учаскесінде øóäû», âèáðàöèÿëûº æ¸íå óëüòðàäûáûñòû» ê¼çi - æ½ìûñ iñòåï ò½ð¹àí òåõíîëîãèÿëûº æàáäûºòàð. Øóäû» ì¾ìêií äå»ãåéi ÌÅÑÒ 12.2.030-83 áîéûíøà 65-90 äá, àë âèáðàöèÿíiêi 90 äá.

Ó÷àñêåäå øóäû æ¸íå âèáðàöèÿíû ò¼ìåíäåòó ¾øií êåëåñi iñ-øàðàëàðäû àòºàðó êåðåê: äûáûñòû  îºøàóëàó (äûáûñ îºøàóëà¹ûø ºîðøàóëàð  ìåí ºàáûð¹àëàð), äûáûñòû æ½òó (ºàáûð¹àëàðäû»  áåòiíå äûáûñ æ½òàòûí îáëèöîâêà æàïñûðó), âèáðîîºøàóëàó (âèáðîîºøàó-ëà¹ûø òiðåêòåð ìåí æàáäûº ºàáû) æ¸íå ò.á.

Қоршаған ортаның газдануы газоанализаторлардың (ГМК-3, ЕХЛ-201) көмегімен  бақыланады, ауа температурасын сынапты  термометрлермен, ылғалдылық- психрометрлермен (МВ-4М, М-34), ауаның жұмыс аймағында қозғалу жылдамдығын- типі ЭА-2М термоанемометрмен өлшейді.

 

4. Жеке қорғаныс құралдары

 

Жеке қорғаныс құралдары  жұмысшыларды қауіпті және зиянды өндірістік факторлардан қорғау үшін арналған. Учаске жұмысшылары келесі арнайы киіммен және аяқкиіммен қамтамасыз етілуі тиіс:шыт костюм, хлорвинилді фартук, арнайы қолғап.

 

 

 

6.3.5.  Өндірісті  механикаландыру және автоматтандыру  деңгейін жетілдіру дәрежесінің  сипаттамасы

 

Өндірістік учаске технологиялық  процестерінде механикаланған құралдарды пайдаланудың негізгі көрсеткішіне механикаландыру деңгейі жатады [1]:

У_М = ,  (6.4)

мұнда   Р_М1, Р_М2, ...,Р_Мn  – учаскеде жұмысты механикаланған тәсілмен 

                                           орындайтын жұмысшылардың саны;              

     И₁, И₂, ..., И _n  – қарапайым механикаландыру коэффициенттері;

 Р – учаскедегі жұмысшылардың жалпы саны.

 

У_М =  

Жобаны ендіруге дейін  учаскенің механикаландыру деңгейі 3,3% құрады.      Жобамен қарастырылған еңбекті механикаландыру деңгейінің жоғарылауы жұмыстың өнімділігін арттырып қана қоймай жөндеуші персоналға қолайлы санитарлы-техникалық және қауіпсіз жағдайлар жасайды.

 

 

6.4. Қауіпсіздік техникасы

Слесарлы-механикалық учаскесінде жөндеу жұмыстарын орындау кезінде еңбектің ұйымдастырылуына, құрал-сайманның күйіне және қауіпсіз жұмыс ережелерінің сақталуына ерекше көңіл бөлу керек. Слесардың жұмыс орнында тиісті технологиялық жабдық, құрал-саймандар болуы тиіс.

Автомобильдерді ТҚК  мен жөндеу кезіндегі қауіпсіздік талаптары МЕСТ 12.1.004-85, МЕСТ 12.1.010-76, технологиялық процестерді ұйымдастырудың санитарлық ережелерімен және өндірістік жабдыққа қойылатын гигиеналық талаптармен, автомобиль транспортындағы еңбекті қорғау ережелерімен жыне АТК үшін өрт қауіпсіздігі ережелерімен тағайындалған.                           Технологиялық жабдық МЕСТ 12.2.022-80, МЕСТ 12.2.049-80, МЕСТ 12.2.061-81 и МЕСТ 12.2.082-81 талаптарына сай келуі тиіс.

Құрал-саймандар мен  қосалқы бөлшектерді олардың  көлденең жазықтықтан түсіп кетуін болдырмау ушін қол жететін орындарға қою керек. Агрегаттар мен түйіндердің бөлшектеу жұмыстары слесарлы верстакта орындалады. Жұмыс істеуге қолайлы болуы үшін верстакты жұмысшының бойына немесе оның аяғының астына тұғырларды қою арқылы реттейді.

