Банк ағымдық валюталық операциялардың ақша қаражаттар есебі

3. Резиденттер  лицензия алу үшiн Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, "Лицензиялау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес белгіленген құжаттарда көзделген құжаттарды Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiсiнде белгіленген шарттармен және тәртіппен тапсырады.

4. Шетел валютасымен  айырбастау операцияларын ұйымдастыру  жөніндегі қызметті жүзеге асыруға  лицензиялар немесе лицензия  беруден бас тарту резидент  құжаттардың толық топтамасын  табыс еткен күннен бастап  отыз жұмыс күні iшiнде берiледi. Өтiнiш берушiге лицензия беруден бас тартылған кезде жазбаша нысанда дәлелдi жауап берiледi.

5. Лицензия беруден  бас тарту үшін мыналар негіз  болып табылады:

1) сәйкес көзделген  құжаттарды не өзге де ақпаратты  ұсынбау;

2) өтiнiш берушiнiң  белгiленген талаптарға сай болмауы;

3) Қазақстан  Республикасының заңнамалық актiлерiнде  көзделген өзге де негіздер.

6. Жүзеге асыруға  лицензия алынған қызмет бойынша  ақпарат ұсынудың нысандары мен  тәртiбi Қазақстан Республикасы  Ұлттық Банкінің нормативтiк құқықтық актiсiнде белгiленедi.

Валюталық операцияларды  тіркеу

1. Қазақстан  Республикасының Ұлттық Банкі  валюталық операцияларды тіркеуді  жүзеге асырады.

2. Тіркеу режимі  валюталық шартты тіркеуді және  тіркелген валюталық шарт бойынша  резиденттің кейiннен мәлiметтер  беруін қамтиды.

3. Валюталық  операцияға қатысушы резидент  Қазақстан Республикасының Ұлттық  Банкіне тіркеу үшін:

1) егер валюталық  шартқа тіркеу режимі басынан  бастап қолданылған жағдайда - тараптардың  бірінің міндеттемелерді орындауы  басталғанға дейін;

2) егер тараптардың бірінің міндеттемелерді орындауы валюталық шартқа тіркеу режимін қолдануға әкеп соққан жағдайда - осындай міндеттемені орындау басталғанға дейін;

3) егер тіркеу  режимі валюталық шартқа өзгерістер  және толықтырулар енгізу нәтижесінде  және валюталық шартқа тіркеу режимі қолданылған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде тараптардың бірінің міндеттемелерді орындауы қажет болған кезде қолданылған жағдайда - осындай міндеттемелерді орындау басталғанға дейін;

4) өзге жағдайларда  - валюталық шартқа тіркеу режимі қолданылған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей өтініш беруге міндетті.

4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi ұсынылған құжаттарда сiлтеме жасалған құжаттарды қосымша сұратуға құқылы.

5. Резидент құжаттардың  толық топтамасын тапсырған күннен бастап он жұмыс күнi iшiнде тіркеу жүзеге асырылады. Валюталық шартты тiркеген кезде өтiнiш берушiге белгiленген үлгiдегi құжат - тiркеу куәлігі беріледi.

6. Тiркеуден  бас тарту мынадай жағдайларда  жүзеге асырылады:

1) дұрыс емес  ақпарат ұсыну не осы Заңға сәйкес көзделген ақпаратты ұсынбау;

2) жүргiзiлетiн  операцияның Қазақстан Республикасының  заңнамасына сәйкес келмеуi.

7. Қазақстан  Республикасы Ұлттық Банкінің  нормативтік құқықтық актісінде  мәміленің сомасына қатысты шекті  мән белгіленіп, одан асып кеткен кезде валюталық шарт тіркелуге жатады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі оларға қатысты хабарлама режимін белгілеуге құқылы тіркеу режимінен ерекше жағдайлар белгіленеді.

Валюталық операциялар  туралы хабарлама

1. Хабарлама  режимі валюталық операцияларға қатысушы резиденттердің және уәкілетті банктердің, сондай-ақ клиенттер тапсырмасы бойынша валюталық операцияларды жүзеге асыратын бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылардың Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне валюталық шарт бойынша белгіленген нысанда ақпарат ұсынуын және жүргізілген операциялар мен валюталық шарттың өзгерістері туралы кейіннен ақпарат ұсынуын қамтиды

Уәкілетті банктер  және бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылар үшін, сондай-ақ Қазақстан  Республикасының Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленген өзге де жағдайларда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне тұрақты негізде есептер беру нысанында жүзеге асырылған валюталық операциялар туралы хабарлама беруге рұқсат етіледі. 
      2. Егер хабардар етілуге жататын валюталық операцияларға қатысты тұрақты негізде есептер беру талабы белгіленбесе, валюталық операцияға қатысушы резидент валюталық шарт жасалғаннан кейін, бірақ ол бойынша міндеттемелерді тараптардың бірі орындауды бастаған күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірмей Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін хабардар етуге міндетті. Егер хабарлама тәртібі валюталық шартқа ол бойынша міндеттемелерді орындау процесінде қолданылған болса - валюталық шарт бойынша жүзеге асырылатын валюталық операциялар хабарлануға тиісті күннен бастап жеті жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлайды.