Асфальтбетон еденде верстак алдында жұмыс істеу  кезінде суық тию ауруларын алдын  алу үшін аяқтың астына ағаш тұғырлар қояды. Верстактар арасындағы ара қашықтықтарды  ОНТП-01-86 сәйкес олардың өлшемдерін ескеріп қабылдайды.

Барлық жұмыс орындарында  тазалық сақталуы тиіс. Агрегаттан ажыратылған бөлшектер арнайы сөрелерге қойылуы керек.

Қол құрал-сайманы түзу, таза және құрғақ  күйде ұсталу керек. Электрлік құрал-сайманмен жұмыс  істеу кезінде электр қауіпсіздігі талаптары орындалуы тиіс.

 

6.5. Ýëåêòð  ºàóiïñiçäiãi

 

Слесарлы-механикалық учаскесі ºàóiïòiëiãi æî¹àðû åìåñ ó÷àñêåëåðãå æàòàäû.

Ýëåêòð ºàóiïñiçäiãi áойûíøà ó÷àñêåäåãi ïðèáîðëàð ìåí  ºîíäûð¹ûëàð êåðíåóëiãi 1 êÂ-ºà äåéiíãi ýëåêòð ºîíäûð¹ûëàðû ºàòàðûíà æàòàäû. ʸñiïîðûíäà ýëåêòð ýíåðãèÿñû ðåòiíäå  êåðíåóëiãi 220/380  æ¸íå æèiëiãi 50 Ãö àéíûìàëû òîêòû ïàéäàëàíàäû.

ƽìûñ êåðíåóëiãi 42 Â-òàí àñàòûí áàðëûº ýëåêòð ºîíäûð¹ûëàðû-íû»  áið ½øû æåðãå ºîñûëó êåðåê. Æàðûºòàíäûðó æ¸íå ê¾ø áåðó àñïàï-òàðûíû» ñûìäàðûí º½áûð iøiíå îðíàòàäû (ýëåêòðîòåõíèêàëûº  á½éûìäàðäû» II êëàñûíà ñ¸éêåñ). Æåðãå ºîñàòûí º½ðàë ðåòiíäå äèàìåòði 35-60 ìì áîëàò ñòåðæåíäåðií ºîëäàíàäû.

Ñòàòèêàëûº  ýëåêòðäi» ïàéäà áîëóûí åñêåðòó  ¾øií æåðãå ºîñàòûí º½ðûë¹ûëàðäû àíòèýëåêòðîñòàòèêàëûº ñàºòàíäûð¹ûø º½ðàëäàðäû, æåêå ºîð¹àíûñ º½ðàëäàðûí ïàéäàëàíàäû.

Ýëåêòð æàáäûºòàðûìåí æ½ìûñ iñòåóãå òåê àðíàéû äàéûíäûºòàí ¼òêåí ïåðñîíàë ¹àíà æiáåðiëåäi.

 

6.6. Өðò ºàóiïñiçäiãi

Слесарлы-механикалық учаскесі æàðûëûñºà æ¸íå ¼ðòêå ºàóiïòiëiãi áîéûíøà D êàòåãîðèÿëû ¼íäiðiñòiê á¼ëìåëåð ºàòàðûíà æàòàäû. ±èìàðàòòû» º½ðûëûìäûº ýëåìåíòòåði îòºà ò¼çiìäiëiê ä¸ðåæåñi ÑÍèÏ 2.01.02-85 ñ¸éêåñ II-ãå òå». ²½ðûëûñ ìàòåðèàëäàðûí ÑÍèÏ 2.04.02-84 áîéûíøà æàíáàéòûí, îòºà ò¼çiìäiëiê øåãi 0,25-ãå òå» ìàòåðèàëäàð¹à  æàòºûçàäû.

Өðò ºàóiïñiçäiãi ÌÅÑÒ 12.1.004-85 áîéûíøà ½éûìäàñòûðó-òåõíè-êàëûº iñ-øàðàëàðìåí ºàìòàìàñûç åòiëåäi. Îë iñ-øàðàëàð ¼çiíå êiðãiçåäi: ÀÒÊ-äà ¼ðò ê¾çåòií ½éûìäàñòûðóäû; æ½ìûñøûëàðäû ¼ðò ºàóiïñiçäiãi åðåæåëåðiíå îºûòóäû ½éûìäàñòûðó; àäàìäàðäû» ýâàêóàöèÿñûí ½éûìäàñòûðó æ¸íå ò.ñ.ñ.

 

6.7. Азаматтық қорғаныс

АТК жобалау кезінде өндірістік және әкімшілік ғимараттың жоспары төтенше жағдайлар кезінде адамдарды эвакуациялау үшін ұтымды және қолайлы жағдай туғызылуы қажет. Төтенше жағдайлар, ереже бойынша табиғи және техногендік сипат алуы мүмкін. Табиғи сипат алған төтенше жағдайларға өнеркәсіптік, транспорттық және т.б. мекемелер тудырған төтенше жағдайлар жатады. Аталған кәсіпорындарда азаматтық қорғаныс бойынша практикалық дағдылар, іс-шаралар жүйелі түрде орындалуы қажет. Оның мақсаты жұмысшылар мен қызметкерлерге азаматтық қорғаныс бойынша іс-шаралар, практикалық дағдылар алдыру болып табылады.

Техногендік сипат алған  төтенше оқиғалар кезінде, мысалы өрт  кезінде, адамдарды эвакуациялау жолдары  ретінде шығу жолдарына алып баратын  және адамдардың эвакуациялау үшін қажетті  уақыт ішінде қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз ететін барлық өтпелер, коридорлар, алаңшалар, басқыштар қызмет етеді.

Бөлмелер мен  ғимараттардың  ішінен  адамдардың эвакуациясын қамтамасыз ету үшін адамдарды эвакуациялаудың  есептік уақыты осы үшін қажетті  уақыттан аспауы қажет. Адамдарды эвакуациялаудың есептік уақыты адамдар ағынының жекелеген учаскелері бойынша қозғалысының қосынды уақыты ретінде анықтайды.

Төтенше жағдайлар кезінде  төмендегідей жағдайларда сигналдар  беріледі:

1. Әуе дабылы;
2. Әуе дабылының тиылуы;
3. Радиациялық қауіптілік;
4. Химиялық дабыл.

Әуе дабылы – тұрғылықты халыққа ескерту есебінен қарсылық келе жатқанын, қауіптің төніп тұрғанын хабарлайды. Хабарлау алдын-ала 2-3 мин  бұрын радиода, теледидардан, басқа  да құралдардан беріледі. Сигналдар  «Назар аударыңыздар!», «Азаматтар!»,  «Әуе дабылы!» деген сияқты сөздермен беріледі.

«Әуе дабылы!» сигналын естіген әрбір тұрғын жұмыста  болған жағдайда:

• өндірістік орындарда қарастырылған барлық іс-шараларды орындап, жұмысын тоқтату;
• ішкі және сыртқы жарықты өшіру, жасанды жарықты пайдалану;
• противогаздарды киіп, оны бекіту;
• тез арада паналау ғимаратын табуы тиіс;
• көлік жүргізушілері тез арада көлігін тоқтатып, есіктерді ашып, электрмен қамтамасыз ететін көлік құралдарын тоқтатып, пана іздеу қажет.

 «Радиациялық қауіптілік»  сигналы жақын уақытта ауданды, халықты радиациялық  қауіптілік болатыны туралы ескертеді. Бұл кезде радиодан, теледидардан  2-3 минут аралығында «Назар аударыңыздар! Азаматтар! Радиациялық қауіптілік!» деп хабарланады

Сигналды естіген кезде  әрбір тұрғын:

• респиратор киіп, ОЗК, аяқ киім, резина қолғап, т.б. да сақтандыру құралдарын пайдалану қажет;
• дайындаған азық-түлік, су, медикаменттерді алып радиацияға қарсы паналау ғимараттарына жасырыну қажет.