3. Тұрақты негізде  есептер беру нысанында хабардар  ету жағдайларын қоспағанда, хабарламаны  растауды Қазақстан Республикасының  Ұлттық Банкі резиденттің валюталық  шарт туралы ақпаратты табыс еткен күнінен бастап жеті жұмыс күні ішінде жүзеге асырады. Бұл ретте, валюталық операцияға қатысушы резидентке белгіленген үлгідегі құжат - хабарлама туралы куәлік беріледі. 
      4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі валюталық операциялардың жасалу мән-жайларын нақтылау мақсатында соның негізінде валюталық операциялар жүзеге асырылатын валюталық шартты талап етуге құқылы. 
      5. Уәкілетті банктер және бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылары хабарлама туралы куәлік болмаған жағдайда клиенттердің валюталық операцияларын Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне хабарлай отырып жүргізеді. 
      6. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде мәміленің сомасына қатысты шекті мәні белгіленіп, одан асып кеткен кезде валюталық шарт хабарлануға жатады, хабарламаның нысаны мен тәртібі, сондай-ақ хабарлама режимінен ерекше жағдайлар белгіленеді.

Резиденттер арасындағы валюталық операцияларға тыйым салынады, оған мыналар кiрмейдi: 

1) тараптардың  бiрi Қазақстан Республикасының  Ұлттық Банкi және Қазақстан Республикасының  Қаржы министрлiгi болатын операциялар; 

2) өздеріне берiлген  лицензияға және Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiне сәйкес уәкiлеттi банктер мен уәкілеттi ұйымдар жүзеге асыруға құқылы банктік операцияларға және өзге де операцияларға жатқызылатын валюталық құндылықтармен операциялар; 

3) валюталық  операциялар жүргізу жөнiндегі  банктiк қызмет көрсетуге ақы төлеу, сондай-ақ шетел валютасымен банктiк қызмет көрсету көзделетін шарттар бойынша тұрақсыздық айыппұлын (айыппұлдарды, өсімпұлдарды) төлеу; 

4) номиналдық  құны шетел валютасымен көрсетілген  бағалы қағаздарды сатып алуға,  сатуға, сыйақы төлеуге және өтеуге байланысты операциялар;

4-1) тазартылған  құйма алтынды сатып алу және  сату жөніндегі операциялар; 

5) аударым аккредитивтерiн  ақы төлеу нысаны ретінде пайдаланған  кезде экспортты (импортты) жүзеге  асыруға байланысты комиссия  шарттары бойынша ақша төлемдері мен аударымдары; 

6) шетел валютасымен  көрсетілген вексельдерді ақшалай  міндеттемелерді орындау ретінде  беру; 

7) бажсыз сауда  дүкендерінде тауарларды сату  кезінде, сондай-ақ халықаралық  тасымалдаулар кезіндегі жүру  жолында жолаушыларға тауарлар сату және қызмет көрсету кезінде есеп айырысуға байланысты операциялар; 

8) қызметкерлердi  Қазақстан Республикасынан тыс  жерлерге iссапарларға жiберуге байланысты  шығыстарды төлеу; 

9) жеке тұлғалардың  ақшаны өтеусiз аударуы немесе  валюталық құндылықтарды жеке тұлғаларға, сондай-ақ жарғылық қызметi қайырымдылық қызметiн жүзеге асыруға бағытталған заңды тұлғаларға өтеусiз беруi; 

10) жеке тұлғалардың  басқа жеке тұлғалардың пайдасына  банк салымдарын енгізуi; 

11) Қазақстан  Республикасының заңнамалық актiлерімен көзделген жағдайларда салықтар және бюджетке төленетін басқа да мiндетті төлемдердi төлеуге байланысты операциялар.

Резиденттер мен  резидент еместер арасындағы валюталық операциялар

1. Резиденттер  Қазақстан Республикасының валюталық  заңнамасына сәйкес тараптардың келiсiмi бойынша резидент еместермен ұлттық және шетелдік валютамен мәмілелер жасасуға құқылы. 

2. Резиденттер  резидент еместермен операциялар  бойынша шетел валютасымен көрсетiлген  вексельдер шығаруға құқылы. 

3. Резидент еместер  салымдар (депозиттер), бағалы қағаздар, резиденттермен қарыз алу операциялары  және көзделген тәртіппен жүзеге  асырылған өзге де валюталық  операциялар бойынша алынған  дивидендтердi, сыйақы мен өзге  де кiрiстердi шектеусiз алуға  және аударуға құқылы. 

4. Егер аталған  валюталық операцияларға қатысты  валюталық реттеу режимдерi белгiленбесе,  резиденттер мен резидент еместер  арасындағы валюталық операциялар  хабарлама режимін белгiлеуге  құқылы Қазақстан Республикасының  Ұлттық Банкi белгiлеген тәртіппен шектеусіз жүзеге асырылады. 
      Белгiленген валюталық реттеу режимдерi тараптардың бiрi Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі және Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi болып табылатын резидент еместермен жасалатын валюталық операцияларға қолданылмайды.