7. ҚОРШАҒАН  ОРТАНЫ ҚОРҒАУ

 

Адам қоғамының, оның ішінде индустрияның дамуының алғашқы белгілі бір кезеңінде табиғатта тепе-теңдік болды, яғни адам қызметі табиғат прцесстерін бұзбады. Қоршаған ортаны қорғау және табиғат байлықтарын ұтымды пайдалану проблемасы соңғы кездері адамзат проблемалары ішінен ең өзектісі болып отыр. Бұл проблема ХХ ғасырдың соңында өнеркәсіп пен транспорттың қарқынды дамуына байланысты қатты күшейді. Технологиялық процесстердің жетілдірілмеуі салдарынан біздің планетамызда атмосфераның, су мен топырақтың зиянды заттармен ластануына әкеп соқтырды. Жыл сайын әлемдік шаруашылықтың тек қана атмосфераға 350 млн.тоннадан астам көміртек тотығын, 50 млн.тоннадан астам әртүрлі көмірсутектерді, 120 млн.тоннадан астам күл, 150 млн.тонна күкірттің қос тотығын тастайды.

Ластанудың негізгі  көздері қоршаған ортаға әсер етеді – бұл қатты, сұйық және газ түріндегі отынды жағатын энергетикалық құрылғылар; қара және түсті металургия кәсіпорындары; химиялық және мұнайды қайта өңдейтін өнеркәсіптер. Көптеген ірі қалалардың үстіндегі ауада ластағыш-тардың көп шоғырлануы адамдардың денсаулығына, жасыл желек екпе ағаш-тары үшін қауіпті, сондай – ақ бұл ғимараттардың бұзылуының себебі болып табылады. Атмосфераға шығарындыдағы зиянды заттардың жалпы мөлшерінің 85% - ға жуығы күкірт диоксидінің, көміртегі және азот оксидінің көмір – сутектердің, сондай-ақ щаң-тозаңның үлесіне келеді.

ТМД мемлекеттерінде көлік құралдарының үлесіне атмосфераға тасталынатын барлық зяинды заттардың 13,3 процентін, ал жекелеген қалаларда 60-80 процентін құрайды екен. Көлік құралдарының пайдаланылған газдарының көміртек көмірсутек және азот тотықтары, әртүрлі көмірсутектер, күкіртті газ қорғасын қосылыстары, күйе және т.б. зиянды заттар кіреді. Тек қана бір техникалық жарамды  автомобиль жыл ішінде 8-10 тонна көмірсутек тотығын тастайды. Көлік құралдары қатты шудың және электромагниттік сәуленің көзі болып табылады. Зиянды заттар қоршаған ортаның автомобильдермен тракторларға ТҚК мен АЖ өткізу кезінде де түседі. Темір соғу, пісіру және слесарлық-механикалық учаскелерден еріткіштер, бояғыш заттар, шаң, қозғалтқыштарды сынау учаскесінен пайдаланылған газдардың қалдығы бөлінеді. Техникалық қызмет көрсету станциясындағы (ТҚКС) ағын суларындағы мұнай өнімдерінің пайдаланылған жуғыш және салқындатқыш заттардың ерітінділері, сілтілі, қышқылды термиялық және гальваникалық тастандылар, майлар, коррозия өнімдері және т.б. ластағыш заттар бөлінеді.

Қоршаған ортаны қорғау бөлімінің негізгі мақсаты қоршаған ортаны қорғаудың көзқарасының жобаланатын  аймақтағы технологиялық процесстерін ұтымды ұйымдастыру, өндірістік ғимарат ішіндегі техникалық қызмет көрсету мен диагностикалау аймағында қоршаған ортаны қорғау бойынша іс-шараларды қамтамасыз ету; жобаланатын ТҚКС техникаларының  атмосфераға тасталынатын зиянды заттары үшін экономикалық залалды есептеу; сондай-ақ зиянды заттардың қоршаған ортаға тасталуын төмендету бойынша іс-шараларды қарастыру болып табылады.

 

7.1. Қоршаған  ортаны ластау көзқарасынан слесарлы-механикалық учаскесінің  технологиялық процесінің суреттелуі

 

Слесарлы-механикалық  учаскеде салыстырмалы түрде қарапайым бөлшектерді (болттар, шпилькалар, кронштейндер және т.б.) әзірлейді және қалпына келтіреді, иінді біліктердің мойыншаларын, цилиндрлердің ішкі беттерін (жону және тегістеу) және агрегаттардың корпустарындағы подшипниктер орнатылатын тесіктерді жөндеу өлшемдері тәсілімен қалпына келтіреді, автомобиль тежеу барабандарының ішкі беттерін жону және тегістеу және түйіндерді негізінен АЖ аймағы мен агрегаттар бөлімшесі үшін жинау орындалады.