Резидент еместер  арасындағы валюталық операциялар

1. Қазақстан  Республикасының аумағында резидент  еместер арасындағы валюталық  операциялар белгіленген талаптарды  ескере отырып шектеусiз жүзеге  асырылады. 

2. Қазақстан  Республикасының аумағында резидент еместер арасындағы валюталық операцияларды жүргiзуге шектеулер көзделген жағдайларда ғана енгiзiлуi мүмкін.

Резиденттер мен  резидент еместердiң валюталық операциялар бойынша төлемдері және ақша аударымдары

1. Резиденттер  мен резидент еместердiң валюталық операциялар бойынша төлемдерi және ақша аударымдары уәкiлеттi банктердегі банктік шоттар арқылы жүзеге асырылады, оған мыналар кірмейдi: 

1) Қазақстан  Республикасының аумағындағы жеке  тұлғалардың ұлттық валютамен  төлемдерi және ақша аударымдары, сондай-ақ олардың пайдасына төлемдер мен ақша аударымдары; 

2) жеке тұлғалардың  уәкiлеттi банктерде банктік шот  ашпай жүзеге асыратын ақша  аударымдары; 

3) бажсыз сауда  дүкендерінде тауарларды сату  кезінде, сондай-ақ халықаралық  тасымалдаулар кезіндегі жүру жолында жолаушыларға тауарлар сату және қызметтер көрсету кезінде есеп айырысулар; 

4) жеке тұлғалар  мен уәкілетті банктердің немесе  уәкілетті ұйымдардың арасындағы  олардың айырбастау пункттері  арқылы жүзеге асырылатын төлемдер; 

5) резидент заңды  тұлғалардың резидент емес қызметкерлерге, сондай-ақ резидент емес заңды тұлғалардың резидент және резидент емес қызметкерлерге шетел валютасымен жалақы төлеуі; 

6) заңды тұлғалардың  қызметкерлерді Қазақстан Республикасынан  тыс жерлерге іссапарларға жіберуге  байланысты шығыстарды шетел валютасымен төлеуі; 

7) өз қызметін  Қазақстан Республикасының кеден  аумағында әуежайларда, порттарда  және халықаралық қатынастар  үшін ашылған шекаралық өткелдерде  кедендік бақылаумен жүзеге асыратын  жеке тұлғалар мен резидент  емес заңды тұлғалар арасындағы төлемдер; 

8) резидент заңды  тұлғалар мен Қазақстан Республикасының  аумағында өз қызметiн жүзеге  асыратын резидент емес заңды  тұлғалар арасындағы Қазақстан  Республикасының төлемдер мен  ақша аударымдары туралы заңнамасында  белгiленген сома шегiнде ұлттық валютадағы төлемдерi; 

9) чек, вексель  беру (тапсыру) арқылы жасалатын  төлемдер; 

10) белгіленген  тәртіппен резиденттер ашқан  шетелдік банктердегі шоттар  арқылы резидент еместер жүзеге  асыратын операциялар бойынша  төлемдер мен ақша аударымдары, сондай-ақ шетелдік банктердегі уәкілетті банктердің корреспонденттік шоттары арқылы төлемдер мен ақша аударымдары; 

11) Қазақстан  Республикасы Ұлттық Банкiнiң  нормативтiк құқықтық актісiнде  көзделген жағдайларда, резидент  еместер резиденттiң мiндеттемелерiн орындау есебіне жүзеге асыратын олардың шетелдiк банктердегi шоттарынан ақша аударымдары. Резидент және резидент емес заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының аумағында валюталық операциялар жүргiзген кезде алған қолма-қол шетел валютасы олардың уәкілетті банктердегi банктік шоттарына мiндеттi түрде аударылуға тиiс. 

2. оларға қатысты  мәміле паспортын тіркеу, хабарлау  және ресімдеу талабы белгіленген  валюталық операциялар бойынша ҚР-ң аумағындағы төлемдер қолма-қол ақшасыз тәсілімен жүзеге асырылады. 

3. Резидент және  резидент емес жеке тұлғалар  белгіленген сома шегінде уәкiлеттi банктерде шот ашпай-ақ: 

1) Қазақстан  Республикасының аумағында, Қазақстан  Республикасынан және Қазақстан  Республикасына өтеусiз ақша аударымдарын (салықтық, лицензиялық төлемдердi, айыппұлдарды, мұрагерлік сома аударымдарын, алименттердi, гранттарды және басқаларын); 

2) жеке тұлғаның  кәсіпкерлiк қызметтi жүзеге асыруына  байланысты емес және осы Заңға  сәйкес оған қатысты мәміле  паспортын ресімдеу, тiркеу, хабарлама  талабы белгіленбеген өзге де ақша аударымдарын Қазақстан Республикасынан жүзеге асыруға құқылы. 

4. Резиденттердiң  және резидент еместердiң қолма-қол  шетел валютасын пайдалану және  банктік шотқа аудару тәртiбi, сондай-ақ банк шотын ашпай-ақ  ақша аударымдарының сомасы мен оларды жүзеге асыру тәртiбi Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленедi.